Thay đổi để thích ứng

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), việc phụ thuộc vào nhà nhập khẩu đang bộc lộ nhiều rủi ro. Hơn nữa, không ít doanh nghiệp vẫn xuất khẩu dưới hình thức gia công hoặc bán hàng mang thương hiệu của đối tác nước ngoài. Thực tế này khiến giá trị gia tăng bị giới hạn, đồng thời gây khó khăn cho việc xây dựng thương hiệu tôm Việt trên thị trường quốc tế.

Ứng dụng công nghệ số tạo lợi thế cạnh tranh. Ảnh: VASEP

Trong khi đó, thương mại điện tử xuyên biên giới đang mở ra cơ hội tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng mà không cần qua nhiều tầng trung gian. Dù vậy, theo VASEP, số lượng doanh nghiệp thủy sản Việt ứng dụng thương mại điện tử trong xuất khẩu còn khá khiêm tốn.

Phần lớn doanh nghiệp hiện mới chỉ tham gia các sàn thương mại điện tử lớn và chủ yếu hoạt động theo mô hình B2B (doanh nghiệp với doanh nghiệp), trong khi mô hình B2C (doanh nghiệp với người tiêu dùng cuối) vẫn chưa được khai thác hiệu quả. Đa số doanh nghiệp chưa đầu tư xây dựng website xuất khẩu chuyên biệt, chưa chủ động ứng dụng công nghệ số để tạo lợi thế cạnh tranh.

Đổi mới toàn diện hoạt động tiếp thị, từ xây dựng thương hiệu, thiết kế bao bì đến ứng dụng nền tảng số và hợp tác với nhà bán lẻ, đang là chiến lược giúp gia tăng giá trị sản phẩm, tạo kết nối bền vững với người tiêu dùng cuối.

Một số chiến lược đáng chú ý bao gồm: xây dựng câu chuyện thương hiệu gắn với vùng nuôi, chất lượng sản phẩm và yếu tố con người; đầu tư vào bộ nhận diện thương hiệu chuyên nghiệp (tên gọi, logo, bao bì); và đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại thị trường xuất khẩu.

VASEP cho rằng, doanh nghiệp nên chủ động xây dựng các website thương mại điện tử chuyên biệt có tích hợp chức năng truy xuất, đồng thời đẩy mạnh tham gia các nền tảng quốc tế như Alibaba, Amazon Global, JD.com,… Để tiếp cận khách hàng hiệu quả hơn, có thể triển khai chiến lược tiếp thị kỹ thuật số (digital marketing) thông qua Google, Facebook, TikTok, kết hợp với các chương trình tiếp thị chung cùng nhà bán lẻ, hoặc tham dự các hội chợ chuyên ngành để gặp gỡ trực tiếp nhà phân phối.

Đồng thời, thay vì chỉ bán sỉ, doanh nghiệp có thể chủ động hợp tác với hệ thống phân phối tại thị trường mục tiêu, từ chuỗi siêu thị đến nhà hàng. Cách làm này không chỉ nâng cao giá trị thương hiệu mà còn giúp doanh nghiệp tiếp cận người tiêu dùng cuối – nơi giá trị sản phẩm được định vị cao hơn.

Để đạt được điều đó, doanh nghiệp cần chú trọng đào tạo nhân lực, đặc biệt là nhân lực phục vụ thương mại điện tử, đầu tư công nghệ, tăng cường liên kết với đối tác logistics, tài chính, marketing quốc tế. Đồng thời, xây dựng thương hiệu gắn với chất lượng, uy tín, khai thác hiệu quả truyền thông xã hội, đa dạng hóa thị trường và đối tác xuất khẩu qua kênh điện tử.

Về phía cơ quan quản lý, VASEP đề xuất Chính phủ tiếp tục triển khai các chương trình hỗ trợ đào tạo, xúc tiến thương mại điện tử xuyên biên giới và tăng cường truyền thông để doanh nghiệp nắm bắt và tận dụng cơ hội của thương mại điện tử một cách hiệu quả.

Đông Phong