(Thủy sản Việt Nam) – Thời tiết đang giao mùa thay đổi thất thường, nắng mưa xen kẽ, những ao cá thâm canh thường có hiện tượng cá bị nổi đầu nhiều từ 5 giờ sáng đến 11 giờ trưa.
Theo các nhà khoa học, nguyên nhân của hiện tượng trên là do các vi sinh vật háo khí có hại hoạt động mạnh, làm giảm lượng oxy hoà tan trong nước. Oxy hòa tan có vai trò quan trọng trong việc tăng năng suất, chất lượng các loài cá nuôi. Nhiều thực nghiệm cho thấy, nếu đủ oxy, 1,6 kg thức ăn hỗn hợp (cám nổi chuyên dùng cho cá) cho 1 kg cá hơi hoặc 25 kg cỏ voi cho 1 kg cá trắm cỏ; thiếu oxy, 10 kg cám hoặc 220 kg cỏ chưa sản xuất được 1 kg cá.
Người nuôi cần chú ý khi cá có hiện tượng nổi đầu Ảnh: Thanh Ngân
Để khắc phục hiện tượng cá nổi đầu, người nuôi cần tuân thủ như sau:
Những loại ao sâu nước, kín gió, nhiều bèo (bèo tây, bèo tấm, bèo hoa dâu, bèo Nhật), ao tù, ao nhiều mùn bã hữu cơ ít được thay nước, mật độ thả cá dày thường là ao bị thiếu oxy vào những ngày này. Kinh nghiệm kiểm tra sự thiếu hụt oxy trong môi trường nước nuôi cá: Hàng sáng sớm đi thăm cá, thấy cá nổi đầu nhẹ tức là nghe tiếng vỗ tay, chúng lặn đi được là tốt; ngược lại khi nghe tiếng vỗ tay chúng vẫn nổi đầu đến 9-10 giờ sáng là ao thiếu oxy. Để tăng lượng oxy cho ao cần chú ý một số các yếu tố sau:
Khi thiết kế ao nuôi nên bố trí ao nơi dại nắng, trảng gió, mực nước nông 1-1,2m để tăng lượng oxy khuếch tán từ không khí vào nước. Thường xuyên thay 50% nước 10-20 ngày/lần nếu có điều kiện.
Bón vôi bột định kỳ 7-30 ngày/lần, với lượng 7-10kg/360m2 mặt nước tuỳ mức độ thâm canh, màu sắc nước ao đậm hay nhạt. Hoà vôi bột với nước té đều mặt ao lúc 11-15 giờ chiều, lúc này cá đủ oxy không nổi đầu. Vôi bột có tác dụng khử các chất độc trong nước, hạn chế vi sinh vật háo khí (hút oxy từ nước) gây bệnh cho cá.
Đầu tư máy quạt nước, cho hoạt động từ 19 giờ tối tới 6-7 giờ sáng là lúc lượng oxy hoà tan trong nước thấp nhất nếu có điều kiện. Thả cá ao nước tĩnh mật độ vừa phải khoảng 1con/m2 mặt nước là vừa. Để ao tráng nắng, không thả nhiều các loại bèo trên mặt ao.
KS Nguyễn