(Tạp chí Thủy sản Việt Nam) – Sứa hộp hay còn gọi là ong bắp cày biển, ngòi độc, hay sứa lửa, sống chủ yếu ở những vùng nước ấm trên khắp thế giới. Chúng có đường kính tối đa 30 cm. Dù cơ thể khá to nhưng con người vẫn khó có thể nhìn thấy chúng. Ngoài khả năng cướp mạng sống của người, loài sứa hộp còn có nhiều đặc điểm khiến giới khoa học ngạc nhiên.
Loài sinh vật kỳ lạ
Theo Livescience, các loài sứa hộp thường sống tập trung nhiều ở Australia, Philippines và vùng Đông Nam Á. Ngoài ra, chúng ta cũng có thể tìm thấy chúng ở Hawaii và bờ biển phía Đông nước Mỹ. Sứa hộp có loài vô hại, song cũng có những loài có thể gây chết người chỉ trong vài phút. Được gọi là sứa hộp vì hình dáng bên ngoài giống chiếc hộp, loài sứa này thuộc họ Cubozoa, lớp Cnidaria. Chúng giống hải quỳ, san hô, và những loài sứa độc khác ở chỗ tất cả đều có những túi chứa ngòi châm độc.
Sứa hộp là loài sinh vật kỳ lạ, nhiều con có tới 24 mắt. Tuy con đực và con cái không chạm vào vào nhau khi giao phối, nhưng chúng lại thả một lượng lớn trứng và tinh trùng vào nước biển. Sau đó quá trình thụ tinh tự diễn ra. Điều nguy hiểm chính là khả năng gây tử vong đối với con người của loài sứa này. Nhưng hầu như các loài sứa hộp không để lại hóa thạch rõ ràng và cũng có rất ít tư liệu trong các bảo tàng nên giới khoa học chưa biết nhiều về lịch sử tiến hóa của chúng và mối liên hệ giữa các chủng loài với nhau.
Protein đặc biệt từ sứa hộp
Mặc dù, độc tố của loài sứa hộp có thể gây chết người chỉ trong tích tắc. Nhưng qua ADN lấy từ các mẫu mô, các nhà nghiên cứu đã tiến hành nhiều thí nghiệm và kĩ thuật phân tích gene khác nhau để tìm ra quá trình tiến hóa của các loài sứa, độc tính của chúng và phân loại những loài chưa được biết đến. Theo một số nghiên cứu cho thấy rằng, sứa hộp có thể chứa những protein đặc biệt giúp tạo ra chất kháng độc. Theo Allen Collins, một nhà nghiên cứu tại Cơ quan Khí quyển và Hải dương quốc gia Mỹ (NOAA) cho biết: “Biết rõ những loại sứa hộp nào có họ hàng với nhau sẽ rất hữu ích trong việc dự đoán về những loại còn chưa được biết tới nhiều. Chất kháng được độc cho loài này cũng có thể kháng độc loài khác.”
>> Sứa có mặt ở khắp nơi trong đại dương, nhưng sứa hộp lại không như những loài khác. Một số loài sứa hộp chỉ sống ở Đại Tây Dương, số khác ở Thái Bình Dương, và một vài loài ở Ấn Độ Dương.
Hải Đăng – Thảo Nguyên