LTS: Bảo hành tôm giống, điều mà ít ai nghĩ đến và cũng chưa bao giờ làm, nhưng có lẽ đã đến lúc cần phải xem xét lại. Vì nuôi tôm hiện có quá nhiều rủi ro, phụ thuộc vào nhiều yếu tố, cả môi trường khách quan lẫn chủ quan.
Nhiều năm trước, đây được coi là nghề “hốt bạc”, thế nhưng giờ nuôi tôm lại được ví như “đánh bạc với giời”, cũng bởi nó đã khiến nhiều gia đình tán gia bại sản. Tôm chết không chừa của một ai, cả những người có nhiều kinh nghiệm lẫn người mới vào nghề. Vì sao vậy?
Để phần nào giải đáp câu hỏi này, Thủy sản Việt Nam xin chia sẻ tâm sự của ông Võ Hồng Ngoãn, người một thời được mệnh danh là “vua tôm” của đất Bạc Liêu.
Thành công hay thất bại là con giống quyết định. Điều này tôi đúc rút được qua hàng chục năm gắn bó với con tôm. Bởi, người nuôi tôm dù có kinh nghiệm kỹ thuật chuyên môn sâu, môi trường thời tiết khí hậu thuận lợi, cơ sở hạ tầng ao hồ tươm tất đến mức nào mà thả tôm giống không chất lượng và có mầm bệnh thì cũng bị thất bại.
Cùng đó, người nuôi hiện gặp rất nhiều khó khăn khi chọn giống đi xét nghiệm để lựa sạch bệnh. Vì hiện nay, con giống nhiễm vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus gây hoại tử gan tụy chết sớm (hay còn gọi là EMS) và con giống nhiễm dư lượng kháng sinh quá cao, nuôi rất chậm lớn, kéo dài thời gian (chi phí đội lên rất tốn kém, chưa tính đến là gây thiệt hại nặng). Nhiều địa phương có diện tích nuôi trồng thủy sản, nhưng lại chưa có các cơ sở với đầy đủ thiết bị xét nghiệm.
Tôm giống quyết định thành bại vụ nuôi – Ảnh: PTC
Đây là trở ngại lớn cho đa số nông dân chọn mua giống, còn những hộ nuôi nhỏ lẻ làm sao có khả năng đem mẫu tôm đi tỉnh này, tỉnh kia xét nghiệm. Xót xa cho người nuôi khi đành nhắm mắt liều thả giống không xét nghiệm mang nhiều rủi ro, “may nhờ rủi chịu” nhưng may thì ít mà rủi lại nhiều và hậu quả là thiệt hại cho bản thân, gia đình và làm ô nhiễm môi trường. Tình hình này đã kéo dài nhiều năm nay, nhưng chưa có phương hướng giải quyết để đi đến hồi kết.
Tôi là người nông dân tâm huyết với con tôm, xin kiến nghị cơ quan quản lý chuyên ngành cần vận động các công ty, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất tôm giống phải liên kết với người nuôi tôm, liên kết một cách thật tâm. Trước hết, để giảm khó khăn cho nông dân và đảm bảo chất lượng con giống, phải có sự cam kết rõ ràng, nghĩa là tôm giống phải được bảo hành. Cụ thể, với tôm giống thẻ chân trắng bảo hành sống đến 30 ngày và tôm sú giống là 60 ngày.
Trong thời gian bảo hành, nếu tôm nuôi bị thiệt hại thì không thu tiền giống để chia sẻ rủi ro với người nông dân. Khoản này so ra đâu có lớn. Vì tổng chi phí cho một ao nuôi nếu bị thiệt hại trong thời gian bảo hành thì con giống chỉ chiếm 10 – 30%, 70 – 80% còn lại người nuôi lãnh đủ…
Nếu thực hiện được liên kết này, người dân rất yên tâm để mua giống và thả nuôi, cũng không nhất thiết phải đi xét nghiệm con giống. Mặt khác, tạo sự ràng buộc trách nhiệm giữa những trại cung cấp giống và người nông dân. Hai bên đảm bảo gắn bó lâu dài và cùng có lợi, loại trừ những trại cung cấp giống không chất lượng. Thực hiện được điều này còn giúp giảm gánh nặng cho ngành quản lý và hạn chế mầm bệnh lây lan.
Điều cuối cùng tôi muốn nói rằng, người nuôi không cần mọi hình thức khuyến mãi của các trại giống mà chỉ trông chờ vào chất lượng con giống. Vì đó là cuộc sống của họ và cả gia đình.
Bạc Liêu, ngày 9/3/2016
Nông dân nuôi tôm