Giải pháp ứng phó với biến động thời tiết

Hậu quả từ những thay đổi

Tiếng ồn của trận mưa khiến tôm sợ hãi và di chuyển xuống đáy ao, nơi ít tiếng ồn, nhiệt độ ấm hơn và ổn định hơn. Tuy nhiên lại là nơi nguy hiểm hơn vì chất thải và vi khuẩn tích tụ tại đây. Bên cạnh đó, đáy ao bị xáo trộn lên do gió to cùng với việc cả đàn cùng vùi xuống bùn khiến khí độc khuếch tán vào nước, nguồn dinh dưỡng cho vi khuẩn phát triển cũng bị khuếch tán vào cột nước. Hơn nữa, nhiệt độ giảm sẽ khiến tôm bỏ ăn, theo ước tính tôm giảm ăn 5 – 10% khi nhiệt độ nước giảm 1^oC đột ngột và giảm ăn tới 30 – 50% khi giảm 3^oC. Thức ăn không chỉ không được tôm tiêu thụ mà còn trở thành nguồn dinh dưỡng cho hệ vi khuẩn ở tầng đáy.

Lorica – Sản phẩm chuyên biệt giúp tôm vượt qua những thời điểm bất lợi

Sự thay đổi đột ngột của độ pH, nhiệt độ, độ mặn và tảo tàn đột ngột ảnh hưởng đến hàng loạt yếu tố hóa lý khác của môi trường ao nuôi khiến tôm lột vỏ nhiều hơn. Lột xác là thời điểm sức đề kháng của tôm thấp nhất nên dễ bị mầm bệnh tấn công. Thêm nữa, nước mưa làm nồng độ các khoáng chất trong nước giảm khiến việc tái tạo vỏ càng khó khăn hơn. Số lượng lớn tôm vùi mình xuống bùn cũng khiến tôm stress, bởi cạnh tranh và xâm chiếm vị trí của nhau. Xây xát là điều khó tránh khỏi trong tình trạng này, điều này càng khiến tôm dễ bị mầm bệnh xâm nhập. Một vài cá thể tôm bị nhiễm bệnh cũng là tác nhân lây truyền cho cả đàn và là nguyên nhân bùng phát dịch.

Mặc dù, khả năng bảo hòa ôxy vào nước tăng khi nhiệt độ nước giảm xuống nhưng sự sụt giảm ôxy từ quang hợp (từ hệ tảo) cùng với sự gia tăng nhu cầu ôxy sinh học (của vi khuẩn và tôm) làm hàm lượng ôxy trong nước ao giảm mạnh. Đặc biệt, khi nhiệt độ tăng lại, vi khuẩn sẽ tăng sinh khối đột biến, do lượng dinh dưỡng hữu cơ rất nhiều. Việc này sẽ lấy đi rất nhiều ôxy trong nước khiến thiếu ôxy trầm trọng. Tỷ lệ tôm chết khi có mưa lớn giao động từ 2 – 3%, thậm chí tới 50% nếu mưa kéo dài cả tuần.

Biện pháp đề phòng, ứng phó và khắc phục

Biện pháp đề phòng

– Trong giai đoạn này, ao nuôi cần phải được chèn, chống tránh trường hợp bị bung bạt đáy. Các dụng cụ như máy móc, giàn quạt, hệ thống ôxy trên bờ được gom dọn và cần đặt ở những nơi khô ráo an toàn, tránh tình trạng hư hỏng và thất thoát.

– Thiết kế phần bờ ao sao cho hạn chế tối đa tình trạng đất cát trên bờ bị nước mưa cuốn xuống ao nuôi (người nuôi có thể liên hệ trực tiếp đội ngũ kỹ thuật của Skretting tại khu vực để được tư vấn thiết kế ao nuôi theo Mô hình SUCCESS).

Thiết kế bờ ao giúp hạn chế tình trạng đất, cát từ bờ bị nước mưa cuốn xuống ao

– Tạt vôi bờ ao hoặc đặt các bao CaCO₃ (500 kg/ha) quanh bờ ao để khi mưa xuống sẽ hòa tan CaCO₃ trước khi chảy vào ao, giúp duy trì pH, độ cứng và các ion hòa tan…

– Khơi thông các hệ thống kênh, rãnh thoát nước trong hệ thống nuôi. Nước có nhiệt độ thấp sẽ nhẹ hơn và nổi trên mặt nên cần bảo đảm có hệ thống loại bỏ bớt lớp nước mặt này.

– Chuyển dần sang cho tôm ăn với Lorica – một dòng sản phẩm được xây dựng chuyên biệt để hỗ trợ hệ miễn dịch của đàn tôm trước những thời điểm bất lợi (thời tiết thất thường, chuẩn bị sang ao, dịch bệnh có dấu hiệu lây lan…)

Biện pháp ứng phó khi mưa xuống

– Bật tất cả các hệ thống quạt nước và sục khí duy trì hàm lượng ôxy bão hòa trong nước ao (~ 5ppm);

– Giảm ít 30% lượng thức ăn hoặc tạm ngừng cho ăn nếu mưa lớn;

– Xả bớt nước mặt;

– Kiểm tra pH thường xuyên trong lúc mưa để theo dõi. Nếu thấy giảm phải bón vôi trên bờ, đánh thêm Dolomite hoặc CaCO₃. Có thể dùng vôi nóng hòa tan vào nước và tạt xuống ao.

Biện pháp cải tạo ao, khắc phục sau khi mưa

– Cho ăn lại nhưng cần đảm bảo pH và hàm lượng ôxy hòa tan trong nước mức ổn định và phù hợp cho tôm.

– Tăng dần lượng thức tùy theo nhiệt độ và sản lượng tôm hiện có trong ao.

– Thêm Vitamin C, khoáng vào thức ăn cữ sáng, tối. Bổ sung các thuốc hỗ trợ gan ruột vào cữ trưa và chiều.

– Bổ sung khoáng và Kali vào trong nước.

– Duy trì hoạt động sục khí trong ao đến khi quần thể tảo mới đã phát triển ổn định trở lại.

– Thời điểm này, dịch bệnh rất dễ bùng phát. Người nuôi cần quan sát và kiểm tra tôm một cách thường xuyên, nếu tôm có hiện tượng bơi lội lờ đờ, trên mặt nước hoặc dạt vào bờ ao; tôm đột ngột tăng cường độ bắt mồi, sau đó bỏ ăn. Bên trong vỏ tôm, đặc biệt ở phần giáp đầu ngực có nhiều đốm tròn màu trắng, đường kính 0,5 – 2 mm. Có thể thấy các đốm này ở đốt bụng thứ 5 và 6 hoặc khi đã bệnh nặng trên toàn thân tôm; trong một số trường hợp, tôm có thể bị đỏ thân. Sau khi các đốm trắng xuất hiện từ 3 – 10 ngày, tôm bắt đầu chết; tỷ lệ chết lên đến 100%, không thể chữa trị. Khi phát hiện cần tổ chức thu hoạch càng sớm càng tốt.

Vi sinh cao cấp AOcare Control được nghiên cứu và phát triển sao cho phù hợp với tất cả các mô hình nuôi

– Một số triệu chứng khác như đường ruột rỗng hoặc đứt đoạn, gan tụy teo nhỏ (1/3 so bình thường) và bị chai, khó bóp nát. Tôm mới bị bệnh, gan tụy sưng to, màu sắc khối gan tụy nhợt nhạt hoặc trắng, vỏ mềm, Tôm bị bệnh chết chìm dưới đáy ao. Nếu phát hiện thấy tôm bệnh cần dừng cho ăn, thay nước 40 – 60% và thực hiện diệt khuẩn nghiêm ngặt đối với nước mới cấp vào ao. Bỏ đói tôm từ 3 – 4 ngày, sau đó cho ăn lại với khẩu phần ăn giảm 50% so mức thông thường.

– Sản phẩm thức ăn Lorica của Skretting được thiết kế cho những thời điểm phức tạp như lúc này. Thức ăn Lorica được bổ sung các thành phần thảo dược có tác dụng ức chế hệ vi khuẩn có hại, nâng cao sức khỏe đường ruột và sức đề kháng của tôm.

– Tăng liều lượng sử dụng sản phẩm vi sinh như AOcare khi đánh vào nước và trộn vào thức ăn. Điều này giúp hệ vi sinh có lợi trong nước và trong ruột tôm nhanh chóng phục hồi trước biến động của môi trường.

Hiểu được tác động của những biến động thời tiết này, Skretting đã, đang và sẽ tiếp tục cung cấp đến quý người nuôi những bộ giải pháp hữu hiệu nhất như Lorica, AOcare và Mô hình nuôi SUCCESS, giúp tôm nuôi có sức khỏe tốt hơn, thích ứng với những tác động từ môi trường tốt hơn.

Thanh Trúc

Skretting Việt Nam