Chiết xuất Mojave yucca – Phụ gia thức ăn thủy sản hữu ích

Mojave yucca (Yucca schidigera) và các chiết xuất của nó là một trong những thảo dược có nhiều lợi ích đối với ngành NTTS. Nhiều nghiên cứu đã báo cáo công dụng cải thiện hiệu suất nuôi của loại cây này khi được sử dụng dưới dạng chiết xuất làm phụ gia thức ăn hay xử lý nước. Phụ gia Yucca tăng cường chuyển hóa protein trong cơ thể vật nuôi và giảm bài tiết ammonia. Chuyển hóa protein được cải thiện đồng nghĩa khả năng sử dụng thức ăn tăng cao và kết quả kích thích vật nuôi ăn nhiều hơn, đạt tỷ lệ tăng trưởng cao hơn và cải thiện miễn dịch.

Kích thích tăng trưởng

Các sản phẩm nguồn gốc thực vật đang được sử dụng rộng rãi trong ngành NTTS để hỗ trợ sức khỏe của vật nuôi. Kết hợp Yucca vào thức ăn mang lại nhiều lợi ích về hiệu suất tăng trưởng, hiệu quả sử dụng thức ăn và sức khỏe của vật nuôi. Hiệu suất tăng trưởng được cải thiện rõ rệt nhờ Yucca có khả năng nâng cao chất lượng nước và sử dụng thức ăn, vốn dựa vào tình trạng của đường ruột thông qua điều chỉnh hệ vi khuẩn đường ruột, hoạt tính enzyme và khả năng hấp thụ dinh dưỡng.

Đã có rất nhiều nghiên cứu báo cáo những lợi ích của việc bổ sung phụ gia thức ăn chiết xuất Yucca (YSE) ở hàm lượng khác nhau, cụ thể là cải thiện lượng ăn vào (FI), tỷ lệ chuyển đổi thức ăn (FCR), hiệu quả sử dụng thức ăn (FER), hiệu quả sử dụng protein (PER), chỉ số tiêu hóa biểu kiến (ADC) của protein, lipid, tốc độ tăng trưởng, tăng trọng và trọng lượng thân cuối cùng nhiều chỉ số sinh lý khác ở cá chép, cá nheo Mỹ, cá rô phi Nile, cá bơn Nhật Bản, cá vược châu Âu, cá tra và nhiều đối tượng nuôi khác.

Đối với tôm, Hernández-Acosta, et al. đã xác định TTCT trọng lượng ban đầu 2,6 g được nuôi trong môi trường nước có độ mặn thấp và ăn các khẩu phần bổ sung chiết xuất Yucca và cây soapbark (Quillaja saponaria) ở những hàm lượng 0; 0,25; 0,50; 1 và 2 g/kg thức ăn trong 40 ngày; các kết quả về trọng lượng và FCR ở nhóm 1 và 2 g/kg thức ăn vượt trội hơn hẳn các nhóm còn lại. Trọng lượng tăng và FCR giảm ở 2 nhóm này nhờ protein tổng hợp, enyme tiêu hóa đều tăng, cộng khả năng hấp thu chất dinh dưỡng cũng được cải thiện đáng kể. Yang, et al. đã nghiên cứu TTCT (trọng lượng thân ban đầu 0,82 ± 0,02 g) được cho ăn các khẩu phần bổ sung YSE ở hàm lượng 0; 0,1; 0,2; hoặc 0,3% trong 100 ngày và đã ghi nhận 0,2% YSE trong thức ăn có lợi cho tăng trưởng và chất lượng nước, cải thiện tăng trưởng nhờ YSE steroidal saponins và nhiều chất hoạt động bề mặt khác đã thúc đẩy khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng.

Kích thích miễn dịch và kháng ôxy hóa

Yucca có hiệu lực như một chất kích thích miễn dịch tự nhiên nhờ chứa hàm lượng cao các thành phần mang hoạt tính sinh học như: alkaloids, terpenoids, saponins, steroids, phenolics, tannins, glycosides và flavonoids. Điều quan trọng, sử dụng chiết Yucca còn cải thiện đáp ứng miễn dịch và kích hoạt khả năng kháng ôxy hóa. Vật nuôi thủy sản được bổ sung Yucca được cải thiện trực tiếp về miễn dịch của đường ruột. Hệ miễn dịch tổng thể được cải thiện là do Yucca hoạt động như một chất kháng khuẩn chống lại các vi sinh vật mang mầm bệnh trong ống tiêu hóa (GIT) của vật nuôi.

Theo đó, Yucca làm giảm viêm nhiễm GIT do mầm bệnh và độc tố gây ra, đồng thời giảm nhẹ stress do môi trường nuôi bất lợi. Sau đó, chiết xuất Yucca cải thiện đề kháng của vật nuôi trước các tác nhân lây nhiễm bệnh từ vi sinh vật mang mầm bệnh trong ao. Khi nước ao nuôi được xử lý bằng chiết xuất Yucca, lượng ammonia tịch tụ sẽ giảm dần cùng với các tác động stress lên vật nuôi.

Rất nhiều nhà nghiên cứu đã báo cáo những lợi ích của YSE trong thức ăn về cải thiện miễn dịch, tỷ lệ chết và tỷ lệ mắc bệnh thấp hơn. Ở giáp xác, Yang, et al. đã phát hiện 0,2% YSE trong thức ăn có lợi cho miễn dịch của tôm, từ đó làm tăng serum protein và giảm hóa chất có hại và dễ bay hơi. Yeh, et al. báo cáo khi cho tôm càng xanh tiếp xúc với saponin trong nước ở các nồng độ 0; 0,3; 0,6; 0,9, và 1,2 mg/L trong 168 giờ đã làm tăng miễn dịch của chúng. Tuy nhiên, cần phải thận trọng khi sử dụng saponin ở nồng độ cao trong nước hay thức ăn.

Cây Yucca và các sản phẩm của cây này đã được chứng minh hoạt tính kháng ôxy hóa nhờ vào nhóm thành phần phenolic hydroxyl. Một vài nghiên cứu về sử dụng Yucca và các sản phẩm của nó như chất kháng ôxy hóa trong NTTS đã công nhận sự cải thiện khả năng kháng ôxy hóa tổng thể (TAC) ở cá chép, cá rô phi Nile, cá bơn olive và cá da trơn Amur.

Chiết xuất yucca và chất lượng nước

Độc tố ammonia nghiêm trọng gây ra nhiều tác động tiêu cực đến vật nuôi thủy sản như: giảm tiêu thụ thức ăn, chức năng sinh lý suy yếu, khó thở qua mang, ứng kích ôxy hóa, miễn dịch suy giảm và viêm nhiễm ở mang. Trao đổi chất protein bên trong cơ thể vật nuôi cũng có thể suy yếu, từ đó gây tiêu hao nhiều năng lượng hơn để cân bằng lượng protein trong cơ thể.

Những ứng dụng của chiết xuất cây yucca là một công cụ mạnh để làm giảm lượng ammonia trong các ao nuôi thủy sản. Yucca còn cải thiện chất lượng nước ao nuôi và giảm tích tụ ammonia ở nhiều đối tượng như cá rô phi Nile, cá chép… Lượng ammonia giảm là do steroidal saponins và các hợp chất khác trong Yucca đã hút ammonia, hay nói cách khác chuyển hóa ammonia thành nitrite và nitrate. Ngoài ra, sử dụng chiết xuất Yucca có thể hỗ trợ công nghệ biofloc hoạt động tốt hơn, nâng cao tăng trưởng và tình trạng miễn dịch của các loài cá nuôi thông qua cải thiện các chỉ số chất lượng nước.

Dũng Nguyên

Theo Aquafeed