(TSVN) – Hàng loạt yếu tố công nghệ, tính bền vững và lạm phát…đã tác động đến tiêu dùng thủy sản năm 2024. Tuy nhiên, dinh dưỡng vẫn và sức khỏe là yếu tố quan trọng nhất thúc đẩy xu hướng tiêu dùng thủy sản toàn cầu.
Theo nghiên cứu về thị trường thủy sản toàn cầu của Innova Market Insights, người tiêu dùng ngày càng chú trọng yếu tố bảo vệ môi trường, với tỷ lệ 1 trong 5 người chọn sản phẩm phát triển bền vững. Bảo vệ thiên nhiên và giảm dấu chân carbon là những hành động hàng đầu mà người tiêu dùng mong muốn các thương hiệu thực hiện để bảo vệ môi trường và xã hội. Gần đây, Trung Quốc đã công bố kế hoạch mở rộng hoạt động nuôi trồng thủy sản ngoài khơi nhằm đảm bảo an ninh lương thực và thích ứng với biến đổi khí hậu. Việc mở rộng này nhấn mạnh, các công ty thủy sản phải chủ động giải quyết các vấn đề môi trường.
Đáp lại, các thương hiệu thủy sản đang nhấn mạnh cam kết bền vững. Ví dụ, thương hiệu tôm sú Naturkind Garnelon nêu cao vai trò bảo vệ bờ biển và nguồn nước biển, trong khi hãng rong biển Sea Man kiên quyết nói không với rác thải nhựa đại dương. Sự quan tâm của người tiêu dùng đối với các sản phẩm thủy sản có dấu chân carbon thấp là động lực thúc đẩy các nhà sản xuất phải chú trọng đến tính bền vững trong sản phẩm.
Từ sau dại dịch COVID-19, người tiêu dùng bắt đầu chú ý hơn đến sức khỏe và ưu tiên lựa chọn thực phẩm lành mạnh theo tiêu chí: tươi ngon, tự nhiên và dinh dưỡng. Theo Innova Market Insights, khoảng 73% người tiêu dùng trên thế giới tin rằng thực phẩm tự nhiên cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho một chế độ ăn cân bằng và lành mạnh. Các thương hiệu đang tận dụng cơ hội này bằng cách sử dụng nguyên liệu hải sản tự nhiên để nâng cao giá trị dinh dưỡng của sản phẩm.
Nghiên cứu cho thấy dầu cá là nguyên liệu hải sản được quan tâm hàng đầu, tiếp theo là collagen có nguồn gốc từ biển. Trong 5 năm qua, rong biển và tảo xoắn là các nguyên liệu hải sản phát triển nhanh nhất trong nhóm thực phẩm và đồ uống nhờ lợi ích sức khỏe. Nguyên liệu biển đóng vai trò quan trọng trong các nhóm thực phẩm bổ sung.
Trong 5 năm qua, các sản phẩm chứa nguyên liệu rong nâu bladderwrack đã tăng 14%, do nhu cầu tăng cao đối với các sản phẩm hỗ trợ quản lý cân nặng. Tương tự, collagen biển ngày cầng phổ biến trong các sản phẩm bổ sung cho da. Các thành phần từ biển cũng đang có cơ hội phát triển trong ngành sản xuất đồ ăn vặt. Châu Á dẫn đầu trong đổi mới đồ ăn vặt từ biển trong năm 2024, với 85% sản phẩm snack mới có thành phần tảo biển.
Người dân châu Âu và Mỹ ngày càng quan tâm đến nguồn gốc thực phẩm và tác động môi trường từ những lựa chọn của họ. Đây là nguyên nhân khiến nhiều hãng thủy hải sản phải công bố thông tin chi tiết về nguồn cung ứng, phương pháp khai thác, nuôi trồng cùng với nỗ lực phát triển bền vững. Liên minh tiêu chuẩn Thế giới (WBA) đánh giá xu hướng này sẽ định hình thị trường thủy sản toàn cầu năm 2024 và các năm sau.
Tại Anh, Marks & Spencer là một thương hiệu lâu đời và gắn liền với chất lượng nên đã chiếm lĩnh được niềm tin của người tiêu dùng. Marks & Spencer cũng trở thành nhà bán lẻ đầu tiên ở Anh báo cáo nguồn cung ứng thủy sản cho toàn hệ thống vào năm 2012. Hiện, Marks & Spencer đã đăng ký với nhiều sáng kiến bền vững thủy sản và hợp tác chặt chẽ với WWF, Hiệp hội bảo tồn biển để đảm bảo gần 60.000 tấn hải sản được sử dụng hàng năm trên toàn hệ thống Marks & Spencer có nguồn gốc minh bạch. Người tiêu dùng có thể sử dụng bản đồ tìm kiếm nguồn cung ứng hải sản để nắm bắt thông tin về nguồn gốc sản phẩm của Marks & Spencer, cách thức đánh bắt và chứng nhận quốc tế của sản phẩm đó.
Công nghệ đang thay đổi cách thức tiêu dùng thủy sản toàn cầu theo hướng số hóa từ mua hàng đến thanh toán. Chính xu hướng “siêu tiện lợi” này đã thúc đẩy sự ra đời của nhiều sản phẩm thủy sản cao cấp, và đồ ăn vặt. Xu hướng tiêu dùng thủy sản trực tuyến cũng phát triển rầm rộ hơn. Statista dự báo thị trường giao đồ ăn trực tuyến đạt 1,22 nghìn tỷ USD vào năm 2024, với tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm 10,06%, và quy mô 1,79 nghìn tỷ USD vào năm 2028. Dịch vụ giao bữa ăn cũng là một phân khúc phụ khác đang tiếp tục tăng trưởng, với dự báo số lượng người dùng 2,5 tỷ vào năm 2028. Trong các phân khúc này, Trung Quốc và Mỹ dẫn đầu.
Dockside Seafood của Anh, nhà bán lẻ thủy sản từ năm 1980, đã mở rộng cung cấp cá và hải sản trực tuyến cùng ý tưởng công thức nấu ăn. Blue Circle Foods của Mỹ cung cấp các loại phi lê cũng như các sản phẩm cá thân thiện với trẻ em trên nền tảng trực tuyến như xúc xích và hotdog cá hồi, burger và “happy fish” (phi lê hình con cá). Khách hàng nhận được giảm giá 15% cho đơn hàng đầu tiên bằng cách đăng ký nhận bản tin của công ty. Nhiều lựa chọn trong số này kết hợp giữa cửa hàng trực tiếp và trực tuyến, đồng thời mang đến cảm hứng ẩm thực và giáo dục – cũng như kết nối với khách hàng qua mạng xã hội. Chẳng hạn, Blue Circle có hơn 17.000 người theo dõi chỉ riêng trên Instagram.
Thế hệ Gen Z trong độ tuổi 12 đến 27, không chỉ là những người tiêu dùng của tương lai, mà còn sở hữu sức mạnh mua sắm đáng kể. Những năm gần đây, người tiêu dùng Gen Z đã được công nhận là nhóm có ý thức mạnh mẽ về môi trường và trách nhiệm xã hội được thể hiện qua sức mua và lựa chọn hải sản, với trọng tâm là nguồn cung bền vững, thương mại công bằng và các công ty cam kết thực hành đạo đức.
Tác động của mạng xã hội đối với việc hình thành nhận thức và quan điểm của Gen Z về các vấn đề liên quan đến hải sản không thể bị xem nhẹ. Gen Z là thế hệ đầu tiên làm chủ công nghệ kỹ thuật số.
Ngành thủy sản cần thích ứng với những giá trị cốt lõi của Gen Z bằng cách đầu tư vào tính bền vững, minh bạch hóa chuỗi cung ứng, đổi mới sản phẩm, và tăng cường hiện diện trên các nền tảng số. Điều này không chỉ giúp chiếm lĩnh thị trường Gen Z mà còn xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài trong bối cảnh tiêu dùng ngày càng chú trọng đến ý thức và trách nhiệm xã hội.