(TSVN) – Năm 2024, ngành tôm đã nỗ lực vượt qua những khó khăn, trở ngại để hoàn thành các mục tiêu. Trước những thách thức trong năm 2025, nhiều giải pháp đã được Bộ, ban ngành, địa phương và doanh nghiệp đưa ra, giúp ngành có bước chuyển mình mạnh mẽ để về đích như kỳ vọng.
Ông Phùng Đức Tiến - Thứ trưởng Bộ NN&PTNT
Chú trọng liên kết trong chuỗi sản phẩm
Để nâng cao hơn nữa giá trị từ con tôm và định hướng phát triển ngành tôm bền vững, các địa phương cần chú trọng đến sự liên kết trong chuỗi sản phẩm từ giống, sản xuất đến tiêu thụ. Theo đó, các địa phương, nhất là vùng ĐBSCL cần chú ý đến việc xây dựng chất lượng nguồn giống đạt chất lượng cao để chủ động trong sản xuất và giảm chi phí trong quá trình nuôi và hạn chế dịch bệnh. Cùng đó, đầu tư hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng, phục vụ phát triển vùng nuôi, logistics, hướng đến sản xuất xanh, ít phát thải và ứng dụng công nghệ số trong nuôi trồng thủy sản.
Ông Phạm Văn Thiều - Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu
Đầu tư phát triển hệ thống lưới điện
Tỉnh Bạc Liêu kiến nghị Bộ NN&PTNT đẩy nhanh tiến độ các dự án hệ thống công trình điều tiết, bổ sung nước ngọt; công trình kè phòng, chống sạt lở bờ biển. Các dự án này sẽ đảm bảo nguồn nước phù hợp cho mô hình tôm - lúa sinh thái. Cùng đó, thời gian tới, địa phương đẩy mạnh đầu tư phát triển hệ thống lưới điện phục vụ sản xuất nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao. Phối hợp với các đơn vị nghiên cứu, tham mưu xúc tiến thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp, công ty, nhà máy trên địa bàn tỉnh xuất khẩu tôm để tăng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh, phấn đấu đạt 1,3 tỷ USD vào năm 2025.
Bà Quách Thị Thanh Bình - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Sóc Trăng
Tăng cường công tác kiểm tra vùng nuôi tôm
Ngành Nông nghiệp tỉnh sẽ tăng cường công tác kiểm tra vùng nuôi tôm; tranh thủ các nguồn vốn ngân sách tỉnh, địa phương, nhằm đầu tư nạo vét kênh mương và các công trình thủy lợi phục vụ quy hoạch nuôi tôm hướng đến bền vững. Nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ thực hiện quan trắc môi trường và các hợp tác xã về ứng dụng công nghệ thông tin trong cập nhật môi trường, dịch bệnh trên không gian mạng. Tổ chức các đợt kiểm tra việc tuân thủ quản lý môi trường nước, xả thải ra sông rạch, để tránh tình trạng nuôi tự phát và không đảm bảo, gây ô nhiễm môi trường do xả thải không đúng quy định,…
Ông Nguyễn Văn Buội - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Bến Tre
Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới
Mặc dù qua nhiều thăng trầm nhưng nghề nuôi tôm của tỉnh vẫn giữ vững tốc độ phát triển khá bền vững. Nhiều mô hình nuôi tôm công nghệ cao mang lại hiệu quả rất cao. Tỉnh Bến Tre định hướng đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao năng suất, tạo ra sản phẩm chất lượng cao, giảm giá thành sản xuất để tăng khả năng cạnh tranh cho sản phẩm. Thực hiện điều này, tỉnh sẽ phối hợp với các viện, trường đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới vào nuôi trồng thủy sản. Đặc biệt là công nghệ mang tính đột phá, phù hợp với từng khâu của chuỗi sản xuất,…
Ông Lê Văn Khoa - Giám đốc kỹ thuật toàn quốc Grobest Việt Nam
Triển khai nhiều mô hình giảm chi phí
Giá thành sản xuất tôm trung bình của nước ta cao hơn các nước trên thế giới. Do đó, thị trường đầu ra gặp khó khăn là điều khó tránh khỏi. Theo đó, đến thời điểm này triển khai nhiều mô hình giảm chi phí là điều tất yếu. Thời gian qua, công ty đã triển khai 2 mô hình nuôi Grofarm và Grofarm Pro với giải pháp tối ưu hóa dinh dưỡng trong nuôi TTCT thâm canh, giúp giảm giá thành sản xuất, bảo vệ môi trường. Quy trình nuôi của Grobest đã giúp giảm 10 - 15% giá thành sản xuất tôm, đạt mức khoảng 70.000 đồng/kg tôm nguyên liệu thành phẩm, tạo ra sức cạnh tranh rất lớn cho con tôm Việt Nam. Giải pháp trên đều cho thấy mức độ giảm phát thải khí nhà kính trong nuôi tôm đã giảm đáng kể.
Bà Cao Xuân Thu Vân - Chủ tịch Liên minh hợp tác xã (HTX) Việt Nam
Thay đổi từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế
Ngành tôm không thiếu những nông dân, chủ trang trại nuôi tôm giỏi; không thiếu những mô hình hay quy trình nuôi tôm tiên tiến. Tuy nhiên, cái thiếu lớn nhất đó chính là sự hợp tác và liên kết một cách hiệu quả. Do đó, giờ là lúc người nuôi tôm cần phải cân nhắc để hợp tác và liên kết theo chuỗi giá trị. Phải xem nghề nuôi tôm là cách làm kinh tế nông hộ chứ không còn là chuyện sản xuất đơn thuần nữa. Chỉ có như vậy, người nuôi mới có được tiếng nói sòng phẳng với các bên liên quan trong chuỗi giá trị con tôm. Và điều cần phải thay đổi trước tiên là tư duy. Nếu không thay đổi từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế thì khó lòng đạt được hiệu quả và bền vững, chứ chưa nói tới chuyện vươn mình trong kỷ nguyên mới.
Ông Phạm Văn Mừng - Giám đốc HTX Toàn Thắng, xã Vĩnh Tân, thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng
Hợp tác và liên kết sản xuất theo tiêu chuẩn ASC
Giá vật tư đầu vào ngày càng tăng cao, trong khi giá tôm lúc thu hoạch thì cứ trồi sụt thất thường khiến người nuôi chưa thể yên tâm. Nhờ HTX hợp tác và tạo được liên kết với doanh nghiệp đầu vào và đầu ra; đồng thời sản xuất theo tiêu chuẩn ASC nên chi phí đầu tư cũng nhẹ hơn và giá bán cũng cao hơn so với những hộ trong khu vực. Vì vậy, nên nhiều thành viên trong HTX vượt qua được những giai đoạn khó khăn về thị trường. Do đó, bên cạnh các giải pháp về thị trường, nghề nuôi tôm cần tổ chức lại sản xuất theo mô hình HTX kiểu mới để tập trung sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế gắn với liên kết chuỗi giá trị nhằm hạn chế rủi ro, tăng tính hiệu quả và bền vững. Trong đó, ưu tiên nhất là hỗ trợ nguồn vốn tín dụng trước mắt là cho HTX và sau đó là đến hộ nuôi.
Ông Ngô Công Luận - Giám đốc HTX Nông ngư 14/10 Hòa Nhờ A, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng
Cần có giải pháp về vốn để hỗ trợ người nuôi
Hiện có rất ít hộ nuôi tôm tiếp cận được nguồn vốn tín dụng, mà đa số phải dựa vào nguồn đầu tư của các đại lý cung ứng đầu vào hay thu mua tôm nguyên liệu. Đây chính là một trong những nguyên nhân làm tăng chi phí đầu tư, kéo theo giá thành tôm nuôi cũng tăng. Tỉnh Sóc Trăng đã có chủ trương liên kết giữa đại lý, người nuôi tôm, công ty cung ứng đầu vào và ngân hàng để nâng cấp mô hình nuôi nhưng cũng rất ít người dân đáp ứng được đầy đủ các quy định của ngân hàng. Nguyên nhân chủ yếu là do đa số người nuôi còn nợ ngân hàng, không còn tài sản để thế chấp. Do đó, bên cạnh giải pháp về kỹ thuật, hạ tầng,… Nhà nước cần có giải pháp về nguồn vốn tín dụng đặc thù cho người nuôi tôm, bởi nếu không giá thành tôm nuôi sẽ rất khó giảm như mong muốn.
Nhóm PV (Thực hiện)