(TSVN) – Thiên tai, bão lũ đã gây ra những thiệt hại to lớn về người và tài sản, tác động tiêu cực đến mục tiêu phát triển kinh tế nói chung và ngành thủy sản nói riêng.
Ngày 7/9, bão số 3 (bão Yagi) ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta. Đây là cơn bão mạnh, sức tàn phá lớn chưa từng có trong vòng 70 năm qua tại Việt Nam. Cơn bão đã trực tiếp đổ bộ vào các khu vực ven biển Hải Phòng và Quảng Ninh, nơi có nhiều vùng nuôi cá lồng bè lớn nhất khu vực miền Bắc, khiến nhiều hộ nuôi và doanh nghiệp thiệt hại rất lớn.
Ông Trần Đình Luân – Cục trưởng Cục Thuỷ sản (Bộ NN&PTNT) cho biết, bão Yagi không chỉ phá hủy hạ tầng mà còn làm thay đổi đáng kể chất lượng nước tại các vùng nuôi trồng, gây ra những tác động tiêu cực lâu dài. Mưa lớn từ bão làm trôi đất đá và chất thải vào các ao hồ và vịnh biển, khiến nồng độ ô nhiễm trong nước tăng cao. Điều này gây sốc môi trường cho nhiều loài thủy sản nhạy cảm như cá biển và tôm, dẫn đến tỷ lệ chết cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản lượng nuôi trồng.
Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, thiệt hại do bão và mưa lũ của bão Yagi gây ra đối với nuôi trồng thủy sản tại các tỉnh phía Bắc khoảng 33.000 ha; số lồng bè bị thiệt hại là khoảng 15.000 ô lồng (tương đương với 50.000 tấn thủy sản các loại). Ước tính thiệt hại về nuôi trồng thủy sản do bão số 3 và mưa lũ sau bão gây ra là khoảng 6.100 tỷ đồng.
Gần hai tháng sau đó, tại miền Trung, bão Trà Mi (27/10) cũng khiến cho nhiều khu vực bị mưa to, đã có khoảng 332 ha diện tích nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại (tập trung chủ yếu tại Quảng Bình 100 ha, Quảng Trị 232 ha). Riêng tại Quảng Trị, thủy triều cao kỷ lục, đánh vỡ nhiều hồ ốc hương, khiến cho người dân thiệt hại hàng tỷ đồng.
Ngày 27/9, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 100, phân công các bộ ngành phục hồi sản xuất nông nghiệp sau ảnh hưởng nghiêm trọng của bão Yagi. Đồng thời, Bộ NN&PTNT cũng ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, tổ chức các Hội nghị để chủ động khôi phục sản xuất nông nghiệp, trong đó có lĩnh vực thủy sản. Bên cạnh đó, cập nhật dữ liệu về các vùng bị thiệt hại để đưa ra chỉ đạo, khuyến cáo phù hợp cho từng địa phương, tập huấn, tuyên truyền, hướng dẫn người dân làm sạch môi trường, chuẩn bị ao đầm, lồng bè nuôi, sẵn sàng thả giống khi điều kiện cho phép…
Về phần mình, Cục Thủy sản đã có thư ngỏ gửi các công ty, doanh nghiệp sản xuất vật liệu làm lồng bè, con giống, thức ăn, sản phẩm xử lý môi trường, vật tư, trang thiết bị phục vụ nuôi trồng thủy sản để cung ứng hoặc hỗ trợ người dân khôi phục sản xuất tại các vùng bị thiệt hại. Ước tính số tiền mà các mạnh thường quân, doanh nghiệp, công ty ủng hộ thức ăn, con giống chất xử lý cải tạo môi trường, khắc phục hậu quả sau bão số 3 tương đương gần 85 tỷ đồng.
Cục Thủy sản cũng phối hợp với các địa phương thống kê đầy đủ thiệt hại đối với nuôi trồng thủy sản các tỉnh, đề xuất chính sách hỗ trợ kịp thời cho người dân theo quy định tại Nghị định số 02/2017/NĐ-CP ngày 09/01/2017 của Thủ tướng Chính phủ.
Về giải pháp lâu dài, Cục trưởng Cục Thủy sản Trần Đình Luân cho biết, Cục sẽ rà soát lại các vùng nuôi tập trung và đầu tư hạ tầng đáp ứng yêu cầu công tác phòng chống thiên tai, hạn chế thiệt hại và khôi phục sản xuất. Tổ chức lại sản xuất theo hướng liên kết, kiên quyết di dời các cơ sở nuôi ra khỏi vùng có nguy cơ cao bị ảnh hưởng bởi thiên tai, bão lũ, biến động môi trường. Rà soát, dự báo ngư trường; hướng dẫn ngư dân đi khai thác trên biển hiệu quả để đảm bảo nguồn nguyên liệu phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.
“Cục Thủy sản đã trực tiếp làm việc với các ngân hàng và tổ chức tín dụng để xem xét khoanh nợ, giãn nợ và bổ sung các gói vay mới nhằm hỗ trợ người dân khôi phục sản xuất thủy sản. Đồng thời, kiến nghị các địa phương bị thiệt hại cần khẩn trương huy động nhân lực, tổ chức làm sạch môi trường ở các vùng nuôi bị ngập lụt. Các biện pháp như sử dụng thuốc, hóa chất để tiêu độc, khử trùng và xử lý môi trường nước tại những vùng bị ô nhiễm cần được thực hiện nhanh chóng”, ông Luân chia sẻ.
Với mong muốn cùng chung tay, hỗ trợ người dân trong đó có các hộ nuôi trồng thủy sản vượt qua khó khăn, sớm phục hồi kinh tế, ổn định cuộc sống sau bão, Chính phủ đã kịp thời có các chỉ đạo nhanh chóng, toàn diện, Bộ NN&PTNT, Cục Thủy sản sớm đưa ra các chính sách hỗ trợ, kêu gọi doanh nghiệp, mạnh thường quân trao tặng phao, giống thủy sản cho các hộ nuôi. Sự đồng hành kịp thời này đã và đang tiếp thêm sức mạnh, niềm tin để người nuôi trồng thủy sản nhanh chóng khôi phục sản xuất.
Tại Quảng Ninh, bão Yagi đã khiến ngành thủy sản của tỉnh thiệt hại nặng nề, gần 3.000 cơ sở nuôi trồng thủy sản bị ảnh hưởng từ 30 – 70%, đặc biệt có những hộ mất trắng, tập trung ở các địa phương như Vân Đồn, Cẩm Phả và Quảng Yên. Sau bão, hàng nghìn hộ nuôi đã nhanh chóng bắt tay vào tái thiết, phục hồi sản xuất, xuống giống vụ nuôi mới. Đến nay, việc gia cố, đóng mới lồng bè, đóng lọc, thả giống… được người dân Quảng Ninh nhanh chóng triển khai và hoàn thành.
Theo đánh giá của Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Ninh, tốc độ tái sản xuất nuôi trồng thủy sản trên biển từ tháng 10/2024 rất khả quan. Cụ thể, tại khu vực bị ảnh hưởng nhiều, người dân tiến hành thả giống tập trung, thậm chí có nhiều hộ quyết tâm đầu tư lớn, bài bản và đồng bộ. Còn ở khu vực ít bị ảnh hưởng, hoạt động sản xuất được duy trì, bảo toàn số lượng thủy sản đang có, tiến tới đầu tư, mở rộng.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến nhận định, nhờ những biện pháp phòng, chống thiên tai quyết liệt, khẩn trương trong công tác ứng phó với bão Yagi và Trà Mi mà đã giúp giảm thiểu đáng kể các rủi ro.
“Những khó khăn và thách thức này sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng cũng như xuất khẩu của ngành nông nghiệp trong những tháng cuối năm 2024. Nhưng nhất định, khó khăn nào cũng phải khắc phục để về đích với các mục tiêu đã đề ra”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Hữu Dũng, Chủ tịch Hiệp hội Nuôi biển Việt Nam:
Cần xây dựng vùng nuôi trồng thủy sản bài bản hơn sau bão
“Bà con nuôi biển gần như trắng tay sau bão số 3, nhất là các hộ nuôi thuỷ sản ở Vân Đồn (Quảng Ninh), phải làm lại từ đầu. Song đây cũng là dịp Bộ NN&PTNT, địa phương tính toán giao mặt biển cho ngư dân lâu dài để họ yên tâm đầu tư làm ăn bài bản, áp dụng công nghệ cao để tránh thiệt hại như vừa qua. Khảo sát cho thấy, sau bão, các lồng nuôi bằng vật liệu mới HDPE thiệt hại không đáng kể, trong khi lồng tre, lồng gỗ bị mất trắng tới gần 90%. Thiệt hại không sao kể xiết, tuy nhiên đây cũng là cơ hội để chúng ta xây dựng lại vùng nuôi trồng thuỷ sản bài bản hơn”.
Thùy Khánh