Mô hình nuôi kết hợp cá bống tượng và cá sặc rằn

1. Thiết kế ao

Ao có độ sâu khoảng 2m, chia ao làm hai phần, một phần thả cá bống tượng và một phần thả cá sặc rằn. Giăng lưới cước và chèn các mí lưới vào đáy ao thật kỹ để ngăn không cho cá bống tượng chui qua phần ao ương nuôi cá sặc rằn. Lưới được giăng cao hơn mức nước ao chừng một tấc. Biện pháp cải tạo ao tương tự như nuôi các loài cá khác.

Dùng lưới ngăn đôi phần ao nuôi ghép

Do cá sặc rằn có thể đẻ quanh năm, nên tạo điều kiện cho cá sặc rằn đẻ để làm mồi cho cá bống tượng. Vì vậy, riêng bên phần ao thả cá sặc rằn cần phải thiết kế gờ đất có độ ngập nước chừng vài tấc có cây cỏ thủy sinh mọc, để đến mùa sinh sản, khoảng tháng 2-3, cá sặc rằn có chỗ làm tổ đẻ. Đồng thời là nơi trú ẩn tốt cho những tổ bọt có chứa trứng thụ tinh, và cũng là điều kiện thuận lợi cho cá bố mẹ bảo vệ cá con.

2. Thả cá

Cá giống bống tượng và sặc rằn được mua ở trại sản xuất cá giống. Để thu hoạch cá bống tượng đồng loạt với cá sặc rằn, cần mua cá bống tượng giống có chiều dài cỡ 3 phân. Mật độ thả cá bống tượng là 3-5 con/m2 ao. Thả cá sặc rằn giống có trọng lượng khoảng 200 con/kg và thả khoảng 10 con/m2 ao. Mỗi loại cá được thả ở một ngăn ao riêng.

3. Chăm sóc

– Đối với cá bống tượng: Có thể cho cá ăn trùn quế ở giai đoạn nhỏ. Trùn quế có hàm lượng dinh dưỡng cao, lại là sinh vật sống nên cá bống tượng rất thích. Nếu có điều kiện cho cá bống tượng ăn trùn quế đến khi cá sặc rằn đẻ lứa đầu tiên thì tốt nhất. Khi thiếu hụt nguồn trùn quế, có thể cho cá bống tượng ăn cá tạp xay nhuyễn. Tuy nhiên, vì cá bống tượng bắt mồi rất chậm, nên sự sục sạo thức ăn trong sàn có thể làm tan rã thức ăn sẽ dễ gây bẩn nước.

– Đối với cá sặc rằn: Là loài cá ăn tạp thiên về động vật. Tuy nhiên, do kích cỡ miệng cá rất nhỏ nên thức ăn tấm cám, bột cá nấu nhồi dẻo để vào sàn cho cá ăn là kinh tế nhất. Hàm lượng đạm trong thức ăn nuôi cá sặc rằn khoảng 28-35%.

Vì tận dụng sức đẻ trứng của cá sặc rằn thu lấy cá con làm mồi cho cá bống tượng, nên khi nuôi cá sặc rằn được chừng 4 tháng thì tiến hành tuyển lựa cá tốt cho vào thau chậu, sau khi đã lùa hết phần cá trong ngăn sang phần ao nuôi cá bống tượng thì thả xuống chỗ cũ. Phân biệt cá sặc rằn đực và cái bằng cách quan sát tia vi, cá đực phần tia mềm của vi lưng kéo dài hơn gốc vi đuôi, cá cái thì tia vi ngắn hơn. Cá đực có màu sắc sặc sỡ hơn.

Trong đàn cá sặc rằn thường có mức độ thành thục khác nhau, cá có khả năng sinh sản trong suốt mùa mưa. Do vậy, khi quan sát thấy mật độ cá con đủ làm mồi cho cá bống tượng thì có thể dỡ bỏ lưới ngăn, sẽ có một số ít cá sặc rằn tiếp tục sinh sản tốt.

Cá bống tượng giống 3 tháng tuổi, nuôi một năm với mật độ hợp lý và thức ăn đầy đủ, trọng lượng mỗi con đạt khoảng 0,5 kg. Đối với cá sặc rằn, do kích cỡ cá giống nhỏ, khả năng ăn mồi ít, tốc độ tăng trưởng chậm, từ cỡ cá giống 200 con/kg, sau một năm nuôi đạt trọng lượng khoảng 6 – 8 con/kg.

Nguyễn Kim Kiều

                Trung tâm Khuyến nông An Giang