Nuôi tôm với những tỷ lệ đáng lo

So với năm 2012, sản lượng tôm năm 2013 tăng 15% (548.000/476.424 tấn). Trong khi nhiều nước có diện tích nuôi tôm lớn vẫn bị dịch bệnh hoành hành như Thái Lan, Trung Quốc thì nước ta giảm được diện tích tôm bị bệnh. Tổng cục Thủy sản trong báo cáo tổng kết đã đánh giá, với khả năng nhạy bén và chủ động “đã nhanh chóng chuyển hướng sản xuất TTCT ngay khi nguồn cung trên thị trường thế giới có nguy cơ mất cân đối”. Tổng cục phối hợp với các địa phương “có những chỉ đạo, hướng dẫn sản xuất tôm vụ 3”. Kết quả, TTCT lần đầu tiên sản lượng vượt tôm sú.

So với năm 2012, TTCT tăng hơn 72,9% diện tích (66.000/38.169 ha), gần 53,6% sản lượng (280.000/182.315 tấn). Diện tích tăng cao hơn sản lượng, cũng có nghĩa, năng suất TTCT năm 2013 thấp hơn năm 2012. Năng suất năm 2013 hơn 4,24 tấn/ha; năm 2012 gần 4,78 tấn/ha. Tiếp tục xem xét, cũng theo báo cáo hằng năm của Tổng cục Thủy sản, thì thấy năm 2011 có năng suất cao nhất, gần 5,34 tấn/ha (176.451 tấn/33.049 ha). Như thế, năng suất TTCT từ năm 2011 đến 2013 giảm hơn 20,6%.

Năng suất tôm sú từ năm 2011 đến 2013 cũng giảm. Năm 2011 hơn 0,51 tấn/ha (319.206 tấn/623.377 ha), năm 2012 hơn 0,48 tấn/ha (298.607 tấn/619.355 ha), thì năm 2013 gần 0,45 tấn/ha (268.000 tấn/600.000 ha). Tỷ lệ giảm năng suất năm 2013 so với 2011 là gần 11,8%.

Tóm lại, ba năm qua, tôm sú và TTCT liên tục mất mùa. Trong lúc, chi phí đầu vào tăng, vốn đắt đỏ hơn thì giá thành nuôi tôm cũng tăng. Chưa có tính toán cụ thể nhưng chắc chắn năm 2013 dù tôm được giá thì phần giá tăng thêm ấy không phải hoàn toàn mang lại hiệu quả cho người nuôi.

Diện tích nuôi TTCT tăng nhanh, nhưng giống vẫn chủ yếu nhập khẩu. Năm 2011, cả nước có 256 cơ sở sản xuất giống TTCT, đến năm 2013 chỉ tăng lên 583 cơ sở. Năm 2013, Tổng cục Thủy sản chủ trì phối hợp các viện nghiên cứu và doanh nghiệp, thực hiện dự án Phát triển tôm bố mẹ tôm chân trắng, đưa về 25 – 30 cặp tôm bố mẹ của 6 dòng tôm để tái tạo dòng thuần các thế hệ sau. Nay các đàn tôm đã tham gia sản xuất ở 100 gia đình. Dự kiến đến năm 2015 mới chọn được 1 – 2 đàn TTCT chất lượng tốt nhất để nhân đàn.

Bệnh trên TTCT đang có tỷ lệ cao. Năm 2012, diện tích tôm sú bị bệnh chiếm 14,7% (91.174/619.355 ha) thì TTCT 18,5% (7.068/38.169 ha). Năm 2013, diện tích tôm sú bị bệnh giảm còn 9,5% (57.013/600.000 ha) thì TTCT vẫn gần 16,8% (11.086/66.000 ha). Những tỷ lệ đáng lo.