Nhật Bản: Công bố Sách Trắng về ngành thủy sản năm 2020

Nhìn lại năm 2020

Tình hình thị trường thủy sản ở Nhật Bản và các quốc gia khác đã được đưa ra trong Sách Trắng. Trên toàn thế giới, mức tiêu thụ thủy sản bình quân đầu người đã tăng gấp đôi trong 50 năm qua, sản lượng nuôi trồng và thương mại thủy sản đang tăng lên, nhưng tại xứ sở hoa anh đào này, tiêu thụ thủy sản tiếp tục có xu hướng giảm. Mức tiêu thụ thủy sản bình quân đầu người ở Nhật Bản hiện thấp hơn Na Uy và Hàn Quốc, trong khi mức tiêu thụ ở Indonesia và Trung Quốc gần bằng Nhật Bản.

Tiêu thụ thủy sản trong nước đạt khoảng 7,24 triệu tấn, với tỷ lệ tự cung tự cấp là 56%. Mức tiêu thụ thủy sản bình quân đầu người là 23,8 kg. Các loại hải sản tươi sống được tiêu thụ thường xuyên nhất đã thay đổi từ mực và tôm sang cá hồi, cá ngừ và cá đuôi vàng, nguyên nhân có thể bởi sản lượng mực kém, dẫn đến giá cao. Do sự lây lan của COVID-19, chi tiêu cho việc ăn uống ở ngoài giảm và việc mua hải sản để sử dụng trong gia đình tăng lên. Giá trị xuất khẩu hải sản cũng giảm đáng kể do đại dịch. 

Trong một cuộc khảo sát, những người tiêu dùng Nhật Bản muốn tăng mức tiêu thụ cho rằng thủy sản có lợi cho sức khỏe, còn những người có ý định ăn ít lại vì giá cao và công đoạn chuẩn bị phức tạp. Về nguồn cung trong nước, khối lượng sản xuất tiếp tục giảm, mặc dù giá trị đã tăng lên trong những năm gần đây.

Người tiêu dùng cũng nâng cao nhận thức về an toàn thực phẩm và đánh bắt và NTTS bền vững. Các chương trình nhãn sinh thái chính ở Nhật Bản đến từ Hội đồng Quản lý Hàng hải (MSC) và Hội đồng Quản lý NTTS (ASC), và Nhãn Sinh thái Biển trong nước (MEL). Trong đó, 10 nhóm ngành thủy sản ở Nhật Bản được chứng nhận MSC, với 300 nhà chế biến và nhà phân phối có chứng nhận chuỗi hành trình sản phẩm (CoC). Đối với ASC, 13 hoạt động tại 68 địa điểm được phê duyệt và 151 CoC đã được chứng nhận theo chương trình. Đối với MEL, 7 nghề đánh bắt và 41 hoạt động NTTS đã được chứng nhận. Ngoài việc dán nhãn sinh thái, chính phủ đang thúc đẩy xây dựng thương hiệu khu vực và tuân thủ HACCP để tăng cơ hội xuất khẩu.

Một trong những chủ đề chính trong nghề cá quốc tế là các cuộc đàm phán về loại bỏ trợ cấp nghề cá. Nhật Bản lo ngại về sự phát triển của hạm đội Trung Quốc, vốn được khuyến khích bởi các khoản trợ cấp. Nước này muốn Trung Quốc dừng các khoản trợ cấp như vậy, đồng thời lập luận rằng vẫn nên cho phép một số khoản trợ cấp mà Nhật Bản đưa ra, chẳng hạn như hỗ trợ khi giá nhiên liệu tăng quá nhiều và dưới mức tài trợ thị trường của các hợp tác xã nghề cá. Năm 2020, một hiệp định đối tác kinh tế với Vương quốc Anh đã có hiệu lực và Nhật Bản đã ký Hiệp định thương mại đa phương RCEP bao gồm Trung Quốc, các quốc gia ASEAN, Úc và New Zealand.

Định hướng phát triển năm 2021

Về các chính sách cho năm 2021, như “Luật sửa đổi một phần Luật Thủy sản” có hiệu lực vào năm 2020, chuyển việc quản lý nhiều loài hơn sang tổng sản lượng đánh bắt cho phép (TAC) thay vì tổng nỗ lực cho phép (TAE), sẽ cần nhiều hơn và ước tính trữ lượng tốt hơn. Điều này sẽ được thực hiện thông qua việc mở rộng thu thập thông tin cập bến, sử dụng nhiều tàu khảo sát hơn, làm rõ mối quan hệ giữa môi trường biển và biến động tài nguyên, đồng thời thu thập thông tin môi trường hoạt động và ngư trường. Là một phần của nỗ lực này, Cơ quan thủy sản sẽ thiết lập các chính sách dữ liệu và chuẩn hóa dữ liệu. Hiện tại, trong khi dữ liệu đánh bắt phải được báo cáo, thì định dạng, đặc biệt là đối với việc gửi điện tử, vẫn chưa được cố định một cách chặt chẽ. Mục đích là quản lý 80% số loài bằng TAC và chuyển những loài này sang quản lý theo hệ thống hạn ngạch riêng lẻ vào năm 2023.

Trong số các biện pháp giám sát hoặc cải thiện môi trường, Cơ quan thủy sản sẽ hỗ trợ phát triển hệ thống thiết bị quan sát tự động được nối mạng để báo cáo nhanh chóng và chính xác thủy triều đỏ và nước thiếu ôxy gây thiệt hại cho nghề cá ven biển và NTTS. Điều này đặc biệt quan trọng đối với nghề nuôi cá ngừ vây xanh, vì cá ngừ nhạy cảm với tình trạng thiếu ôxy hơn một số loài cá nuôi trong trang trại khác như cá đuôi vàng và cá tráp biển. Thông báo sớm về thủy triều đỏ sẽ giúp nông dân có đủ thời gian để kéo chuồng lưới sang các khu vực khác.

Thiếu hụt nghiêm trọng công nhân ngư nghiệp và kỹ sư hàng hải có tay nghề cao, vì vậy Cơ quan này đang tăng cường nỗ lực thúc đẩy những nghề nghiệp này, đồng thời cho phép thực hiện các kỳ thi kiểm tra năng lực hàng hải vấn đáp thay vì thi giấy. Ngoài ra, sẽ tăng cường đào tạo các thực tập sinh kỹ thuật nước ngoài và khuyến khích các hợp tác xã thủy sản địa phương kết hợp nhuần nhuyễn những người nước ngoài có tay nghề muốn tham gia vào nghề cá địa phương.

Chính phủ cũng sẽ thúc đẩy sự tham gia nhiều hơn của phụ nữ vào các hợp tác xã thủy sản. Hiện tại, chưa có phụ nữ trong các vị trí lãnh đạo tại các hợp tác xã thủy sản địa phương, và chính phủ muốn khuyến khích sự tham gia nhiều hơn. Họ sẽ tham gia vào quá trình chế biến và phát triển các sản phẩm đặc sản, và quản lý các văn phòng bán hàng trực tiếp, và Cơ quan Thủy sản sẽ hỗ trợ thêm cho các hoạt động này thông qua hình thức đào tạo.