(TSVN) – Rực rỡ màu đỏ, vàng, cam, lục, lam, tím nối nhau trải dài hơn cây số trên sông Châu Đốc, một nhánh của sông Hậu, làng cá bè lâu đời nhất ĐBSCL ở thị trấn Đa Phước (An Phú, An Giang) vào Xuân dập dìu du khách bốn phương.
Đứng trên cầu Cồn Tiên nhìn xuống thấy làng cá bè bồng bềnh thật đẹp, màu sắc rực rỡ trải dài tạo nên bức tranh sống động hiếm có. Đêm xuống, ánh điện lung linh phản chiếu mặt nước lại khoác cho làng bè vẻ đẹp huyền ảo. Khung cảnh ngày lẫn đêm đều lãng mạn.
Mang 6 màu sắc nối tiếp nhau đỏ, vàng, cam, lục, lam, tím có tổng cộng 161 nhà bè nuôi cá nước ngọt điển hình của ĐBSCL, ở một ngã ba sông cũng điển hình của ĐBSCL, nơi đầu nguồn Mê Công. Làng bè nuôi cá nơi đây hình thành từ những năm 60 của thế kỷ trước, nổi danh với con cá ba sa, loài cá bụng to nhiều mỡ như mang bầu nên dân dã còn gọi là “cá bụng”. Vùng sông nước này cũng là nơi sinh sản tự nhiên của cá ba sa và cả cá tra. Thuở đó, bốn mùa bán cá ba sa nhộn nhịp có lúc cả ngàn bè trên sông, mùa cá giống càng đông vui hơn, ghe xuồng nườm nượp.
Đứng trên cầu Cồn Tiên nhìn xuống thấy làng cá bè bồng bềnh thật đẹp, màu sắc rực rỡ trải dài
Cá ba sa tiêu thụ trong nước, bao năm đem hương vị thơm ngon đến gần xa. Từ năm 1980, bắt đầu xuất khẩu đi Australia, Hồng Kông, Pháp, Singapore, châu Âu và Mỹ. Nhưng rồi phát triển cá tra, nhất là khi nghiên cứu đã cho sinh sản nhân tạo được giống cá tra thì cá ba sa bị lấn át. Bởi cá ba sa thịt thơm ngon nhưng chậm lớn, phải nuôi cả năm mới có thể thu hoạch, trong lúc cá tra nuôi nửa năm đã có thể thu hoạch.
Màu đỏ như hoa tươi, màu vàng như hoa mai tỏa nắng
Theo đó, nghề nuôi cá ba sa cũng bị thu hẹp, từ mấy ngàn bè chỉ còn lại vài trăm. Rồi làng bè truyền thống nơi đây không chỉ nuôi cá ba sa như trước nữa, mà nuôi thêm nhiều loại cá khác như cá he, mè, chim, hú… Đến giữa năm 2023, vùng ngã ba sông này có khoảng 500 nhà bè nuôi cá của 200 hộ dân. Nhu cầu kết hợp nuôi cá bè trên sông với hoạt động du lịch được đặt ra nên cuối năm 2023, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư tỉnh An Giang thực hiện Dự án Làng bè sắc màu ngã ba Châu Đốc. Tháng 1/2024, Dự án hoàn thành, cả 161 nhà bè trải dài hơn cây số ở ấp Phước Thọ và Hà Bao 2 của thị trấn Đa Phước, huyện An Phú, sáng lên áo mới rực rỡ, thu hút du khách gần xa. Mỗi nhà bè trở thành một tác phẩm nghệ thuật độc đáo với những gam màu tươi đẹp, hài hòa.
Nhà bè có bè nuôi cá phía dưới và nhà dựng bên trên để người nuôi cá ở, kiến trúc đậm văn hóa sông nước, sinh động. Bè nuôi cá làm khung gỗ sao, bọc lưới inox, sâu dưới nước chừng 5 m; nhà ở bên trên bằng gỗ thường, mái lợp tôn, trang bị các tiện nghi cho sinh hoạt thường ngày. Những ngôi nhà bè khá giống nhau tạo nên một làng bè bồng bềnh trên sông nước, hài hòa với thiên nhiên. Nhưng trước đây mái tôn rỉ lốm đốm gây cảm giác cũ kỹ, thiếu hấp dẫn, khi được sơn các màu tươi sáng theo trật tự thì nổi bật hẳn trên mặt nước với nét đặc trưng không nơi nào có được.
Màu cam đậm đà vị ngọt ngào
Ông Nguyễn Hữu Nghĩa, một chủ bè nuôi cá ba sa bày tỏ: “Nuôi cá trên sông này từ đời tía của tôi, qua thời thịnh đến thời đi xuống nhưng khi tham gia vào dự án du lịch cộng đồng làng bè thì đang phát triển trở lại. Chúng tôi tham gia các hoạt động cho thuê thuyền, bán hàng lưu niệm, phục vụ ăn uống…nên có thêm thu nhập, cuộc sống khá lên”. Nhà bè của ông Nghĩa hình chữ nhật, bày biện gọn gàng như một căn nhà nổi có phòng khách, nhà bếp, các chậu hoa. Nếu khách du lịch yêu cầu, ông Nghĩa thả mồi, cá ba sa cuộn lên xôn xao. Nhiều du khách thích thú tự tay cho cá ăn và chụp ảnh. Một số khách muốn thưởng thức đặc sản, ông Nghĩa lựa cá lớn theo yêu cầu, bắt lên cho vợ chế biến, phục vụ tại chỗ.
Màu tím ấm áp, màu lam xanh mát
Còn nhà bè của ông Nguyễn Văn Xuân nuôi khoảng 30.000 con cá chim. Ông Xuân kể, mỗi ngày xay hơn 400 kg thức ăn cho cá, phục vụ du khách và cứ sau 2 tháng là thu hoạch một lứa. Đón năm mới, vừa phục vụ du khách bốn phương đến trải nghiệm vừa thu hoạch lứa cá đem đến nhiều niềm vui mới cho cả chủ lẫn khách.
Sau một năm hoạt động, làng cá bè đa sắc đã khá nhuần nhuyễn phục vụ du khách trải nghiệm hoạt động nuôi cá, chăm sóc cá. Phục vụ được nhiều món đặc sản chế biến từ cá như bún cá, chả cá basa chiên xù, lẩu cá, mắm cá Châu Đốc, đáp ứng nhu cầu khám phá sự phong phú hệ sinh thái sông nước. Làng cá bè giúp du khách hòa mình vào nhịp sống làng bè, tắm mình trong không khí mát lành và không gian yên bình của sông nước để có những giây phút thư giãn hiếm có. Nên làng cá bè đa sắc sau một năm làm điểm đến lý tưởng cho du khách khám phá văn hóa sông nước, đang khá tự tin bước vào năm mới 2025.
Sáu Nghệ