Nuôi tôm bền vững môi trường: Xu hướng tất yếu

Mô-đun đầu tiên cho tôm

Năm 2021, dsm-firmenich (DSM) đã giới thiệu Sustell, giải pháp đánh giá vòng đời vật nuôi (LCA) qua phần mềm SaaS. Giải pháp này cung cấp phương pháp khoa học để thu thập dữ liệu trang trại, đánh giá dấu chân môi trường và lập kế hoạch phát triển bền vững. Hiện tại đã có các mô-đun cho thức ăn chăn nuôi, cá hồi và cá biển. Vào tháng 6/2024, DSM đã ra mắt mô-đun tôm Sustell, nền tảng đánh giá vòng đời trực tuyến đầu tiên dành riêng cho ngành nuôi tôm thương mại.

Trong khuôn khổ Diễn đàn Tôm toàn cầu (GFS) tháng 9/2024 tại Utrecht, Hà Lan, Benedict Standen, Trưởng phòng Tiếp thị Aqua của dsm-firmenich, và Thiago Soligo, Giám đốc bán hàng LATAM, đã chia sẻ về mô-đun tôm và những lợi ích của nó đối với chuỗi giá trị.

Benedict cho biết, các công ty đang gánh áp lực lớn, đặc biệt khi châu Âu áp dụng quy định Báo cáo Bền vững Doanh nghiệp (CSRD). Sustell mang lại thay đổi lớn đối với doanh nghiệp vì giúp đơn giản hóa việc tính toán dấu chân môi trường mà không cần chuyên gia LCA nội bộ. Việc cung cấp một dấu chân môi trường minh bạch và đã được xác thực không chỉ là yêu cầu theo quy định mà còn là chìa khóa nuôi tôm bền vững.

Mô-đun tôm mới này cung cấp các chỉ số tác động môi trường theo yêu cầu cho tất cả các giai đoạn sản xuất, từ trại giống, ương đến đánh giá vòng đời; cho phép nhà sản xuất nhận diện tác động môi trường từ hoạt động của họ, đồng thời tìm kiếm các giải pháp can thiệp. Sắp tới sẽ có thêm mô-đun chế biến.

Sức mạnh của Sustell nằm ở khả năng cung cấp đánh giá môi trường cá nhân hóa phù hợp với hoạt động đặc thù của từng trang trại. Công ty xem xét 19 chỉ số khác nhau trong bốn lĩnh vực quan trọng: Sử dụng đất, tác động con người, thiếu hụt nước và biến đổi khí hậu, theo Benedict. Từ đó giúp khách hàng chuẩn bị cho các quy định hiện tại hoặc tương lai, phân biệt sản phẩm của họ với các nhãn sinh thái và làm cho những điều vô hình trở nên rõ ràng.

Dữ liệu chi tiết này giúp người nuôi tôm hiểu rõ những điểm yếu và xác định các khu vực cần cải thiện. Hiệu suất, sức khỏe và phúc lợi là nền tảng của mọi hoạt động bền vững. Thức ăn chiếm tới 80% dấu chân môi trường của một trang trại, là yếu tố quan trọng. Do đó, mô-đun tôm cung cấp những thông tin nhằm giảm tác động tổng thể của trang trại bằng cách thay đổi công thức thức ăn.

Ecuador dẫn đầu

Grupo Almar, một trong năm nhà sản xuất tôm hàng đầu ở Ecuador, đã đóng vai trò quan trọng khi hợp tác với DSM để phát triển và xác thực mô-đun chuyên biệt cho tôm trên nền tảng Sustell. Hiện tại, Grupo Almar đã nắm rõ các con số và có thể can thiệp vào các giai đoạn chọn lọc để giảm thiểu thêm dấu chân môi trường và lập kế hoạch cho tương lai. Theo Wolfgang Harten, Giám đốc điều hành của Grupo Almar, công ty muốn kiểm soát toàn bộ dấu chân môi trường, và với mô-đun tôm, họ có thể nâng nỗ lực bền vững lên một tầm cao mới.

Theo Benedict, điểm đáng chú ý của việc tùy chỉnh Sustell là nền tảng này đã được xác minh độc lập bởi bên thứ ba chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO cho LCA, ISO14040 và ISO14044. Dữ liệu từ các trang trại riêng lẻ được tùy chỉnh để phản ánh các điều kiện sản xuất cụ thể của mỗi trang trại. Điều này giúp phân tích dấu chân carbon với độ chính xác cao. Một lợi thế đặc biệt của nền tảng này là cho phép khách hàng tạo ra các kịch bản “nếu thì” và thực hiện các can thiệp để giải quyết các kịch bản khác nhau.

Giá trị của mô-đun vượt xa các chỉ số môi trường. Benedict giải thích: “Bằng cách giúp các nhà sản xuất đo lường nỗ lực bền vững, mô-đun cũng mở ra cơ hội tiếp cận đầu tư xanh. Tại các thị trường như Mỹ và châu Âu, nơi người tiêu dùng và cơ quan quản lý ngày càng chú ý đến nguồn gốc thực phẩm, các trại tôm sử dụng Sustell có thể định vị sản phẩm tốt hơn thông qua việc dán nhãn và chứng nhận sinh thái”.

Thiago tiếp tục, khả năng theo dõi và quản lý hiệu suất môi trường mở ra cơ hội về lợi ích tài chính. Các tổ chức tài chính gia tăng yếu tố bền vững vào tiêu chí cho vay, và việc có một dấu chân môi trường có thể xác minh giúp các công ty thích ứng với sự thay đổi này. Benedict nhận xét, bền vững là một tiêu chí khi tìm kiếm đầu tư, dù là rủi ro cao, thấp hay trung bình.

Công cụ mới, thách thức mới

Việc các nhà sản xuất tôm như Grupo Almar áp dụng công cụ mới đánh dấu một bước chuyển biến quan trọng trong ngành, phản ánh xu hướng bền vững dựa trên dữ liệu và công nghệ chính xác. Khi ngày càng nhiều nhà sản xuất áp dụng các công cụ này, ngành nuôi trồng thủy sản sẽ thay đổi quản lý và giảm thiểu tác động môi trường. Đây là lộ trình giúp ngành nuôi tôm trở nên bền vững hơn và cuối cùng mang lại lợi nhuận cao hơn trong một thế giới đòi hỏi trách nhiệm với môi trường lớn hơn.

Thiago nhận xét, mô-đun tôm phức tạp hơn so với cá hồi vì mỗi trang trại tôm đều khác nhau. Tuy nhiên, vì dsm-firmennich có đội ngũ chuyên gia LCA sẵn sàng hỗ trợ trong suốt hành trình. Thiago nói: “Khi đăng nhập vào bảng điều khiển, bạn có thể hoàn thành dữ liệu từng dòng và có thể thử bản demo trước khi cam kết”.

Nền tảng này cho phép các công ty bảo vệ dữ liệu sở hữu mà không tiết lộ thông tin nhạy cảm, đồng thời duy trì sự tin tưởng giữa các nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi và người sản xuất. Tuy nhiên, để đạt được kết quả đáng tin cậy, cần có sự tham gia đầy đủ từ toàn bộ chuỗi giá trị và phương pháp luận tiêu chuẩn. Benedict cho biết, các công ty thức ăn chăn nuôi ngày càng sẵn sàng hợp tác, vì biết rằng việc chứng minh tính bền vững của sản phẩm mang lại lợi thế cạnh tranh trong thị trường ngày càng chú trọng bảo vệ môi trường.

Benedict cho rằng, tốc độ áp dụng công nghệ không đồng đều, đặc biệt rõ rệt trong ngành nuôi trồng thủy sản ở châu Á. Một nông dân quy mô nhỏ có thể thiếu nguồn lực và kiến thức để áp dụng công nghệ bền vững tiên tiến. Việc thuyết phục các bên liên quan này đòi hỏi phải làm việc thông qua các mạng lưới, với hệ thống hỗ trợ sẵn có, có thể thông qua các sáng kiến ngành và các nhà phân phối, nhằm nâng cao tiêu chuẩn chung.

Vũ Đức
(Theo Aquaculture Asia Pacific)