Peru có giúp hạ nhiệt “sức nóng” của thị trường bột cá toàn cầu?

Những dự đoán trước đó

Đầu tháng 6/2023, Bộ trưởng Bộ sản xuất Peru ông Raúl Pérez Reyes thông báo về việc sớm dừng mùa khai thác cá cơm đầu tiên trong năm 2023. Sản lượng khai thác cá phục vụ cho sản xuất bột cá và dầu cá do đó mà giảm đi đáng kể. Tính đến hết mùa khai thác cá cơm đầu năm nay, Bộ sản xuất Peru thống kê tổng sản lượng khai thác cho phép (TAC) cho nghề đánh bắt cá cơm của nước này là 1,09 triệu tấn, giảm 60% so với TAC 2,79 triệu tấn của cùng kỳ năm 2022. 

Theo đánh giá của ngân hàng Scotiabank, mùa đánh bắt cá cơm thứ 2 trong năm 2023 của Peru sẽ bắt đầu vào tháng 11, nhưng sản lượng đánh bắt có thể thấp hơn nhiều so với mức trung bình của năm 2022. Nguyên nhân chính đến từ tác động của hiện tượng El Nino đang tấn công các quốc gia châu Mỹ La Tinh, dự kiến sẽ kéo dài đến đầu năm 2024. Thảm họa này khiến nước biển ấm lên, các loài cá sẽ tìm về bờ hoặc vùng biển sâu, nơi có các dòng nước lạnh ở phía nam. Dự đoán tổng sản lượng đánh bắt cá cơm năm 2023 của Peru sẽ chỉ đạt khoảng 1,5 triệu tấn, thấp hơn 63% so với mức năm 2022.

Ảnh: Những tác động từ thiên nhiên và sự thiếu hụt nguồn nguyên liệu đã ảnh hưởng đến giá bột cá Peru. Nguồn: Undercurrent News.

Chật vật với giá cả leo thang 

Trong dữ liệu thống kê của Rabobank, các nhà nghiên cứu cũng cảnh báo giá bột cá đã ở mức rất cao trong 8 tháng đầu năm 2023 do nguồn cung khan hiếm và giá thành các sản phẩm thức ăn thay thế tăng mạnh. Tình hình có thể sẽ xấu hơn nữa trong những tháng cuối năm 2023, buộc các nhà sản xuất thức ăn nuôi trồng thủy sản trên toàn thế giới phải đưa ra những giải pháp cấp bách. 

Theo báo cáo thị trường của Tổ chức dầu cá, bột cá thế giới (IFFO), trong 8 tháng đầu năm 2023, sản lượng bột cá và dầu cá toàn cầu đã giảm đáng kể. Cụ thể, sản lượng bột cá của một số quốc gia đã giảm khoảng 28%, sản lượng dầu cá tích lũy toàn cầu giảm 24% so với cùng kỳ năm 2022. Sự sụt giảm này được dự đoán chủ yếu là do sản lượng khai thác cá cơm từ Peru giảm 70% so với cùng kỳ năm trước. Chile là một trong những quốc gia hiếm hoi có sự thay đổi tích cực nhờ sản lượng khai thác cá được cải thiện.

Giá xuất khẩu bột cá Peru. Nguồn: Undercurrent News.

Trong khi đó, tại Trung Quốc, chuỗi cung ứng nuôi trồng thủy sản của nước này đang phải vật lộn với chi phí thức ăn tăng cao. Với việc dỡ bỏ lệnh cấm đánh bắt cá của Trung Quốc vào tháng 8/2023, các nhà nuôi trồng thủy sản hy vọng sản lượng bột cá trong nước sẽ tăng lên, đẩy giá thành giảm xuống. Theo dữ liệu của Trung Quốc, nhà nhập khẩu bột cá lớn nhất thế giới, giá bột cá tại nước này đã giảm trong 2 tuần qua. Trong đó, bột cá Peru được bán với giá từ 18.200 CNY/tấn – 18.800 CNY/tấn (2.498 USD/tấn – 2.581 USD/tấn) vào đầu tháng 9/2023, giảm 200 CNY/tấn – 700 CNY/tấn so với mức cao nhất trong tháng 8. 

Niềm tin vững vàng

Cũng theo phân tích của IFFO, hiện vẫn đang có nhiều dự đoán trái chiều về triển vọng từ mùa cá cơm thứ 2 của Peru vào cuối năm nay. Trước những đánh giá từ tình hình thực tế tại các quốc gia, dù mùa khai thác thứ 2 của Peru sẽ diễn ra vào tháng 11 nhưng sắp tới nguồn cung bột cá toàn cầu vẫn chưa có gì đảm bảo sẽ được cải thiện. Peru cần có những nghiên cứu, khảo sát cụ thể và chi tiết để đảm bảo trữ lượng và sinh khối của loài ở mức an toàn, tránh dẫn đến tình trạng khai thác trái phép vi phạm IUU. 

Những ảnh hưởng trực tiếp từ thiên nhiên và sự mất cân bằng của thị trường bột cá, dầu cá toàn cầu trong thời gian qua đã ảnh hưởng không nhỏ đến ngành nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, chúng ta có quyền hy vọng rằng, trong những tháng cuối năm 2023, khi mùa khai thác cá của Peru trở lại, thị trường bột cá toàn cầu sẽ hồi phục, hỗ trợ ngành nuôi trồng thủy sản vượt qua những thách thức đang diễn ra. 

Phương Uyên 

(Tổng hợp)