Tạo sinh kế bền vững cho ngư dân

Chương trình Sinh kế Thủy sản Khu vực Nam Á và Đông Nam Á do Chính phủ Tây Ban Nha tài trợ, Bộ NN&PTNT chủ trì, được triển khai thực hiện từ năm 2009, với nguồn vốn đầu tư trên 19 triệu USD, gồm 6 nước là Việt Nam, Đông Timor, Campuchia, Indonesia, Sri Lanka và Philippines. Với mục tiêu tăng cường năng lực cho các cộng đồng ngư dân quy mô nhỏ tham gia dự án và các tổ chức hỗ trợ theo hướng cải thiện sinh kế và quản lý bền vững nguồn lợi thủy sản. Tại Việt Nam, dự án được thực hiện tại 16 xã thuộc 3 tỉnh ven biển là Thừa Thiên – Huế, Quảng Trị và Quảng Nam. Đây là những tỉnh nghèo, đời sống ngư dân còn nhiều khó khăn, cường lực khai thác thủy sản tăng cao trong khi nguồn lợi ven bờ ngày càng cạn kiệt, bảo quản sau thu hoạch còn hạn chế, thị trường tiêu thụ sản phẩm hẹp…

Báo cáo tổng kết về kết quả của các hoạt động thuộc dự án đã được triển khai qua 3 năm cho thấy, dự án đã đạt được mục tiêu đề ra. Cụ thể: thành lập và củng cố các hiệp hội ngư dân bãi ngang tại 3 tỉnh; tổ chức đào tạo cho 6.841 lượt người (trong đó có 2.255 nữ) về đồng quản lý nghề cá, an toàn trên biển, chế biến và bảo quản thực phẩm, tiếp thị cho doanh nghiệp nhỏ, vấn đề về giới… Thành lập được 14 chi hội nghề cá với 2.081 hội viên, năng lực và sự hợp tác giữa các chi hội ngày càng nâng cao, thu hút đông đảo người dân tham gia. Với ngân sách của dự án, các quy chế đồng quản lý cấp tỉnh, phân cấp quản lý tàu cá và hệ thống báo cáo tai nạn ở Quảng Trị và Quảng Nam được xây dựng. Ngoài tập huấn an toàn trên biển và bảo quản sản phẩm sau thu hoạch, dự án còn hỗ trợ 500 thùng giữ lạnh và máy sục khí cho ngư dân 3 tỉnh, tăng thu nhập cho người dân. Đồng thời, triển khai các hoạt động sinh kế phi ngư nghiệp với trọng tâm là phụ nữ, nhằm tăng tỷ lệ phụ nữ được hưởng lợi từ dự án; ở cả 3 tỉnh trong 2 năm 2012, 2013 đã phát triển nuôi cá, chăn nuôi lợn kết hợp biogas…

Tại Hội nghị, đại diện ban quản lý dự án tại 3 tỉnh cũng đã trình bày báo cáo tổng kết, chia sẻ những thành tích và bài học kinh nghiệm tại từng địa phương. Nhìn chung, dự án đã mang lại hiệu quả thiết thực tại các địa phương được triển khai, góp phần nâng cao năng lực cho cán bộ cơ sở, nhiều chi hội nghề cá được thành lập, nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ nguồn lợi thủy sản, tạo sinh kế, xây dựng được các mô hình có tính bền vững cho ngư dân, thực hiện bình đẳng giới… Bà Hoàng Thị Phương Thảo, đại diện Văn phòng điều phối dự án đã trình bày những bài học kinh nghiệm và những đề xuất, kiến nghị xung quanh việc triển khai dự án. Qua đó cũng đưa ra 5 mô hình cần tiếp tục được nhân rộng trong tương lai là: Thành lập các chi hội nghề cá; Thúc đẩy quá trình hình thành và bảo vệ nguồn lợi thủy sản; Hỗ trợ các khu bảo vệ thủy sản đã thành lập; Mở rộng tiếp thị sản phẩm; Tổ chức thường xuyên các lớp thực hiện sơ cấp cứu trên biển cho ngư dân. Các đại biểu tham dự cũng đánh giá cao những kết quả đã đạt được của dự án và điều quan trọng là những việc cần phải thực hiện sau khi dự án kết thúc, để tiếp tục duy trì và phát triển những thành tựu này một cách bền vững và hiệu quả, tạo sinh kế, bảo vệ nguồn lợi thủy sản…

Phát biển tổng kết hội nghị, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Huy Điền nhận định: dự án đã đạt được mục tiêu đề ra, xác định được mục đích là tạo sinh kế bền vững cho người dân; những bài học, kinh nghiệm từ dự án cần được nghiên cứu kỹ hơn để tạo điều kiện cho việc thực hiện cơ chế đồng quản lý, phát triển tổ đội khai thác trên biển… Để tạo sự bền vững của dự án, cần huy động sự tham gia của toàn xã hội, sử dụng nguồn lực khác nhau để thực hiện các chỉ tiêu của chương trình Nông thôn mới và Đề án tái cơ cấu thủy sản; tạo sinh kế bền vững cho người dân, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, góp phần phát triển kinh tế, an sinh xã hội.

Nhân dịp này, Bộ NN&PTNT đã trao Bằng khen cho 7 cá nhân có thành tích xuất sắc trong triển khai thực hiện các hoạt động của dự án.