Hàu sữa Hòn Tre

Thơm ngon hàu nướng

Cả đoàn chúng tôi lội bộ ra bãi Chén, nơi nổi tiếng có nhiều hàu sữa bám trên các tảng đá gần bờ. Tại đây, hằng ngày đều có người cạy hàu bán cho du khách nướng ăn tại chỗ. Để kích thích vị giác mọi người, anh bạn tôi cho biết, hàu ở Hòn Tre là giống hàu sữa bám đá, thịt trắng nõn, sạch và rất béo, vì chúng chỉ ăn toàn phiêu sinh vật biển. Người ăn chỉ cần con dao nhỏ tách miệng hàu, vắt nước chanh vào thịt hàu rồi gắp ra chấm muối tiêu nhâm nhi với chút nước cay cay. 

Đầu tiên là món hàu nướng. Mọi người đang quây quần bên bếp than hồng, mùi thơm lựng bốc lên, tôi chợt nhớ nhà thơ Tản Đà, cách nay trên 70 năm, người đã từng đến bãi biển Sầm Sơn, dắt theo con dao, bầu rượu rồi từ từ lội ra các tảng đá, leo lên, vừa cạy hàu thưởng thức vừa uống rượu ngâm thơ. Có người kể, một lần lội ra tới nơi nhưng quên mang theo muối tiêu nên ông phải quay vào bờ lấy. Xem thế, món hàu và gia vị đối với ông quan trọng biết dường nào.

Với người sống ở đất liền như tôi, mỗi lần ra biển gọi món cháo hàu hay hàu nướng, tôi vẫn thấy thích thú, vì món ăn này vừa quen vừa lạ, gợi nên cái triết lý về nghệ thuật ẩm thực mang phong cách văn hóa của người xưa.

Cháo hàu bổ dưỡng

Tô cháo hàu mùi vị thanh tao, lan tỏa từ thịt, gừng, tiêu, hành, rau mùi, rau răm… giống như thang thuốc bổ. Hương vị nồng nàn vừa cay, vừa ngọt, vừa béo.

Trong lúc mọi người vừa ăn vừa xuýt xoa khen ngon, bất giác tôi nghĩ đến câu nói chí lý của cố giáo sư Trần Quốc Vượng “Ăn uống đã được túi khôn dân gian Việt Nam xếp lên hàng đầu tứ khoái”. Chính vì vậy mà ông cha mình đã không ngừng khám phá và nắm được cái tinh hoa của khẩu vị Việt Nam, đó là hương vị nguyên thủy từng món ăn. Ngày nay nhiều người thưởng thức hàu ít dùng kiểu cách như cụ Tản Đà mà biến tấu thành nhiều cách chế biến khác, như dùng mù tạt Washabi hoặc nước magi làm gia vị, nhưng thịt hàu vẫn ngon, hương vị vẫn đậm đà, thi vị.  

Bàn về các món ngon hải sản, dân sành điệu thường ca tụng “hàu bãi Xép (Bình Định), ngao Phan Rí, vọp sông Cầu, sò huyết Ô Loan”. Ngày nay, ai về miền Tây, ra Phú Quốc, Nam Du, Hòn Tre hoặc xuống Cà Mau, Trà Vinh…, đều coi hàu là một trong những thực phẩm bổ dưỡng hàng đầu.