Vực dậy chất lượng cá tra giống

Quá nhiều lo ngại

Việc sản xuất và cung ứng giống cá tra tại các tỉnh ĐBSCL phần lớn do người dân tự phát, tự cân đối nên phát triển chưa đồng bộ giữa số lượng cũng như chất lượng. Chất lượng con giống có chiều hướng suy giảm trong những năm gần đây với những biểu hiện như tỷ lệ dị hình cao, chậm lớn, dễ nhiễm bệnh và tỷ lệ sống thấp. Giá cá bột không có sự khác biệt giữa cá có cải thiện di truyền và cá tại địa phương. Từ đó ảnh hưởng đến tâm lý, các cơ sở chưa mạnh dạn đầu tư theo đúng quy trình đối với đàn cá cải thiện di truyền. Chưa có sự phối hợp chặt giữa cơ sở sản xuất giống và người nuôi thương phẩm dẫn đến việc tiêu thụ con giống ở nhiều thời điểm gặp không ít khó khăn, khi thừa khi thiếu.

Và dù Nghị định 36 về nuôi chế biến và xuất khẩu cá tra đã được ban hành nhưng một số quy định chưa được thực hiện tại một số địa phương, doanh nghiệp. Thông tư 26 và Thông tư 14 (nay là Thông tư 45) áp dụng chưa triệt để đối với sản xuất giống cá tra tại các địa phương.

Nâng chất lượng cá tra phải bắt đầu từ giống – Ảnh: Lê Hoàng Vũ

Rồi tình hình hỗ trợ đàn cá tra bố mẹ cải thiện di truyền chỉ mới cung cấp được lần đầu, số lượng hạn chế nên chưa thể thay thế được đàn cá bố mẹ tại địa phương. Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II chưa cung cấp hồ sơ đàn cá tra bố mẹ chọn giống cho cơ quan quản lý các tỉnh để thuận tiện trong quá trình kiểm tra, giám sát và truy xuất nguồn gốc. Các cơ quan quản lý các tỉnh chưa được trang bị máy đọc chíp nên khó khăn trong quá trình kiểm tra, giám sát đàn cá chọn giống. Một số cơ sở đã nhận đàn cá tra bố mẹ chọn giống nhưng không đủ khả năng nuôi giữ, đề nghị chuyển giao cho các đơn vị khác có đủ năng lực thông qua Sở NN&PTNT. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại Sở NN&PTNT các tỉnh còn lúng túng trong quá trình chuyển giao đàn cá bố mẹ giữa các cơ sở.

Cần sự nỗ lực của địa phương

Ông Nguyễn Huy Điền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho rằng, cần quản lý tốt chất lượng con giống để cung cấp cho người nuôi. Cụ thể, Tổng cục Thủy sản tiếp tục hướng dẫn cho các địa phương thực hiện các quy định về quản lý điều kiện sản xuất, kinh doanh và chất lượng giống cá tra theo quy định; đồng thời tập trung công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý về chất lượng cá tra giống tại các tỉnh/thành phố vùng ĐBSCL.

Đối với các địa phương, tham mưu cho UBND tỉnh/thành phố triển khai có hiệu quả Nghị định 36, đặc biệt về công tác quy hoạch và triển khai áp dụng VietGAP cho cá tra. Các địa phương đã được phê duyệt quy hoạch sản xuất giống cần triển khai quy hoạch chi tiết làm cơ sở để kêu gọi cá nhân, tổ chức có đủ điều kiện đầu tư cho sản xuất giống cá tra có chất lượng tốt. Thực hiện tốt các nội dung của Quy chế quản lý cá tra bố mẹ chọn giống, thực hiện báo cáo định kỳ. Tăng cường công tác kiểm tra các yếu tố đầu vào, đặc biệt là chất lượng thức ăn và con giống. Tổ chức tập huấn, hướng dẫn cho các cơ sở sản xuất giống áp dụng các tiêu chuẩn quản lý chất lượng, ghi chép nhật ký đầy đủ, đảm bảo truy xuất được nguồn gốc sản phẩm…

Đại diện lãnh đạo Chi cục Thủy sản tỉnh Đồng Tháp đề nghị Tổng cục Thủy sản tiếp tục thực hiện dự án chuyển giao cá bố mẹ cho các địa phương và thay thế đàn cá bố mẹ sau 4 năm sử dụng. Đồng thời, hỗ trợ những trang thiết bị, máy móc cần thiết để phục vụ cho công tác kiểm soát chất lượng con giống, kiểm soát môi trường nuôi, đào tạo nghiệp vụ cho các cơ quan quản lý địa phương nhằm chủ động hơn trong nhiệm vụ quản lý cá tra giống.