Cơ hội lớn cho xuất khẩu cá rô phi sang thị trường Brazil

Ngày 24/4/2025, Thương vụ Việt Nam tại Brazil thông tin: Công báo Brazil đã chính thức đăng tải quyết định của Bộ Nông nghiệp và Chăn nuôi nước này (MAPA) về việc thu hồi lệnh đình chỉ nhập khẩu cá rô phi từ Việt Nam. Động thái này mở ra một cánh cửa mới cho ngành thủy sản Việt Nam, đồng thời đánh dấu bước tiến nhanh chóng trong hợp tác song phương giữa hai nước.

Bước tiến quan trọng

Việc Brazil dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu cá rô phi Việt Nam là một trong những kết quả cụ thể đầu tiên sau khi hai nước ký kết Kế hoạch hành động 2025 – 2030, hướng tới phát triển toàn diện và thực chất mối quan hệ Đối tác chiến lược. Đây không chỉ là thắng lợi về thương mại mà còn là dấu hiệu tích cực cho sự phát triển lâu dài, bền vững, đóng góp vào lợi ích chung của nhân dân hai nước.

Trước đó, vào tháng 2/2024, Brazil bất ngờ tạm ngừng nhập khẩu cá rô phi Việt Nam để đánh giá lại quy trình kiểm dịch y tế, sau khi xuất hiện lo ngại về khả năng lây lan virus TiLV – một bệnh truyền nhiễm ở cá rô phi. Dù trong giai đoạn này, một số lô hàng vẫn được cấp phép nhập khẩu, song hoạt động xuất khẩu gần như chững lại, khiến doanh nghiệp Việt gặp nhiều khó khăn.

Brazil đã dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu cá rô phi Việt Nam. Ảnh: VASEP

Tuy nhiên, sau quá trình phân tích rủi ro và kiểm tra kỹ thuật chặt chẽ, MAPA khẳng định rằng nguy cơ lây nhiễm virus TiLV qua cá rô phi nhập khẩu là không đáng kể. Quyết định cho phép nhập khẩu trở lại được đưa ra dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế và đảm bảo không ảnh hưởng đến an toàn sinh học của Brazil.

Cơ hội và thách thức

Thông tin này được đón nhận tích cực từ cộng đồng doanh nghiệp thủy sản Việt Nam. Việc quay lại thị trường Brazil không chỉ giúp đa dạng hóa thị trường xuất khẩu mà còn góp phần cân bằng cán cân thương mại song phương, đặc biệt trong bối cảnh hai bên đang nỗ lực đưa kim ngạch thương mại lên 15 tỷ USD vào năm 2030.

Tuy nhiên, phía Brazil cũng ghi nhận nhiều ý kiến trái chiều. Hiệp hội Công nghiệp Cá và các tổ chức nuôi trồng thủy sản nội địa Brazil bày tỏ sự lo ngại về việc cá rô phi nhập khẩu từ Việt Nam có thể gây áp lực cạnh tranh lớn lên sản xuất trong nước. Dù vậy, Chính phủ Brazil khẳng định đây là quyết định không thể đảo ngược, đồng thời nằm trong khuôn khổ đàm phán thương mại song phương – trong đó Việt Nam cũng cam kết mở cửa cho thịt bò Brazil.

Đáng chú ý, quyết định mở cửa trở lại này diễn ra ngay sau chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva hồi cuối tháng 3/2025. Hai bên không chỉ đạt được thỏa thuận về cá rô phi mà còn hướng tới mở cửa thị trường cho các sản phẩm khác như cá tra, cá basa và tôm, với lộ trình cụ thể dựa trên tiêu chuẩn quốc tế.

Hiện tại, các doanh nghiệp Việt cần chủ động rà soát lại quy trình sản xuất, chế biến để đáp ứng đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật và tiêu chuẩn mà Brazil đặt ra, đảm bảo hoạt động xuất khẩu diễn ra thuận lợi và bền vững.

Brazil hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh và đứng thứ hai toàn châu Mỹ (sau Hoa Kỳ). Kim ngạch thương mại hai nước đã tăng trưởng ấn tượng trong hơn một thập kỷ qua – từ 1,5 tỷ USD (2011) lên hơn 7 tỷ USD (2023), với mục tiêu chạm mốc 10 tỷ USD ngay trong năm 2025.

Trong hợp tác thương mại, Việt Nam xuất khẩu chủ yếu thủy sản, cao su, giày dép, dệt may, trong khi nhập khẩu từ Brazil nông sản, thức ăn chăn nuôi, bông, sắt thép. Việc Brazil mở cửa trở lại thị trường cho cá rô phi – và sắp tới là các mặt hàng thủy sản khác – sẽ đóng vai trò quan trọng giúp đa dạng hóa thị trường xuất khẩu cho Việt Nam, nhất là trong bối cảnh thị trường toàn cầu nhiều biến động.

Việc Brazil thu hồi lệnh đình chỉ nhập khẩu cá rô phi Việt Nam không chỉ là thành quả nỗ lực đàm phán của hai chính phủ mà còn mở ra cơ hội lớn cho ngành thủy sản Việt Nam vươn xa hơn tại khu vực Mỹ Latinh. Tuy nhiên, để tận dụng tốt cơ hội này, doanh nghiệp cần nâng cao năng lực sản xuất và kiểm soát chất lượng, đảm bảo đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế – đặc biệt là Brazil.

Tuệ Lâm