Tăng cường khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp

Còn nhiều rào cản để tiếp cận

Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều Nghị quyết, văn bản chỉ đạo các Bộ, cơ quan, địa phương thực hiện quyết liệt các giải pháp phù hợp; hiệu quả nhằm nâng cao khả năng tiếp cận và khả năng hấp thụ vốn tín dụng của nền kinh tế, giải quyết các khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội. Từ đầu năm 2023 đến nay, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã 4 lần liên tiếp điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành, với tổng mức giảm từ 0,5 – 2%/năm, giúp hỗ trợ các tổ chức tín dụng giảm chi phí đầu vào, tạo điều kiện thuận lợi tiếp tục giảm lãi suất, hỗ trợ doanh nghiệp, người dân, góp phần phục hồi sản xuất, kinh doanh.

Tuy nhiên, tiếp cận vốn tín dụng vẫn còn khó khăn, tăng trưởng tín dụng đạt thấp, đến ngày 11/10/2023 mới đạt 6,29%, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm 2022 (11,12%) và định hướng điều hành cả năm 2023 (14 – 15%); thu ngân sách nhà nước 9 tháng ước đạt 75,5% dự toán năm.

Các doanh nghiệp hiện khá “chật vật” vì khó tiếp cận vốn tín dụng. Ảnh: Vũ Sinh

Sáng 24/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 6, Quốc hội đã tiến hành thảo luận tại tổ về tình hình kinh tế – xã hội, ngân sách nhà nước năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, dự toán ngân sách nhà nước năm 2024. Tại đây, đại biểu Nguyễn Như So (tỉnh Bắc Ninh) đề nghị Chính phủ tập trung tháo gỡ khó khăn, khơi thông dòng vốn, tạo động lực cho doanh nghiệp phục hồi sản xuất kinh doanh. Trong đó, có giải pháp tăng khả năng hấp thụ vốn cho doanh nghiệp; quyết liệt triển khai nhanh, mạnh, kịp thời chính sách giãn, hoãn, gia hạn, cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ; đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh; tăng cường các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp chịu tác động tiêu cực từ suy giảm xuất khẩu…

TS Nguyễn Đức Độ, Phó viện trưởng Viện Kinh tế – Tài chính (Học viện Tài chính) thông tin, từ nhiều tháng nay, các cơ quan ban ngành, ngân hàng cũng đã rà soát lại các điều kiện cho vay, cũng đưa ra các giải pháp để tăng trưởng tín dụng, hỗ trợ nền kinh tế. Nhưng nghịch lý doanh nghiệp muốn vay thì lại không đủ điều kiện vay, còn doanh nghiệp đủ điều kiện vay thì lại không muốn vay vẫn tồn tại. Bản thân các ngân hàng thương mại sẽ tùy thuộc vào “khẩu vị” rủi ro của mình để triển khai hoạt động cho vay đối với nhiều đối tượng khách hàng khác nhau. Từ trước đến nay, điều kiện cho vay đều giữ nguyên nên cũng khó để thay đổi vì liên quan đến vấn đề nợ xấu của hệ thống. Do đó, để đẩy mạnh cho vay trong giai đoạn hiện nay, Chính phủ phải tập trung đẩy tổng cầu tăng lên, đẩy nhanh đầu tư công để từ đó các doanh nghiệp có dòng tiền tốt hơn. Lúc này ngân hàng cũng sẽ mạnh dạn cho vay nhiều hơn, TS Nguyễn Đức Độ đề xuất.

Còn TS Lê Đạt Chí, Trưởng Khoa Tài chính, Trường ĐH Kinh tế TP Hồ Chí Minh cho rằng, để tháo gỡ điều kiện tiếp cận vốn cho doanh nghiệp nhưng vẫn đảm bảo theo các tiêu chuẩn, an toàn cho hệ thống tài chính ngân hàng nói chung, Ngân hàng Nhà nước phải đánh giá phân loại mức độ rủi ro của các loại tài sản để làm thế chấp vay vốn từ ngân hàng. Việc phân loại càng chi tiết càng dễ để các ngân hàng áp dụng.

Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP Hồ Chí Minh chia sẻ, để tín dụng tiếp tục tăng trưởng thì cần các giải pháp trực tiếp khác, đồng bộ để hỗ trợ doanh nghiệp như thị trường tiêu thụ, cũng như lĩnh vực tiêu dùng, lĩnh vực đầu tư và xuất khẩu là những động lực tăng trưởng kinh tế cũng cần phải tập trung cải thiện. So với trước đây thì các tổ chức tín dụng trên địa bàn tiếp tục giảm lãi suất để hỗ trợ cho doanh nghiệp, đặc biệt là giảm lãi suất các khoản vay cũ để hỗ trợ trực tiếp về mặt chi phí cho doanh nghiệp.

Khơi thông nguồn vốn

Để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khơi thông, phát huy nguồn lực, nâng cao khả năng tiếp cận, hấp thụ vốn tín dụng của nền kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, nỗ lực phấn đấu hoàn thành cao nhất các mục tiêu, chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, ngân sách nhà nước năm 2023 đã đề ra; ngày 21/10/2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 990/CĐ-TTg gửi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Bộ trưởng Bộ Tài chính; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu một số nhiệm vụ chính như:

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chủ trì việc điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng. Điều hành các công cụ chính sách tiền tệ: tỷ giá, lãi suất, cung ứng tiền… nhịp nhàng, đồng bộ, hiệu quả để tiếp tục tháo gỡ khó khăn, đáp ứng cao nhất có thể nhu cầu vốn của nền kinh tế nhằm thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, sinh kế cho người dân.

Điều hành tăng trưởng tín dụng hợp lý, hiệu quả, phấn đấu đạt mục tiêu cao nhất có thể đã đề ra, nâng cao chất lượng tín dụng, hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, các lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng của nền kinh tế (nhất là đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu), kiểm soát tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro. Có chính sách khuyến khích tín dụng vào các dự án khả thi, các doanh nghiệp phục vụ cho các động lực tăng trưởng.

Yêu cầu rà soát kỹ lại, nghiên cứu thủ tục cho vay thông thoáng và giảm lãi suất cho vay, triển khai quyết liệt, hiệu quả chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay đối với chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ. Tiếp tục đẩy mạnh triển khai gói tín dụng 15.000 tỷ đồng cho lĩnh vực lâm sản, thủy sản; trong đó phát huy vai trò chủ lực của các ngân hàng thương mại nhà nước và sự tham gia tích cực, sáng tạo của các ngân hàng thương mại cổ phần.

Thủ tướng cũng chỉ đạo thực hiện quyết liệt, mạnh mẽ, hiệu quả các giải pháp tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn tín dụng. Tháo gỡ kịp thời các vướng mắc phát sinh trong thực tế về tiếp cận vốn của người dân, doanh nghiệp, mua, bán trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức tín dụng, bảo đảm đồng bộ, hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tế, ổn định thị trường tiền tệ, an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng.

UBND các tỉnh, thành, các tổ chức tín dụng trên địa bàn thực hiện tốt các giải pháp nâng cao khả năng tiếp cận vốn tín dụng cho người dân, doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh, thúc đẩy triển khai chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay đối với chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ, gói tín dụng 15.000 tỷ đồng cho lĩnh vực lâm sản, thủy sản, góp phần phục hồi và tăng trưởng kinh tế. Phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế, hải quan tăng cường quản lý thu ngân sách nhà nước, đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, chống thất thu, xử lý nợ đọng thuế; chủ động đề ra các giải pháp và tổ chức chỉ đạo, triển khai thực hiện quyết liệt, phấn đấu hoàn thành vượt dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2023 được giao.

Hải Lý