Bí quyết “giải cứu” ngành thủy sản

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát: Sẽ sớm có những chính sách hỗ trợ

Là Bộ trưởng, tôi hiểu hơn ai hết, một khi đồng tiền giảm giá thì xuất khẩu của quốc gia đó sẽ thuận lợi hơn so với nhập khẩu. Tuy nhiên, nhìn tổng thể, năm qua trên toàn thế giới có 30 nước giảm giá đồng tiền thì sự giảm giá này chưa hẳn là lợi thế. Năm 2016, nếu nhìn vào quan hệ cung cầu, vòng xoáy giảm giá sản phẩm sẽ còn tiếp tục kéo dài.

Khi giá xuất khẩu giảm, doanh nghiệp sẽ giảm giá mua của nông dân. Cùng đó, doanh nghiệp cũng cố gắng tìm mọi ngóc ngách của thị trường để xuất bán sản lượng. Với tất cả nỗ lực đó, chúng ta giữ vững được sản xuất trong nước và về cơ bản cũng đã giữ vững xuất khẩu, mà bằng chứng là khối lượng xuất khẩu giảm không nhiều.

Bà Dương Phương Thảo, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công thương: Các bộ ngành hữu quan cần sự phối hợp

Xuất khẩu thủy sản Việt Nam năm 2016 sẽ tiếp tục phải đối mặt với ba nhóm khó khăn lớn: Cạnh tranh cao do nguồn cung tăng trong khi nhu cầu còn yếu do nền kinh tế thế giới hồi phục chậm; Áp lực về biến động tiền tệ; Và thách thức về xuất xứ hàng hóa, rào cản vệ sinh an toàn thực phẩm từ các hiệp định thương mại tự do đã ký nếu bản thân nền sản xuất thủy sản Việt Nam không điều chỉnh kịp để đáp ứng yêu cầu của thị trường.

Theo đó, để đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản, các bộ, ngành hữu quan cần có sự phối hợp, theo sát tình hình, đánh giá tác động của diễn biến tỷ giá trên thế giới để kịp thời tham mưu cho Chính phủ có những điều chỉnh phù hợp; Hoàn thiện các quy chuẩn, tiêu chuẩn chất lượng, xây dựng các chính sách nhằm quản lý, khuyến khích việc nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng sản phẩm thủy sản trong toàn chuỗi từ nuôi, chế biến và xuất khẩu thủy sản; Xây dựng chính sách hỗ trợ, khuyến khích đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp nói chung, thủy sản nói riêng để đổi mới, nâng cao công nghệ trong nuôi trồng và chế biến. Quan trọng nhất, cần chủ động nắm bắt thông tin về các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết, các quy định về chất lượng cũng như các hàng rào kỹ thuật và thương mại của thị trường nhập khẩu nhằm tận dụng tối đa các ưu đãi hoặc ứng phó khi có rào cản phát sinh.

Ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (IPSARD): Nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm nông sản

Việt Nam có nhiều lợi thế trong xuất khẩu nông, lâm, thủy sản sang các nước tham gia TPP với thặng dư thương mại ngày một gia tăng; Tỷ trọng xuất khẩu tôm và cá tra sang TPP cũng được dự báo chiếm 55,7% và 35,6% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm và cá tra Việt Nam. Một thực tế hiện nay đó là khâu chế biến thủy sản của Việt Nam còn rất yếu. Phần lớn các sản phẩm thủy sản vẫn ở dạng tươi sống, đông lạnh hoặc phơi khô, thiếu các công nghệ tạo giá trị gia tăng cao. Để tận dụng được các dư địa thuế quan, Việt Nam cần phải đẩy mạnh công đoạn chế biến trong chuỗi giá trị thủy sản. Theo đó, giải pháp chính vẫn là cần nâng cao năng lực cạnh tranh của các mặt hàng nông sản, từng bước xây dựng các chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất đến tiêu dùng nhằm nâng cao chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, giảm giá thành để cạnh tranh sòng phẳng với các sản phẩm nhập khẩu.

Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI (Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam): Doanh nghiệp thủy sản Phải tự đổi mới

Cộng đồng doanh nghiệp ngành thủy sản nói riêng, nông nghiệp nói chung đang ngày một hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới khi có nhiều hiệp định thương mại được ký kết và có hiệu lực. Do đó, để trụ vững và vượt lên trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, yêu cầu quan trọng nhất đối với cộng đồng doanh nghiệp là phải chuẩn bị một tâm thế “tự cứu lấy mình” và chấp nhận một cuộc cạnh tranh sòng phẳng trên thị trường. Phải nắm vững thông tin hội nhập; phân tích tác động của tiến trình hội nhập đối với doanh nghiệp và sản phẩm của mình; đồng thời, cần chuẩn bị một kế hoạch hành động chủ động và tích cực trên các phương diện: định hướng thị trường, đối tác, đổi mới phương thức sản xuất và quản trị; vươn tới chuẩn mực quốc tế. Phải liên kết. Phải chuyên nghiệp, không “ăn xổi ở thì” và phải sáng tạo.

Ông Hồ Văn Vàng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cá tra Việt Nam: Doanh nghiệp cần cạnh tranh lành mạnh

Tình hình cá tra năm 2015 hết sức khó khăn, nhiều diện tích “treo ao”, người nuôi lâm vào nợ nần, thua lỗ. Còn các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu cạnh tranh không lành mạnh, tranh mua tranh bán nên bị nhiều thị trường nhập khẩu từ chối do chất lượng không đảm bảo. Mặt khác, doanh nghiệp cá tra còn đối diện với đạo luật Farm Bill của Bộ Nông nghiệp Mỹ, đòi hỏi các nước xuất khẩu sản phẩm vào Mỹ phải có điều kiện sản xuất tương đồng, điều này doanh nghiệp Việt Nam sẽ khó đáp ứng được. Theo đó, để ngành cá tra phục hồi trong năm 2016 này, Nhà nước cần thực hiện quản lý tốt hơn hoạt động sản xuất, chế biến xuất khẩu; cải thiện chất lượng cá tra, đáp ứng được yêu cầu tại nhiều thị trường. Đồng thời, thực hiện tốt hơn vấn đề liên kết trong sản xuất cá tra, hài hòa lợi nhuận giữa người nuôi và doanh nghiệp để giúp nông dân có điều kiện phục hồi sản xuất, tháo gỡ khó khăn; doanh nghiệp có được nguồn nguyên liệu đảm bảo; Điều quan trọng là các doanh nghiệp cần cạnh tranh lành mạnh để có thể đưa con cá tra tới nhiều thị trường trên thế giới.

Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký VASEP: Cần nhanh nhạy với thị trường

Kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam từ mức 550 triệu USD năm 1995 đã có những bước tăng trưởng qua từng năm, bình quân 15,6%/năm, đạt 7,8 tỷ USD năm 2014. Tuy nhiên, năm 2015 kim ngạch xuất khẩu thủy sản chỉ đạt khoảng 6,7 tỷ USD, giảm 14,5% so với năm 2014, không đạt mục tiêu 8 tỷ USD như đã đề ra. Năm 2016 này, ít nhất là nửa đầu năm, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sẽ tiếp tục phải đối mặt với những yếu tố bất lợi đã diễn ra từ năm trước. Tuy nhiên. theo đánh giá của các chuyên gia, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam sẽ được hưởng lợi từ các FTA và TPP, tuy nhiên để bước ra sân chơi lớn, để nắm bắt được các cơ hội, doanh nghiệp thủy sản cần nhanh nhạy với thị trường, nâng cao hơn nữa chất lượng sản phẩm xuất khẩu để không bị lúng túng trước những rào cản kỹ thuật khắt khe hơn.

Nhà báo John Boudreau, Hãng tin Bloomberg: Việt Nam có thể hưởng lợi lớn nhất từ TPP

Việt Nam dường như là quốc gia được hưởng lợi nhiều nhất khi tham gia Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), khi ước tính có tới 18.000 thuế quan các loại sẽ được gỡ bỏ tại 12 quốc gia thành viên. Trong một thập kỷ tới, GDP của Việt Nam có thể tăng trưởng tới 11% (36 tỷ USD), nhờ thành quả từ Hiệp định này. Xuất khẩu của Việt Nam có thể tăng tới 28% trong một thập kỷ, khi các tập đoàn lớn trên thế giới chuyển các nhà máy sản xuất của mình tới đây.

Theo Eurasia, Group, trong 10 năm tới, lĩnh vực xuất khẩu đồ may mặc và da giày của Việt Nam có thể tăng tới 50%. Ngành công nghiệp thủy sản của Việt Nam cũng sẽ được hưởng lợi nhờ việc hạ các loại thuế nhập khẩu đối với tôm, mực, cá hồi… hiện tại đang ở mức trung bình 6,4 – 7,2%. Dẫu vậy, Việt Nam vẫn đối mặt với những quy định ngặt nghèo về xuất xứ hàng hóa. Ngoài ra, ngành nông nghiệp của Việt Nam, nhất là chăn nuôi, được dự đoán sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt với các tập đoàn nước ngoài có lợi thế về quy mô và hiệu quả hoạt động.