(TSVN) – Trước những thông tin chưa chính thức trong xuất khẩu tôm hùm bông sang Trung Quốc, Bộ NN&PTNT cùng các đơn vị liên quan đã có những chỉ đạo mới, nhằm làm rõ sự việc và ổn định tình hình nuôi tôm hùm trong nước.
Ngày 7/11/2023, Cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) đã có Văn bản số 1253/NTTS gửi Sở NN&PTNT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển và Hội Nghề cá các tỉnh có nuôi tôm hùm về việc tăng cường quản lý nuôi tôm hùm.
Nội dung Văn bản nêu rõ: Thời gian vừa qua, Bộ NN&PTNT nhận được phản ánh từ một số cơ sở xuất khẩu tôm hùm và Hội Nghề cá tỉnh Phú Yên về việc Trung Quốc tạm dừng xuất khẩu tôm hùm bông (Panulirus ornatus). Để xác minh thông tin và kịp thời tháo gỡ các vướng mắc liên quan và tạo điều kiện cho hoạt động xuất khẩu thủy sản sống của Việt Nam vào thị trường Trung Quốc được nhanh chóng, Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường đã có văn bản gửi Đại sứ quán và Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc (Công văn 773/CCPT-ATTP ngày 11/9/2023), gửi Cục Hải quan Nam Ninh, Tổng cục Hải quan Trung Quốc (Công văn số 912/CCPT-ATTP ngày 28/9/2023).
Xuất khẩu tôm hùm bông sang Trung Quốc đang gặp khó. Ảnh: ST.
Trong thời gian chờ ý kiến phản hồi chính thức của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, để duy trì phát triển và hạn chế thấp nhất thiệt hại cho người nuôi tôm hùm đặc biệt đối với tôm hùm bông, Cục Thủy sản đề nghị Sở NN&PTNT các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương có nuôi tôm hùm chỉ đạo các đơn vị chức năng liên quan tổ chức thực hiện nghiêm chỉ đạo của Bộ NN&PTNT về quản lý giống tôm hùm và chỉ đạo của Cục Thủy sản về việc tăng cường quản lý, kiểm soát chất lượng tôm hùm giống và quản lý nuôi trồng thủy sản trên biển Nam Trung Bộ; Hướng dẫn, tuyên truyền, vận động người nuôi thực hiện đăng ký nuôi lồng bè và tổ chức rà soát, bố trí lồng bè nuôi phù hợp, đúng kế hoạch đã được phê duyệt của địa phương…
Theo dõi sát thông tin thị trường để khuyến cáo người dân lựa chọn đối tượng nuôi (giảm nuôi tôm hùm bông, tăng nuôi tôm hùm xanh) và thu hoạch vào thời điểm thích hợp. Tổ chức xây dựng chuỗi liên kết sản phẩm tôm hùm chất lượng, an toàn, đảm bảo truy xuất được nguồn gốc.
Cử cán bộ có chuyên môn hướng dẫn cho người nuôi tại địa phương các biện pháp kỹ thuật quản lý vùng nuôi. Đồng thời quản lý tốt chất lượng tôm giống, thuốc phòng trị bệnh tôm hùm. Tổ chức thanh kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật trong nuôi trồng thủy sản, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm (nếu có) và công khai kết quả xử lý theo quy định.
Bên cạnh đó, Cục Thủy sản cũng đề nghị Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III tiếp tục phối hợp với Sở NN&PTNT các tỉnh kịp thời hướng dẫn người nuôi biện pháp kỹ thuật và hỗ trợ xử lý các sự cố kỹ thuật (nếu có) trong quá trình nuôi…
Trước thông tin một số cửa khẩu Trung Quốc dừng nhập khẩu tôm hùm bông sống từ Việt Nam, ngày 1/11/2023, Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường có văn bản báo cáo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến về vấn đề này.
Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường cho biết, ngay sau khi nhận được phản ánh từ một số cơ sở bao gói xuất khẩu tôm hùm sống sang Trung Quốc về việc hải quan một số cửa khẩu của Trung Quốc tạm dừng nhập khẩu tôm hùm bông sống của Việt Nam mà không nêu rõ lý do, Cục đã có Văn bản số 773/CCPT-ATTP ngày 11/9/2023 gửi Đại sứ quán, Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc đề nghị bố trí làm việc trực tiếp với Vụ Giám sát kiểm dịch động thực vật, Tổng cục Hải quan Trung Quốc nhằm xác thực thông tin phản ánh nêu trên của các doanh nghiệp; đề nghị cung cấp thông tin cụ thể về quy định mới (nếu có) đối với nhập khẩu tôm hùm bông sống. Đồng thời đề nghị thông báo tới hải quan các cửa khẩu cho phép thông quan các lô hàng tôm hùm bông sống của Việt Nam cho đến khi có thông báo chính thức.
Thông tin từ Đại sứ quán, Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc cho biết, Vụ Giám sát kiểm dịch động thực vật, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã nhận được đề nghị của phía Việt Nam. Tuy nhiên, phía bạn vẫn chưa thu xếp thời gian làm việc về vấn đề này.
Theo nhận định của Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, thông lệ, trường hợp phía Trung Quốc ban hành quy định mới về kiểm soát an toàn thực phẩm, an toàn dịch bệnh thủy sản nhập khẩu thì sẽ gửi thông báo tới các đối tác thương mại, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, đến nay Cục chưa nhận được thông báo của Cơ quan thẩm quyền Trung Quốc về các quy định mới này cũng như thông báo về việc tạm dừng nhập khẩu tôm hùm bông sống từ Việt Nam.
Ngoài ra, theo thông tin đăng tải trên một số báo điện tử, phía Trung Quốc đa dạng hóa nguồn nhập khẩu tôm hùm từ Canada, Mỹ, New Zealand, Cuba, Ấn Độ, Brazil, Mexico… có khả năng ảnh hưởng đến cung cầu xuất khẩu với Việt Nam.
Nhằm sớm tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các doanh nghiệp, Cục sẽ tiếp tục tích cực liên hệ với Đại sứ quán, Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc đề nghị đôn đốc phía bạn sớm bố trí buổi làm việc trực tiếp để trao đổi về vấn đề nêu trên, sớm tháo gỡ vướng mắc cho các doanh nghiệp. Trường hợp phía bạn không thể bố trí làm việc trực tiếp, đề nghị bố trí làm việc trực tuyến cấp kỹ thuật với Cục hoặc đề nghị có văn bản thông báo, trả lời chính thức cho phía Việt Nam. Trường hợp cần thiết, Cục sẽ tham mưu Bộ có văn bản gửi Tổng cục Hải quan Trung Quốc để trao đổi cụ thể về nội dung này. Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường cũng đề xuất Vụ Hợp tác quốc tế thông qua các kênh ngoại giao hoặc trong quá trình tổ chức Đoàn công tác của Bộ sang Trung Quốc đề nghị phía bạn sớm có ý kiến phản hồi đối với nội dung đề nghị của phía Việt Nam.
Hồng Hà
Việc Trung Quốc tạm dừng thông quan lô hàng tôm hùm bông sống từ Việt Nam đã khiến cho những doanh nghiệp xuất khẩu mặt hàng này sang thị trường Trung Quốc hết sức lo ngại. Trong báo cáo gửi Bộ NN&PTNT, Công ty Linh Phát cho biết, hiện tại tôm hùm bông sống của Việt Nam gần như không thể xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc và các lô hàng của Công ty đã thu mua theo đơn đặt hàng của đối tác đều không được phép nhập khẩu vào thị trường này. Hàng hóa bị ứ đọng đã gây thiệt hại cho doanh nghiệp.
Đại diện Công ty TNHH Hải sản Bình Thơm (Khánh Hòa) phản ánh, từ tháng 8 âm lịch đến nay, phía Trung Quốc hạn chế nhập hàng hải sản tươi sống. Hơn nữa, Hải quan Đông Hưng cũng tăng cường kiểm tra 50% trong một lô hàng xuất khẩu, chẳng hạn đi 1 tấn tôm hùm nhưng họ kiểm tra khoảng 5 tạ. “Tôm hùm là hàng tươi sống mà cắt hàng ra kiểm tra và giữ lâu đến chiều mới cho thông quan thì tôm sống cũng thành tôm chết, gây thiệt hại cho doanh nghiệp", vị này nhấn mạnh.
Theo số liệu thống kê, hiện sản lượng tôm hùm bông thương phẩm trong nước còn rất nhiều, giá trị lớn, lượng hàng xuất khẩu vào cuối năm đã sẵn sàng, thế nên việc Trung Quốc ban hành quy định nghiêm ngặt trên đã gây thiệt hại lớn với các doanh nghiệp xuất khẩu tôm hùm vào thị trường Trung Quốc; và các hộ nuôi cũng không thoát thảm cảnh.
Theo phòng Kinh tế huyện Vạn Ninh (Khánh Hòa), toàn huyện có khoảng 35.000 ô lồng đang nuôi tôm hùm. Trong đó khoảng 17.000 ô lồng (gần 50%) nuôi tôm hùm bông, chủ yếu tập trung tại địa bàn xã Vạn Thạnh. Dự kiến từ nay đến cuối năm có khoảng 400 tấn thương phẩm.
Ông Nguyễn Ngọc Ý, Trưởng phòng Kinh tế huyện Vạn Ninh, cho biết: Thời gian qua, tôm hùm chủ yếu xuất sang Trung Quốc nhưng hiện không xuất được, thương lái thu mua chậm, người dân lỗ vốn. Với 400 tấn tôm hùm là 600 tỷ đồng, đang nằm trên vịnh và hàng ngày chúng cũng phải ăn, tiêu phí rất lớn.
PV (Tổng hợp)