Là loài cá có hình dáng đặc biệt, cá ngựa được dùng làm thuốc hoặc làm cảnh. Nghề nuôi cá ngựa mang lại cả giá trị kinh tế lẫn bảo tồn.
Loài cá khá đặc biệt
Có lẽ điểm đặc biệt dễ nhận thấy và dễ phân biệt nhất là cá ngựa có hình dáng cong queo, phần đầu và phần ngực gần như vuông góc, thường bơi thẳng đứng. Đuôi cá dài dùng để bám và không có vây đuôi như các loài cá thông thường. Đặc biệt là đầu cá giống đầu ngựa nên cá ngựa còn có tên gọi khác nữa là hải mã.
Cá ngựa ưa môi trường sống sạch sẽ, trong các rạn san hô hoặc cỏ biển. Cá ngựa di chuyển tương đối chậm nên đây cũng là môi trường thích hợp để cá ngựa bắt mồi, sinh sản và lẩn tránh kẻ thù.
Điều đặc biệt nữa ở cá ngựa là cá đực trưởng thành có túi ấp nằm dưới phần bụng, cá cái không có túi này, cá ngựa cũng là loài động vật duy nhất mà con đực đảm nhận thiên chức vừa là bố vừa là mẹ.
Nuôi cá ngựa thương phẩm
Cá ngựa được biết đến như một loại “thần dược” của biển, đặc biệt là đối với các quý ông. Cá ngựa cũng được nuôi như một loại cá cảnh ưa thích. Chính những lợi thế này đã khiến cá ngựa trở thành một loại hải sản quý và bị con người săn bắt ráo riết.
Cá ngựa – “thần dược” của biển cả
Ở nước ta, vùng biển Khánh Hòa là nơi có nhiều loại cá ngựa quý. Cũng tại Khánh Hòa, các nhà khoa học thuộc Viện Hải dương học đã cho sinh sản thành công nhiều loài cá ngựa như cá ngựa đen, cá ngựa vằn, cá ngựa gai,… Đến nay, nhiều loài cá ngựa đã được sản xuất giống nhân tạo ở quy mô lớn và nuôi thương phẩm, góp phần phát triển kinh tế và bảo tồn nhiều loài cá ngựa quý có nguy cơ cạn kiệt.
Những năm gần đây, nhiều đối tượng thủy sản như tu hài, hàu, tôm… bị thiệt hại hoặc kém hiệu quả, nhiều người dân ở Nha Trang (Khánh Hòa) đã chuyển sang nuôi cá ngựa trong lồng bè như một hướng đi mới. Tuy nhiên, nghề này cũng đang gặp phải những khó khăn nhất định như môi trường nuôi ô nhiễm, dịch bệnh làm cá ngựa chết gây thiệt hại cho người nuôi. Bên cạnh đó, nhiều người dân tự chuyển đổi sang nuôi cá ngựa từ các đối tượng khác nên không được tập huấn kỹ thuật, kinh nghiệm còn thiếu nên trong quá trình nuôi cá chậm lớn hoặc dễ mắc bệnh; chi phí đầu vào, đặc biệt là thức ăn cho cá ngựa tăng cao nên lợi nhuận thu được không nhiều.
Mỗi năm nước ta xuất khẩu sang châu Âu, Mỹ, Trung Quốc hàng trăm ngàn con cá ngựa làm cảnh hoặc làm thuốc, vì vậy phát triển nghề nuôi cá ngựa ổn định sẽ giúp tăng thu nhập cho người dân và bảo tồn một loài cá quý.
>> Cá ngựa thuộc chi Hippocampus và họ Syngnathidae bao gồm cả cá chìa vôi, chúng được tìm thấy ở những vùng nước nhiệt đới và ôn đới. Trên thế giới có 35 loài cá ngựa, riêng Việt Nam có đến 7 loài. Cá ngựa còn được xem là một loài thuốc quý. Việc nhập và xuất khẩu cá ngựa được tổ chức CITES kiểm soát từ ngày 15/5/2004. |