Triển vọng từ dự án sản xuất ngán giống

Đặc điểm sinh sản

Theo Nguyễn Hồng Hưng và cộng sự, 2012, ngán có một số đặc điểm sinh sản như: Tuyến sinh dục phát triển qua 5 giai đoạn; Chiều dài thành thục lần đầu (Lm50) là 30 mm. Mùa sinh sản của ngán từ tháng 4 – 10 và đẻ rộ vào tháng 6 và 7. Sự phân biệt đực cái thông qua quan sát tuyến sinh dục vào mùa sinh sản. Tỷ lệ đực : cái là 1:1. Ở nhóm kích thước 30 – 50 mm, sức sinh sản tuyệt đối của ngán 676.800 – 1.525.000 trứng/cá thể. Nhiệt độ và độ muối là những thông số có ảnh hưởng lớn đến sự sinh sản của ngán.

Tại Việt Nam, ngán phân bố tự nhiên tập trung nhiều ở các bãi rừng ngập mặn thuộc các huyện Yên Hưng, Tiên Yên (Quảng Ninh). Ngoài ra, ngán còn sống tại các vùng rừng ngập mặn Cát Hải, Đồ Sơn (Hải Phòng) và Long Sơn (Vũng Tàu).

Tình hình sản xuất giống

Năm 2014, con ngán Quảng Ninh đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Văn bằng bảo hộ Chỉ dẫn địa lý. Tuy nhiên, nguồn ngán tự nhiên ngày càng khan hiếm và chưa chủ động được con giống nhân tạo để nuôi. Trước tình hình đó, nhóm cán bộ của Viện Tài nguyên và Môi trường biển đã nghiên cứu sâu và tiến hành cho sinh sản nhân tạo ngán. Mẫu môi trường và mẫu ngán thu tại xã Phù Long, huyện Cát Hải (Hải Phòng). Sau khi tuyển chọn, tiến hành vận chuyển ngán bố mẹ về trại giống để nuôi vỗ và kích thích sinh sản. Thức ăn để nuôi vỗ ngán bố mẹ và ấu trùng là các loại tảo phù hợp theo từng thời kỳ.

Để ấp trứng và ương nuôi ấu trùng cần độ muối 25 ± 2‰, nhiệt độ 28 – 30⁰C; pH 8 – 8,3; DO > 5 mg/l. Chất đáy phù hợp là cát bùn, tỷ lệ 6 : 4 trong điều kiện được lọc và khử trùng. Với hơn 4.000 ngán bố mẹ ban đầu, đã thu được hơn 38.000 ngán giống cấp 1 (1 – 2 mm/con) và đã tiếp tục ương nuôi được hơn 5.600 ngán giống có kích thước 5 – 10 mm/con. Ngán giống đã được cung cấp cho người dân nuôi thương phẩm.

Mới đây, ThS Nguyễn Xuân Thành, Viện Tài nguyên Môi trường biển cho biết, ngày 2/6, Sở Khoa học – Công nghệ Quảng Ninh đã chủ trì kiểm tra tình hình nuôi ngán bằng nguồn giống nhân tạo. Kết quả sau 9,5 tháng nuôi, kiểm tra 260 con ngán đạt kích cỡ trung bình 3,22 cm/con, đạt trọng lượng 13,4 g/con. Ngán khỏe mạnh, sinh trưởng tốt, màu sắc sáng bóng. Thời gian tới, Viện sẽ công bố quy trình sản xuất nhân tạo giống ngán nhân tạo để phục vụ cho công tác sản xuất giống và nuôi thương phẩm ngán ở Quảng Ninh và các địa phương lân cận.

Theo ThS Nguyễn Xuân Thành, việc nuôi thương phẩm ngán còn gặp một số khó khăn: tìm bãi nuôi thích hợp; khó bảo vệ được nguồn lợi ngán khi thả ngoài tự nhiên do việc khai thác bừa bãi của người dân; khó khăn trong việc thu bắt sau khi nuôi (do tập tính của ngán). Vì vậy, cần phải nghiên cứu thêm các hình thức nuôi ngán thương phẩm cho phù hợp để phát triển nguồn lợi.