Đời “ngư phủ”

Đạp trên sóng dữ

Dòng sông Hậu đỏ ngầu phù sa, báo hiệu một mùa lũ nữa sắp về. Đây là thời điểm giao thoa giữa 2 con nước, cá to từ thượng nguồn đổ về nên ngư dân tranh thủ bủa lưới đánh bắt. Nhìn sóng vỗ oàm oạp, ông Nguyễn Văn Phước (SN 1968, ngụ xã Bình Mỹ, huyện Châu Phú) vừa bơi chiếc xuồng thả lưới, vừa nói: “Hổm rày, trời đã trở gió nam nên xuất hiện nhiều cơn sóng dữ. Quanh năm kiếm sống trên sông nên chúng tôi quen rồi, không còn sợ sóng to, gió lớn nữa. Hằng năm, cứ vào đầu mùa lũ chính là thời điểm làm ăn trúng mánh nhất đối với ngư dân. Thường thì mùa này cá lớn ở các khúc sông sâu trôi dạt về hạ nguồn nên thả lưới rất dễ dính”.

Từ đầu mùa nước đổ đến nay, ngày nào, ông Phước cũng giăng lưới dính cá to và ngon, như: Cá sửu, cá ngát, cá leo, cá cóc, cá kết… Đặc biệt, cá sửu có con nặng gần 8kg; cá kết, cá leo nặng hơn 2kg cũng được ông Phước giăng dính thường xuyên. Mỗi lần đem những con cá to lên bờ, ai cũng trầm trồ trước cái tài thả lưới điệu nghệ của ông. Hôm rồi, chứng kiến ông Phước đem con cá sửu nặng 6,1kg lên bờ, mọi người đều ngỡ ngàng vì từ trước đến nay mới thấy con cá sửu to đến vậy. Ông Phước cho biết: “Khoảng 1 tuần sau khi dính con cá sửu 6,1kg thì tôi tiếp tục giăng dính thêm con cá sửu khác nặng 7,7kg. Vào những mùa lũ những năm về trước, tôi từng giăng dính nhiều con cá sửu nặng trên 10kg. Mỗi lần đem cá lên bờ là có khách bộ hành đến mua nguyên con”.

Đương đầu với cá hô “khủng”

Giăng câu, thả lưới là nghề hạ bạc, quanh năm mưu sinh trên sông nước nên ông Phước đã nếm trải được biết bao mưa nắng, dãi dầu. Đã 30 năm sống bằng nghề này, ông Phước biết rất rành chỗ sâu, cạn trên sông. Chỉ tay về khúc sông từ thị trấn Cái Dầu cho đến bến phà Năng Gù, ông Phước quả quyết: “Đoạn sông này có nhiều nơi uốn khúc và chảy xiết. Đặc biệt, từ bến đò Cái Dầu đổ xuống có một bùng binh rất rộng, dưới đáy sông còn một lòng chảo rộng khoảng 2.000m2, với độ sâu trên 30m. Hiện nơi đây, có rất nhiều luồng câu, lưới của ngư dân giăng kẹo nẹo cả khúc sông, do đó ghe cào điện không dám đụng đến. Nhờ vậy, cá lớn còn trú ẩn nhiều, thậm chí còn cá hô to hơn trăm ký còn sống tại đây”.

Có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề, chỉ cần nhìn dòng nước chảy là ông Phước có thể phán đoán được thời điểm nào, nơi nào bủa lưới bắt dính cá to. Ông giải thích: “Nghề giăng câu, thả lưới thấy vậy mà có “bí kíp” riêng của mình, không ai giống ai. Nhưng theo kinh nghiệm đúc kết từ ông già truyền lại, hễ nhìn thấy con nước “hừng lớn” hay nước “rúng ròng” thì đem lưới ra thả là sẽ dính nhiều cá. Bởi, thời điểm này, những con cá to trú ẩn dưới đáy sông sẽ ngoi lên mặt nước ngớp. Cũng nhờ canh con nước theo quy luật tự nhiên mà mỗi lần thả lưới, tôi bắt dính nhiều loại cá to, bán có giá hơn những loại cá hủng hỉnh…”.

Nhớ lại ngày đầu tiên vào nghề “bà cậu”, cũng là cái ngày mà ông Phước giăng dính được con cá hô đất nặng trên 145kg. Đây được xem là kỷ niệm nhớ nhất trong cuộc đời giăng lưới của ông. “Còn nhớ, hôm đó vào buổi trưa, tôi mang 2 tay lưới ni-lông, dài khoảng 300m xuống xuồng, rồi bơi ra sông bủa xuôi dòng. Rê giàn lưới về hạ nguồn khoảng 200m thì tay lưới bắt đầu giật mạnh, biết là dính cá lớn, tôi phăng lưới lên. Ban đầu, cứ tưởng là con cá đã xổng mất, vì kéo lưới thấy im ru. Thế nhưng, khi phăng lên khoảng 100m lưới thì bất ngờ con cá nổi lên và vọt mạnh làm tôi chới với. Nhưng nhờ nắm kịp chiếc be xuồng, tôi quay mành lưới ghì chặt vào tay. Sau một hồi “chiến đấu”, tôi tóm gọn con cá. Khi khiêng lên cân, con cá nặng đến 145kg, người dân đến xem chật cả khúc sông…” – ông Phước kể.

Cũng từ cái ngày bắt dính cá hô to đến nay, hầu như chưa lần nào ông Phước giăng dính thêm con cá hô “khủng” nào khác, mà lâu lâu chỉ dính được vài con cá hô từ 30 – 40kg. Theo ông Phước, dường như loài cá hô “khủng” trên bờ vực tuyệt chủng, chứ trước đây, ở trong xóm có bà sáu Cắt (đã mất) chuyên nghề giăng lưới cá hô, mỗi năm dính khoảng 100 con cá hô nặng từ 30 – 50kg, thậm chí có nhiều con hơn trăm ký. “Bà sáu Cắt được xem là người phụ nữ giỏi nghề giăng lưới cá hô. Mỗi lần thấy bà tóm gọn con cá hô to vào bờ, anh em tụi tôi phục sát đất. Hồi đó, dân vạn chài xem bà là “nữ tướng ngư phủ”.