(TSVN) – Ngày 14/1/2025, Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) đã tổ chức Hội nghị trực tuyến lần thứ XII với sự tham gia của 28 tỉnh, thành phố ven biển. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU, chủ trì hội nghị.
Tại hội nghị, Bộ NN&PTNT cho biết, tính đến ngày 6/1/2025, cả nước đã rà soát và thống kê được 84.536 tàu cá, trong đó 83.648 chiếc (98,9%) đã được đăng ký và cập nhật trên hệ thống VNFishbase. Đối với đội tàu có chiều dài từ 15 m trở lên, 25.942/28.728 chiếc (90,3%) đã được cấp giấy phép khai thác thủy sản còn hạn. Đáng chú ý, 100% tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS).
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đội tàu và giám sát sản lượng thủy sản đã được triển khai hiệu quả. Dữ liệu được số hóa để theo dõi, quản lý và cập nhật, giúp kiểm soát chặt chẽ việc bốc dỡ thủy sản qua cảng và truy xuất nguồn gốc điện tử, đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp cho các lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu. Đến nay, chưa phát hiện trường hợp vi phạm IUU đối với các lô hàng xuất khẩu sang thị trường này.
Hội nghị trực tuyến có sự tham gia của 28 tỉnh, thành phố ven biển
Công tác thực thi pháp luật và xử lý vi phạm đã được các địa phương triển khai quyết liệt, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong việc răn đe và giáo dục cộng đồng ngư dân. Tình trạng tàu cá và ngư dân vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài đã giảm rõ rệt. Các địa phương đã khởi tố 32 vụ án hình sự liên quan đến hành vi môi giới, móc nối, xuất cảnh trái phép đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế cần khắc phục. Cả nước vẫn còn 888 tàu cá “3 không” (không đăng ký, không giấy phép khai thác, không đăng kiểm), tập trung chủ yếu tại các tỉnh miền Trung và miền Nam. Việc gia hạn và cấp giấy phép khai thác thủy sản theo quy định còn chậm, với tỷ lệ cấp giấy phép cho tàu từ 6 mét trở lên chỉ đạt 76,5%. Kết quả xác minh và xử lý các hành vi vi phạm như ngắt kết nối VMS, vượt ranh giới cho phép trên biển và khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài vẫn còn thấp so với số vụ được phát hiện.
Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý đội tàu khai thác, thay vì chỉ dựa trên phương pháp hành chính. Phó Thủ tướng giao Bộ NN&PTNT chủ trì xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung phục vụ công tác quản lý đội tàu theo ngư trường và không gian biển, hoàn thành trong quý I năm nay. Đồng thời, ban hành quy chế sử dụng dữ liệu này.
Các bộ, ngành liên quan được yêu cầu rà soát lại các quy định pháp luật để xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, xây dựng các công cụ quản lý và quy định cụ thể về mùa đánh bắt thủy hải sản nhằm bảo vệ và phục hồi nguồn lợi thủy sản của Việt Nam. Ngoài ra, cần tăng cường thanh tra, kiểm tra các cơ sở thu mua, chế biến xuất khẩu và xử phạt nghiêm những trường hợp hợp thức hóa nguồn gốc thủy hải sản.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các ban, bộ, ngành và địa phương tập trung cao điểm thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Chỉ thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư, Nghị quyết số 52/NQ-CP của Chính phủ và các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đảm bảo đúng tiến độ và đạt kết quả cụ thể để chuẩn bị cho đợt thanh tra lần thứ 5 của Ủy ban châu Âu (EC).
Hội nghị lần thứ XII của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác IUU đã thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc ngăn chặn và chấm dứt tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững ngành thủy sản và sớm được EC gỡ bỏ cảnh báo “Thẻ vàng”.
Minh Hiếu