Hội nghị do Bộ NN&PTNT phối hợp UBND tỉnh Sóc Trăng tổ chức vào ngày 13/3, với sự đồng chủ trì của Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến và Bí thư Tỉnh ủy Sóc Trăng Phan Văn Sáu. Tham dự hội nghị còn có lãnh đạo các bộ, ngành, hiệp hội ngành hàng liên quan, các tỉnh nuôi tôm trọng điểm khu vực ĐBSCL và các doanh nghiệp hoạt động trên lĩnh vực thủy sản.
Toàn cảnh Hội nghị triển khai kế hoạch ngành tôm 2019
Báo cáo tại Hội nghị, ông Như Văn Cẩn, Vụ trưởng Vụ Nuôi trồng thủy sản, cho biết, năm 2018, cả nước thả nuôi tôm nước lợ trên 736.000 ha, tăng 3,0% so với năm 2017; trong đó, diện tích thả nuôi tôm sú là 632.000 ha và tôm thẻ chân trắng là 104.000 ha. Sản lượng tôm nuôi nước lợ năm 2018 đạt trên 762.000 tấn, tăng 6,3% so với năm 2017, trong đó sản lượng tôm sú là 298.000 tấn và tôm thẻ chân trắng là 464.000 tấn. Tuy diện tích, sản lượng tôm nuôi đều tăng so với năm 2017, nhưng theo đánh giá của Tổng cục Thủy sản, giá trị xuất khẩu chỉ đạt gần 3,6 tỷ USD (giảm 7,8% so với năm 2017). Một số thị trường xuất khẩu chính bị giảm giá trị xuất khẩu như: EU giảm 2,8%, Mỹ 3,3%, Nhật Bản 9,2%, Đài Loan 2,6%, Trung Quốc và Hồng Kông 28%. Nguyên nhân chủ yếu là do ảnh hưởng thị trường thế giới, một số nhóm sản phẩm chưa tạo được thế cạnh tranh với các đối thủ như Ấn Độ, Thái Lan, Ecuador, Indonesia…
Một số tồn tại cũng được Tổng cục nhìn nhận, như: chưa chủ động được con giống; giá thành sản xuất cao; tình trạng lạm dụng thuốc, hóa chất… vẫn còn; cơ sở hạ tầng chưa hoàn chỉnh, đồng bộ; ứng dụng công nghệ mới vào nuôi tôm còn hạn chế; sản xuất nhỏ lẻ, manh mún… Cạnh tranh thương mại đang ngày càng khốc liệt. Thị trường xuất khẩu tôm của Việt Nam vẫn gặp khó khăn về các loại rào cản như thuế chống bán phá giá, chương trình SIMP của Mỹ, giá tôm nhập khẩu từ Ấn Độ thấp. Đồng thời, các thị trường tăng cường kiểm soát chất lượng và an toàn thực phẩm như thị trường Mỹ, EU, Ả rập xê út, Hàn Quốc…
Năm 2019, ngành tôm phấn đấu đạt sản lượng tôm nước lợ trên 780.000 tấn, trong đó tôm sú 300.000 tấn, tôm thẻ chân trắng 480.000 tấn và kim ngạch xuất khẩu trên 4,1 tỷ USD. Để đạt mục tiêu trên, Tổng cục Thủy sản đề ra 7 nhóm giải pháp chủ yếu, gồm: Tiếp tục triển khai các nhiệm vụ của Kế hoạch hành động quốc gia phát triển ngành tôm Việt Nam đến năm 2025; công tác tổ chức sản xuất theo hướng hợp tác, liên kết theo chuỗi giá trị để gắn kết giữa sản xuất với tiêu thụ; tăng cường kiểm soát và quản lý chất lượng con giống, vật tư đầu vào và các cơ sở sản xuất, kinh doanh, chế biến sản phẩm tôm, nhất là hóa chất, kháng sinh cấm; tổng kết, nhân rộng, phát triển các mô hình nuôi tôm hiệu quả, đặc biệt mô hình nuôi tôm theo 2 – 3 giai đoạn; tăng cường công tác quan trắc môi trường, giám sát, kiểm soát chặt chẽ bệnh dịch trên tôm nuôi; đẩy mạnh phát triển thị trường, xử lý các rào cản kỹ thuật, xây dựng thương hiệu cho sản phẩm tôm. Xây dựng hình ảnh tôm Việt Nam nuôi sinh thái, hữu cơ để quảng bá ra thị trường thế giới và cuối cùng là tăng cường kiểm soát chất lượng sản phẩm, xử lý nghiêm các trường hợp bơm chích tạp chất vào tôm nguyên liệu.
Các đại biểu tham dự hội nghị cũng trình bày các tham luận về các vấn đề liên quan, như: chất lượng, giá thành tôm giống, thức ăn; cơ sở hạ tầng vùng nuôi; công tác truyền thông, mở rộng thị trường; các vấn đề về dịch bệnh, dư lượng kháng sinh, bơm chích tạp chất, thúc đẩy hình thành liên kết chuỗi giá trị, đào tạo thu hút nguồn nhân lực cho ngành tôm, hỗ trợ phát triển nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao…
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường phát biểu tại Hội nghị
Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho rằng, nếu so với chỉ tiêu kế hoạch năm 2018 ngành tôm chưa đạt, nhưng nếu nhìn vào thực tế diễn biến thị trường kết quả này là rất khả quan. Đối với năm 2019, theo Bộ trưởng, ngành tôm sẽ có nhiều thách thức hơn nhưng cơ hội và thuận lợi cũng không ít. Thách thức đối với ngành tôm năm 2019 theo Bộ trưởng là dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu giảm; chiến tranh thương mại Mỹ – Trung; lượng tôm tồn kho thế giới; vấn đề Brexit; tác động El Nino; những bất cập, nút thắt của ngành hàng chưa thể giải quyết dứt điểm. Tuy nhiên, cần có sự đồng thuận cao để tận dụng, phát huy tốt các lợi thế và hạn chế tối đa khó khăn, thách thức. Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường khẳng định: “Nếu có sự đồng thuận cao thì mục tiêu xuất khẩu 4,2 tỷ USD của ngành tôm trong năm 2019 theo tôi là hoàn toàn có cơ sở để đạt được”.