Săn trùn đất – nghề làm chơi ăn thật

Mở rộng địa bàn

Nghề săn trùn đất bắt đầu dọc sông Trường Giang của huyện Núi Thành. Từ một vài người ban đầu, dần dà đến nay có cả trăm người của huyện Núi Thành theo nghề này. Hiện trùn ở Núi Thành ngày một cạn kiệt, bà con làm nghề này phải mở rộng địa bàn đến các huyện lân cận, thậm chí ra cả tỉnh ngoài.

Chúng tôi may mắn được một nhóm thợ săn trùn đất cho đi theo một chuyến vào Quảng Ngãi. Sau khi chuẩn bị đồ nghề kỹ càng, nhóm gồm 5 người ở xã Tam Hiệp, huyện Núi Thành, phóng xe vào sông Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi. Đồ nghề chỉ là chiếc xẻng dài chưa đầy 1 mét, cái xô nhỏ thắt ngang lưng, và túi nylon lớn để đựng trùn.

Đào bắt trùn đất ở huyện Núi Thành, Quảng Nam.

Anh Nguyễn Hải Triều (45 tuổi), người có thâm niên hơn chục năm trong nghề, cho biết: “Công việc này tương đối khỏe, những lúc rảnh rỗi, công việc đồng áng xong, chỉ cần bỏ sức ra vài giờ đồng hồ là có tiền ngay. Dân chúng tôi vẫn gọi đó là một cái nghề bởi nhờ nó mà không ít người có của ăn, của để. Nhiều người đi làm công nhân ở xa quyết về quê “cắm sào” để theo cái nghề săn trùn. Loại trùn này có rất nhiều tên gọi- trùn đất, trùn sông, sâm đất, sá sùng…

Thời điểm đi săn trùn bắt đầu từ tháng Chạp kéo dài đến tháng 8, thời gian 3 tháng đầu người dân chủ yếu đi săn vào ban đêm. Trùn đất tập trung ở những nơi nhánh sông nước lợ, gần cửa biển. Trong vòng 1 tháng, nhóm thợ săn đi khoảng 10-15 ngày và mỗi lần đi đào chỉ từ 3-5 tiếng đồng hồ.

Đang tâm sự, anh Triều chỉ những lỗ kim trên mặt cát nói: “Đây là hang trùn”. Anh dùng xẻng xúc mấy xẻng đất chỗ “hang” và lôi lên những con trùn đất dài mọng. Anh Triều chỉ dẫn: “Mình phải nhanh tay để trùn không lủi đi chỗ khác, những người tay ngang không dễ chi bắt được. Khi lôi trùn lên động tác phải mềm mại nếu không trùn sẽ bị đứt đoạn…”.

4 giờ, có 600.000 đồng

Anh Dương Đình Ngọn (43 tuổi, một dân săn trùn) cho biết: “Trước kia, trùn nhiều mà người đi đào ít nên chưa đầy một buổi có thể bỏ túi cả triệu đồng. Hiện nay trùn khan hiếm dần nhưng bù lại giá cao ngất ngưởng, nên rảnh rang là chúng tôi kéo nhau đi đào kiếm thu nhập. Tuy vậy chứ nghề này còn mang tính hên xui, lúc trúng có thể đào hơn chục ký nhưng cũng có hôm đi chỉ đủ tiền xăng xe. Anh em còn cơm áo ra tận Đà Nắng, Huế chứ ở đây nguồn trùn này không còn dồi dào như trước”.
Theo chân các thợ săn khoảng 4 giờ đồng hồ, ai cũng mướt mồ hôi, nhưng bù lại vì hôm nay đã trúng. Trong thùng ai cũng có cả 10kg trùn tươi. Anh Ngọn nói thêm, khoảng chục ký trùn tươi này đem về huyện Núi Thành, có thương lái đến nhà thu mua ngay với giá dao động từ 55 – 60 ngàn/kg.

Các thương lái tại huyện Núi Thành đem phơi khô rồi xuất bán ra Hà Nội với giá khoảng 1 triệu đồng/kg để làm thuốc Đông y, vì loại trùn này rất có công dụng “ông ăn bà khen”, bồi bổ sức khỏe”.

Sau chuyến đi săn, cả nhóm về lại quê nhà, trở lại với công việc đồng áng.