Người nuôi cá tra đuối sức

Giá cá tra tiếp tục rớt

Đầu tháng 9, cá tra bỗng nhiên rớt 500 – 700 đồng/kg, kéo giá cá bán tại hầm từ 22.000 – 23.000 đồng/kg xuống còn 21.500 – 22.500 đồng/kg. Đầu tháng 10, giá cá tra tiếp tục giảm 1.000 – 2.000 đồng/kg. Cá tra đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, thịt trắng, trọng lượng 0,8 – 0,9 kg/con có giá 21.500 – 22.500 đồng/kg; 19.500 – 20.500 đồng/kg đối với cá có chất lượng thịt xấu hơn.

Gia đình ông Nguyễn Văn Năm nuôi 5 ha cá tra ở xã Vĩnh Thạnh Trung (Châu Phú, An Giang) cho biết: Giá đã rẻ lại khó bán, ao còn 800 tấn cá (1/2 đã quá lứa) nhưng doanh nghiệp chê, không mua. Nếu bán cá lấy tiền liền thì giá chỉ 19.000 – 20.000 đồng/kg (loại cá đúng chuẩn 0,8 kg/con), còn trả chậm thì 22.000 đồng/kg. Nếu đã quá lứa thì chỉ còn cách bán lẻ ở chợ, đỡ lỗ chút nào hay chút đó.

Vì sao cá nguyên liệu rớt giá? Theo nhiều chủ doanh nghiệp chế biến, đây là “bệnh cũ tái phát”; khi doanh nghiệp không có tiền mua thì giá cá đương nhiên giảm. Ngoài ra, một số doanh nghiệp đang bán rẻ cho nước ngoài cũng tác động đến giá nguyên liệu trong nước.

Tại Đồng Tháp, theo TS Dương Nghĩa Quốc – Giám đốc Sở NN&PTNT, trong tổng diện tích thả nuôi, phần của các doanh nghiệp chiếm 70%, còn lại là của các hộ nông dân có vốn lớn đầu tư và của các hộ nuôi nhỏ lẻ. Các hộ nuôi nhỏ lẻ đang co cụm và từ từ biến mất, vì không kham nổi. Qua vụ đầu tiên lỗ nặng, nhiều hộ nuôi nhỏ lẻ đã chuyển qua nuôi gia công cho doanh nghiệp hoặc phải “treo” ao, đổi nghề…

Đầu ra giảm, đầu vào tăng

Các hộ nuôi cá tra đang đau đầu – Giá thành ngày càng tăng trong khi giá bán ngày càng giảm. Một lý do chính đẩy giá thành tăng cao là giá thức ăn trong quý 3 tăng bình quân 4 – 5%. Từ đầu năm đến nay, giá thức ăn chăn nuôi sau 3 – 4 lần tăng đã tăng tổng cộng khoảng 1.000 đồng/kg.

Đầu ra giảm, đầu vào ngày một tăng, người nuôi cá tra gặp khó – Ảnh: Lê Hoàng Vũ

Cùng chia sẻ “cơn bão” tăng giá với nông dân, đại diện Công ty Anova cho biết: Để bù các chi phí đầu vào kể trên tăng giá và cả việc Công ty vừa tăng lương công nhân 20%, giá thức ăn cho cá tra đợt này Công ty phải tăng 1.000 đồng/kg. “Nhưng chúng tôi chỉ tăng 300 đồng/kg, tức khoảng 3% cho nông dân đỡ nặng; 700 đồng còn lại Công ty tiếp tục chịu lỗ, để một vài tháng nữa mới tăng tiếp một vài đợt” – đại diện Công ty Anova nói.

Ông Dương Ngọc Minh – Chủ tịch Ủy ban Cá nước ngọt (VASEP) dự báo, giá thức ăn nuôi cá còn tăng từ nay đến hết năm. Giá bán thức ăn nuôi cá tra hiện đã 12.000 – 14.500 đồng/kg (tùy loại, khu vực và phương thức thanh toán), tăng gần 40% trong 3 tháng qua và tiếp tục tăng trong thời gian tới, do giá nguyên liệu nhập khẩu tiếp tục tăng.

Theo ông Nguyễn Văn Ký – Tổng Giám đốc Agifish (An Giang), ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi kêu cứu vì 80% nguyên liệu phải nhập khẩu. Trong đó, những nguyên liệu như đậu tương, khô dầu phải nhập tới 90 – 95%; các chất khoáng, vitamin, tạo mùi, tỉ lệ nhập khẩu đến 100%… Một loại nông sản phổ biến là ngô cũng phải nhập khẩu hơn 50%… Số tiền nhập nguyên liệu thức ăn chăn nuôi của Việt Nam năm 2013 lên gần 3 tỉ USD, dự kiến năm 2012 sẽ trên 3,2 tỉ USD. Lệ thuộc nguyên liệu nước ngoài không chỉ dẫn tới tăng nhập siêu mà còn làm cho các ngành chăn nuôi trong nước luôn bị động do chi phí đầu vào luôn biến động.

Những nguyên liệu để sản xuất thức ăn chăn nuôi kể trên là thế mạnh của Việt Nam, nhưng chúng ta vẫn phải nhập khẩu với tỉ lệ cao. Đấy là điều về lâu dài không thể chấp nhận, nhất là đối với các cơ quan quản lý nhà nước liên quan. Ngay cả việc biến các nông sản kia thành thức ăn chăn nuôi, hiện cũng chưa rõ nhiệm vụ ngành nào: nông nghiệp, công thương hay khoa học công nghệ?!