Thủy sản toàn cầu 2025: Cung – cầu chao đảo giữa bão thuế

Ngành thủy sản toàn cầu đang thích ứng với cục diện thị trường mới trong năm 2025, khi khả năng chi trả và các yếu tố địa chính trị ngày càng định hình xu hướng tiêu dùng. Báo cáo mới nhất từ RaboResearch chỉ ra rằng, lạm phát tăng cao và thuế nhập khẩu đang ảnh hưởng sâu sắc đến hành vi người tiêu dùng cũng như chuỗi cung ứng thủy sản toàn cầu.

Tại Mỹ, thuế nhập khẩu cao tiếp tục gây sức ép lên giá bán lẻ, khiến người tiêu dùng có xu hướng chuyển sang các nguồn protein thay thế rẻ hơn. Trong khi đó, Trung Quốc được dự báo sẽ ghi nhận mức tăng nhu cầu thủy sản nhẹ nhờ các biện pháp kích cầu, dù tâm lý thắt chặt chi tiêu vẫn có thể cản trở đà tăng trưởng. Ở châu Âu, triển vọng khả quan hơn với xu hướng các nhà xuất khẩu chuyển hướng khỏi thị trường Mỹ và Trung Quốc.

Phân khúc cá hồi dự báo tăng trưởng chậm lại trong nửa cuối năm 2025, sau giai đoạn đầu năm tăng mạnh. Cung cá hồi toàn cầu dự kiến tăng khoảng 5%, nhưng sản lượng tại Na Uy có thể bị kìm hãm do nhiệt độ nước biển cao và rủi ro sinh học. Trái lại, Chile đang trên đà phục hồi nhờ sinh khối cải thiện. Tuy nhiên, giá cá hồi có thể chịu áp lực giảm, đặc biệt tại Mỹ, nơi giá bán lẻ vẫn cao bất chấp giá sỉ hạ nhiệt, làm dấy lên lo ngại về xu hướng người tiêu dùng “hạ cấp” lựa chọn.

Giá tôm đã phục hồi đầu năm 2025 nhờ nhu cầu tăng và điều chỉnh giá bán lẻ, song triển vọng nửa cuối năm lại bị phủ bóng bởi các rào cản thương mại và thách thức môi trường. Ecuador có thể mất đà tăng xuất khẩu nếu thuế quan Mỹ kìm hãm sức mua, còn Ấn Độ đang thận trọng bước vào vụ nuôi mùa hè trong bối cảnh chi phí leo thang và nắng nóng gay gắt. “Tăng trưởng nguồn cung tôm sẽ chậm lại, do nhiều hộ nuôi có thể trì hoãn hoặc giảm thả giống để đối phó với rủi ro thuế Mỹ,” chuyên gia Novel Sharma của RaboResearch nhận định.

Cán cân thương mại toàn cầu cũng đang dịch chuyển. Ecuador hưởng lợi nhờ thuế Mỹ thấp, trong khi Ấn Độ đẩy mạnh tiếp cận thị trường EU. Ngược lại, Việt Nam và Indonesia phải đối mặt với thuế cao từ Mỹ, khiến cơ hội xuất khẩu bị thu hẹp. Tuy nhiên, chi phí thức ăn giảm đang góp phần cải thiện biên lợi nhuận, phần nào bù đắp tác động tiêu cực từ thuế quan.

Ở mảng sản xuất bột cá, nguồn cung dự kiến tăng ổn định. Peru đặt mục tiêu đạt hạn ngạch khai thác cá cơm cao nhất trong 7 năm, với 3 triệu tấn. Sự chuyển dịch sang hiện tượng La Niña được kỳ vọng sẽ cải thiện sức khỏe đàn cá và giúp nâng hạn ngạch tương lai.

Dù giá khô dầu đậu nành đang giảm, bột cá vẫn giữ mức giá cao hơn nhiều, cho thấy khả năng thị trường sẽ có điều chỉnh trong thời gian tới. Khi nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là cá hồi, tiếp tục thúc đẩy nhu cầu thức ăn giàu đạm, giá bột cá được cho là sẽ duy trì trên mức trung bình dài hạn, bất chấp áp lực chung từ thị trường.

Tuấn Minh

Theo Fish Pool, Kontali, RaboResearch 2025