Cù lao Long Hoà (Trà Vinh): Hiệu quả mô hình sản xuất lúa sạch ở vùng tôm – lúa

Lúa của bà con được Công ty TNHH dịch vụ – du lịch Hồng Tín, tại TP. Hồ Chí Minh bao tiêu toàn bộ sản phẩm, với giá cao hơn giá lúa thị trường khoảng 30%. Mô hình này, ngoài tăng giá trị lợi nhuận trên cùng diện tích từ lúa – tôm còn góp phần bảo vệ môi trường sinh thái trong vùng.

Nông dân Huỳnh Văn Phương, ấp Rạch Sâu cho biết: Tuy sản xuất lúa sạch năng suất thường thấp hơn sử dụng phân hoá học khoảng 0,5 đến 0,6 tấn/ha nhưng bù lại chi phí thấp, chỉ khoảng 2.500.000 đồng/ha gồm 1.200.000 đồng tiền giống và 1.300.000 đồng tiền phân hữu cơ, giảm gần phân nửa so với sử dụng phân hoá học. Vụ lúa mùa – thu đông năm 2010 gia đình ông sản xuất lúa sạch trên diện tích 1,2 ha, bằng giống lúa thơm đặc sản ST.5, năng suất bình quân chỉ đạt 4 tấn/ha. Trong khi giá lúa loại giống này ở thị trường chỉ khoảng 6.500 đồng/kg nhưng ông được Công ty TNHH dịch vụ – du lịch Hồng Tín mua với giá 9.750 đồng/kg. Sau khi trừ toàn bộ chi phí ông lãi ròng khoảng 27 triệu đồng/ha, cao hơn nhiều so với sử dụng phân, thuốc bảo vệ thực vật hoá học. Do môi trường không bị ô nhiễm, tôm cá tự nhiên xuất hiện ngày một nhiều nên gia đình ông còn có thu nhập thêm khoảng 7 – 8 triệu đồng/năm từ nguồn tôm cá tự nhiên trong ruộng lúa.

Ông Trần Huy Cận, cán bộ xã Long Hoà phấn khởi chia sẻ: Long Hoà là xã cù lao, có trên 1.030 ha đất trồng lúa, trong đó, có trên 90% được bố trí sản xuất theo mô hình nuôi thuỷ sản: tôm sú, cua biển… kết hợp với trồng lúa hoặc nuôi 1 vụ tôm sú vào mùa nắng luân canh 1 vụ lúa mùa thu – đông vào mùa mưa. Năm 2010, sản lượng thuỷ sản nuôi của xã đạt trên 3.000 tấn (chủ yếu là tôm sú); năng suất vụ lúa mùa – thu đông đạt khoảng 4,5 tấn/ha… Thuỷ sản là kinh tế mũi nhọn và là nguồn thu nhập chính của đa phần nông dân trong xã. Vì vậy trong sản xuất cây lúa nông dân rất chú trọng đến bảo vệ môi trường, hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc hoá học có độc tính cao… Mô hình sản xuất lúa hữu cơ không chỉ đem lại hiệu quả kinh tế cao, còn góp phần bảo vệ môi trường bền vững. Bởi vì đối với những diện tích này nông dân hoàn toàn không sử dụng phân, thuốc bảo vệ thực vật hoá học, thay vào đó bằng 2 loại phân hữu cơ CAHUMATA và ba hạt vàng để hạ phèn, giải độc hữu cơ trong đất; tận dụng chất thải trong quá trình nuôi thuỷ sản vụ trước để bổ sung nguồn dinh dưỡng cho cây lúa; nếu lúa bị rầy nâu phá hại sẽ sử dụng chế phẩm sinh học Ometar để trừ rầy nâu hại lúa…

Theo ông Nguyễn Văn Hồng Anh, Trưởng Phòng Khoa học – Công nghệ thuộc Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Trà Vinh: Để ứng dụng chế phẩm sinh học Ometar phòng trừ rầy nâu, Sở được UBND tỉnh phê duyệt đề tài “Nghiên cứu xây dựng mô hình ứng dụng chế phẩm sinh học Ometar phòng trừ rầy nâu hại lúa và chuyển giao quy trình sản xuất nhanh chế phẩm trừ sâu sinh học Ometar ở quy mô nông hộ tại tỉnh Trà Vinh”. Đề tài này được triển khai thí điểm tại xã Châu Điền, Phong Thạnh (huyện Cầu Kè); xã Tân Sơn, Tập Sơn (huyện Trà Cú) và xã Long Hòa và Hòa Minh (huyện Châu Thành) với tổng diện tích diện tích 205 ha, theo hình thức “cầm tay chỉ việc” ngay tại hộ nông dân và thực nghiệm trên đồng ruộng. Đây là những địa phương đại diện cho 3 tiểu vùng sinh thái khác nhau, kết quả hiệu lực trong phòng trừ rầy nâu đạt từ 73,2 – 85%. Đáng chú ý là chế phẩm sinh học Ometar tác động rất tốt đối với vùng đất sản xuất lúa – tôm; đơn cử như xã cù lao Long Hòa (huyện Châu Thành) vùng trọng điểm lúa – tôm, được chuyển giao qui trình sản xuất nhanh chế phẩm trừ sâu sinh học Ometar ở quy mô nông hộ. Tại đây, cán bộ địa phương và nông dân tỏ ra rất phấn khởi khi được tiếp nhận “quy trình sản xuất nhanh chế phẩm trừ sâu sinh học Ometar ở quy mô nông hộ” vì mô hình lúa – tôm không thể sử dụng thuốc hóa học.

TS. Nguyễn Thị Lộc, Trưởng bộ môn Phòng trừ sinh học thuộc Viện lúa ĐBSCL, chủ nhiệm Đề tài khẳng định: Đề tài mang tính ứng dụng rất cao và giúp cho nông dân Trà Vinh giảm chi phí so với dùng thuốc hóa học để diệt rầy từ 280 – 520 ngàn đồng/ha. Chỉ cần khoảng 50 – 80 ngàn đồng để mua dụng cụ và chất dẫn (bào tử nấm xanh) sẽ sản xuất ra nấm Ometar đủ phun xịt cho trên diện tích 1 ha. Thời gian từ lúc cấy nấm cho đến ra sản phẩm khoảng 15 ngày. Trong thời gian này nếu trên đồng ruộng chưa xuất hiện rầy nâu và chế phẩm nấm Ometar có thể tiếp tục lưu giữ thêm 10 – 12 ngày nữa và bảo quản trên kệ, cứ 3 ngày phải đảo đều nấm một lần nhằm giúp nấm tiếp tục sinh trưởng bình thường và không bị hư.

Trà Vinh có khoảng 30.000 ha ở vùng ngập mặn, ven biển thuộc 4 huyện: Duyên Hải, Cầu Ngang và Trà Cú được bố trí nuôi 1 vụ tôm sú vào mùa nắng, luân canh 1 vụ lúa mùa – thu đông vào mưa. Theo các nhà khoa học, vùng đất này có tiền đề sản xuất gạo hữu cơ khá tốt; trong khi đó, nhu cầu loại gạo này ở các nước châu Âu – một thị trường khó tính nhưng nhập hàng giá rất cao. Muốn thành công và nhân rộng mô hình sản xuất gạo hữu cơ Nhà nước cần vào cuộc, sớm công bố tiêu chuẩn gạo hữu cơ; có chính sách hỗ trợ, tạo mọi điều kiện cho các nhà khoa học ở địa phương thu thập kết quả nghiên cứu và kinh nghiệm sản xuất ở các Viện, Trường… để phổ biến rộng rãi cho nông dân. Nếu được quan tâm đầu tư đúng mức, con tôm và hạt gạo hữu cơ có thể mang lại nguồn ngoại tệ lớn cho vùng đất ngập mặn, ven biển tỉnh Trà Vinh.

HH