Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Kế hoạch đơn giản hóa thủ tục hành chính trọng tâm năm 2015 với mục tiêu đơn giản hóa và cắt giảm tối thiểu 25% chi phí tuân thủ đối với 13 nhóm thủ tục hành chính, quy định liên quan, trong đó có lĩnh vực thủy sản từ giai đoạn nuôi trồng, khai thác, nhập khẩu nguyên liệu, chế biến đến xuất khẩu.
Đây là một tin vui đầu năm bởi nhiều năm qua, việc cắt giảm thủ tục hành chính được đặc biệt quan tâm nhưng chưa giải quyết triệt để. Hiện, các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản phải tuân thủ các thủ tục hành chính chủ yếu trong các lĩnh vực: kiểm tra an toàn thực phẩm, kiểm dịch thủy sản, sản phẩm thủy sản xuất nhập khẩu. Sự rườm rà, chồng chéo trong không ít thủ tục đã khiến doanh nghiệp phải thực hiện quá nhiều khâu đăng ký, kiểm tra, mất thời gian và phát sinh chi phí. Kiểm dịch vệ sinh an toàn thực phẩm, các sản phẩm xuất khẩu phải đi qua từ hai đến ba cửa kiểm tra như nhau, từ Bộ Y tế, Bộ Tài nguyên và Môi trường đến Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, dẫn đến thời gian chờ đợi của doanh nghiệp cũng phải tăng tương ứng. Thủ tục đăng ký kiểm dịch thú y đối với nguyên liệu mà khách hàng chuyển sang Việt Nam để gia công, chế biến, chỉ được phép nhập khẩu vào Việt Nam khi đã có giấy chứng nhận kiểm dịch do cơ quan thẩm quyền các nước xuất khẩu cấp. Tuy nhiên, khi chỉ gửi số lượng hàng hóa nhỏ để làm mẫu, nhiều đối tác không thực hiện được yêu cầu này từ phía cơ quan chức năng nước ta, hậu quả các lô hàng nguyên liệu không thể xuất sang Việt Nam, làm mất đi cơ hội tìm khách hàng mới và mở rộng thị trường của các doanh nghiệp trong nước.
Vẫn biết “hàng rào kỹ thuật” trong khuôn khổ cho phép theo thông lệ quốc tế đối với các sản phẩm nguyên liệu nhập khẩu hay việc kiểm tra, kiểm dịch sản phẩm thủy sản trước khi xuất khẩu là vô cùng cần thiết. Nhưng cần tổng kết, rà soát để lưu lại những thủ tục hợp lý, loại bỏ những thủ tục có sự chồng chéo giữa nhiều cơ quan, đơn vị, những thủ tục gây bất lợi cho doanh nghiệp trong nước để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiết giảm chi phí, tập trung vào chất lượng sản phẩm và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Đơn giản hóa thủ tục hành chính năm 2015 nói chung và cho ngành thủy sản nói riêng, hy vọng sẽ tạo ra nhiều cơ hội tốt hơn cho các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thủy sản trong cạnh tranh lành mạnh, bảo vệ thương hiệu quốc gia và tạo điều kiện mở rộng, chinh phục các thị trường quốc tế. Việc rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính cần phải được thực hiện trên cơ sở công khai, minh bạch, lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp và vì lợi ích cao nhất là tạo sức bật mới cho ngành kinh tế xuất khẩu thủy sản.