Cộng đồng quốc tế chung tay chống khai thác IUU

Hội thảo với sự tham gia của hơn 70 đại biểu, chuyên gia quốc tế trong lĩnh vực thực thi pháp luật thủy sản đến từ 12 quốc gia: Mỹ, Australia, Canada, Hàn Quốc, Nhật Bản, Anh, Malaysia, Philippines, Indonesia, Thái Lan và Việt Nam.

Thông tin tại Hội thảo cho thấy, công tác chống khai thác IUU của Việt Nam trong thời gian qua đã đạt được một số kết quả nổi bật có thể kể đến như: Đạt được sự thống nhất nhận thức cao và hành động quyết liệt, đồng thuận của toàn xã hội đối với thực hiện các quy định của pháp luật, các quy định về chống khai thác IUU; xây dựng được khung pháp lý toàn diện đầy đủ về quản lý nghề cá có trách nhiệm và chống khai thác IUU theo chuẩn quốc tế. Cùng đó, công tác quản lý tàu cá có nhiều chuyển biến tích cực như: xây dựng và vận hành Cơ sở dữ liệu quốc gia về tàu cá, kết nối từ Trung ương đến địa phương; trên 97,65% (28.797/29.8489) tàu cá hoạt động vùng khơi (có chiều dài từ 15m trở lên) được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình VMS. Vấn đề truy xuất nguồn gốc thủy sản được thực hiện và kiểm soát theo chuỗi, từ khâu kiểm soát sản lượng qua cảng đến cấp chứng thư xuất khẩu và kiểm soát nguyên liệu tại các nhà máy chế biến. Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản từ Trung ương đến địa phương, tạo dữ liệu tổng hợp phục vụ cho công tác thực thi pháp luật.

Hội thảo khu vực chống khai thác IUU lần thứ 3 với sự tham gia của hơn 70 đại biểu, chuyên gia quốc tế trong lĩnh vực thực thi pháp luật thủy sản đến từ 12 quốc gia. Ảnh: Văn Hoàng

Phát biểu tại Hội thảo, ông Trần Chí Cường, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng chia sẻ, vấn đề khai thác IUU là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với hệ sinh thái biển và thực hiện mục tiêu phát triển nghề cá bền vững. Với nhận thức trên, Việt Nam xác định rõ phát triển nghề cá bền vững mới giải quyết vấn đề khai thác IUU, do vậy trong thời gian qua đối với ngành thủy sản đã xây dựng và triển khai thực hiện đồng bộ chiến lược, các đề án phát triển trong các lĩnh vực khai thác, NTTS, bảo vệ, bảo tồn và phát triển nguồn lợi thủy sản theo hướng xây dựng và phát triển ngành thủy sản bền vững, có trách nhiệm.

Tuy nhiên, các hoạt động khai thác IUU ngày càng diễn ra phức tạp ở mọi loại hình và lĩnh vực nghề cá và ở các khu vực bao gồm các khu vực thuộc quyền tài phán quốc gia, lẫn vùng biển cả, và đôi khi nó có thể liên quan đến tội phạm có tổ chức. Việc chống khai thác IUU rất cần sự chung tay và nỗ lực của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là sự hợp tác chặt chẽ giữa các lực lượng thực thi pháp luật trong khu vực. Do vậy, Việt Nam đánh giá cao sáng kiến của Mỹ trong việc tạo ra diễn đàn kết nối các lực lượng thực thi pháp luật thủy sản thông qua các chuỗi hội thảo khu vực về chống khai thác IUU.

Chia sẻ tại Hội thảo, ông Ryan McKean, Giám đốc phụ trách Cục Phòng chống ma tuý và Thực thi Pháp luật quốc tế (INL), Bộ Ngoại giao Mỹ nhận định, chống khai thác IUU là thách thức chung toàn cầu và cũng là thách thức đối với sự bền vững của trữ lượng cá và sinh kế trong tương lai của người dân Đông Nam Á và thế giới. Sau thành công của Hội thảo tổ chức năm 2023 ở Philippines, một số đối tác khu vực đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác chống khai thác IUU; những đối tác khác đang nỗ lực thiết lập lại đường dây nóng liên lạc, mở rộng các chương trình tập luyện và xây dựng năng lực đa phương, đồng thời, tăng cường quan hệ đối tác thực thi pháp luật hàng hải trong khu vực. Theo ông Ryan McKean, dù hợp tác dưới hình thức nào, tất cả đều nên hướng tới mục tiêu chung là chứng minh sự hợp tác thực thi luật hàng hải và quyết tâm trong việc chống khai thác IUU, góp phần bảo vệ và duy trì nguồn lợi thủy sản cho các thế hệ tương lai.

Ông Dương Văn Cường, Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư khẳng định, khai thác IUU là mối nguy, thách thức lớn nhất đe dọa sự phát triển của ngành thủy sản và là mối quan tâm chung của các quốc gia có biển. Hiện, Việt Nam đang nỗ lực và cao điểm để chống khai thác IUU với Chỉ thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư và Nghị quyết số 52/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình hành động và Kế hoạch của Chính phủ triển khai thực hiện Chỉ thị số 32. Ông Cường chia sẻ, Hội thảo khu vực chống khai thác IUU lần thứ 3 được tổ chức ở Việt Nam có ý nghĩa rất quan trọng khi cập nhật những thông tin, diễn biến mới của quốc tế về chống khai thác IUU. Kinh nghiệm của các nước sẽ được lực lượng thực thi pháp luật có liên quan của Việt Nam như Kiểm ngư, Cảnh sát Biển, Biên phòng… tiếp nhận, qua đó, giúp cho Việt Nam tổ chức chống khai thác IUU và thực thi pháp luật trên biển hiệu quả hơn.

Tại Hội thảo, các đại biểu tập trung trao đổi, chia sẻ cập nhật về xu hướng toàn cầu trong đấu tranh chống IUU; thách thức về nghề cá trong khu vực; sáng kiến tăng cường hợp tác chia sẻ thông tin; tổng quan về Ủy ban Nghề cá Tây và Trung Thái Bình Dương và các công cụ về theo dõi, kiểm soát và giám sát tàu cá (MCS); kinh nghiệm xử lý vi phạm IUU trong nước và quốc tế thông qua các bài tập tình huống giả định.

Hội thảo khu vực chống khai thác IUU lần thứ 3 là diễn đàn để tăng cường sự hợp tác giữa các nước thành viên trong khu vực, tạo nền tảng kết nối mạng lưới với các chuyên gia cũng như các cơ quan thực thi pháp luật thủy sản trong khu vực, quốc tế. Đây là cơ hội để các lực lượng thực thi pháp luật chống khai thác IUU cùng nhau chia sẻ về những thách thức, kinh nghiệm thực tiễn chống khai thác IUU, đặc biệt là tăng cường hợp tác song phương trong thực thi pháp luật thủy sản. Hội thảo diễn ra từ ngày 23 – 25/4, Tạp chí Thủy sản Việt Nam sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về Hội thảo này tới bạn đọc!

Hồng Hạnh