Tỷ phú với tâm huyết bảo tồn giống cá hô

Nuôi cá vì cộng đồng

Sở hữu 7 ao nuôi cá nước ngọt trên diện tích đất hơn 3 ha, ông Bảnh đã từng kinh qua nuôi các đối tượng thủy sản như: cá tra, cá rô phi, cá tai tượng, cá sặc lò tho… với thâm niên hơn 10 năm. Đến cuối năm 2009, ông Bảnh bắt đầu chuyển sang nuôi cá hô, loài cá quý sắp tuyệt chủng ngoài tự nhiên, cũng chỉ vì muốn góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản địa phương.

Ông Bảnh kể: Từ thời Công ty chế biến thủy sản Hùng Vương mới thành lập, ông đã nuôi cá tra bán cho doanh nghiệp này, sau đó lại chuyển qua các đối tượng cá nước ngọt khác…, thế nhưng tất cả các mô hình nuôi đều chưa mang lại hiệu quả cao. Trong một buổi tuyên truyền về ý thức bảo vệ nguồn lợi thủy sản, ông được cán bộ thủy sản địa phương thông tin cho biết loài cá hô ngoài tự nhiên có nguy cơ tuyệt chủng và khuyến cáo nuôi đối tượng này để giảm áp lực khai thác tự nhiên. Từ đó, ông Bảnh bắt đầu có ý tưởng nuôi cá hô ghép với các loài cá khác đang nuôi ở gia đình.

Ông Nguyễn Văn Bảnh bên hệ thống ao nuôi cá gần 3 ha của mình

Lúc đầu, ông Bảnh cũng rất băn khoăn đối với việc nuôi cá hô, vì đây là đối tượng nuôi mới, nguồn giống rất ít, chi phí đầu tư con giống ban đầu khá cao. Tuy nhiên, với tâm huyết của người làm nghề cá lâu năm, ông Bảnh nghĩ: “Nếu nuôi không thành công thì việc tạo ra một lượng cá hô cung ứng cho thị trường cũng là góp phần làm giảm áp lực khai thác cá hô tự nhiên, khi loài cá này bị khai thác một cách vô tội vạ, và hiện đã được đưa vào danh sách đỏ trên thế giới và là loài cá có nguy cơ tuyệt chủng tại Việt Nam”. Với suy nghĩ này mà vào tháng 10/2009, ông Bảnh đã mua 2.560 con cá hô giống với giá gần 30 triệu đồng về thả nuôi.

Mày mò kỹ thuật nuôi

Do nguồn giống cá hô chỉ mới được Trung tâm Quốc gia giống thủy sản nước ngọt Nam bộ cho sinh sản nhân tạo thành công và chính thức cung ứng cho người nuôi từ năm 2008, nên tài liệu kỹ thuật nuôi cá hô vẫn chưa hoàn chỉnh. Chính vì vậy, ông Bảnh phải vừa nuôi thử nghiệm vừa làm các nghiệm thức so sánh tốc độ tăng trưởng, dịch bệnh… giữa các ao nuôi để tự rút kinh nghiệm và hoàn thiện kỹ thuật nuôi.

Ban đầu, ông cho ăn các phụ phẩm giết mổ gia súc, gia cầm như phèo phổi, ruột heo, gà… sau đó chuyển sang cho ăn rau và cuối cùng cho ăn thức ăn công nghiệp dạng viên.

Theo kết quả theo dõi, cá hô tuy lớn nhưng không háu ăn, chúng cũng không ăn rau, bèo như một số tài liệu kỹ thuật đã đề cập tới mà chủ yếu ăn rong, tảo trong nước. Thực tế cho thấy, cùng một thời gian nuôi, mật độ, cách chăm sóc, nhưng 1 ao trong 7 ao của ông Bảnh có khối lượng tảo dày đặc thì trọng lượng cá trung bình lên tới 6-7 kg/con, trong khi các ao còn lại chỉ có trọng lượng bình quân gần 5 kg/con, những ao có tảo ít nhất thì cá chỉ đạt gần 4 kg/con. Hơn nữa, khi giải phẫu, ông Bảnh thấy phần bao tử cá hô có kích thướt nhỏ, rất giống với đặc tính của những loài cá ăn lọc các phiêu sinh thực vật trong nước.

Cá hô giống tại Trung tâm giống thủy sản quốc gia

Ảnh: CTV

Đặc biệt, ông Bảnh có một kinh nghiệm “xương máu” muốn chia sẻ với bà con là cá hô rất nhạy cảm với việc xử lý hóa chất trong ao nuôi, nhất là trong điều kiện ao nuôi có nhiều tảo. Ông khuyến cáo: “Tuy cá hô dễ nuôi nhưng nếu không chú ý, người nuôi cũng có thể chuốc lấy những thiệt hại nặng nề. Bằng chứng là đàn cá hô khoảng 200 con với mỗi con hơn 6 kg của tôi đã bị chết hoàn toàn, gây thiệt hại khoảng 150 triệu đồng, nguyên nhân là do đánh hóa chất đồng Sunphat (CuSO4) để diệt ký sinh trùng trên cá tai tượng nuôi ghép với cá hô. Điều đáng lưu ý là cá tai tượng trong ao vẫn bình thường và ao này có nhiều tảo, trong khi các ao khác cũng cùng diện tích, đánh cùng lượng hóa chất, cùng thời điểm nhưng cá không chết”.

Ngoài ra, để không ảnh hưởng đến chất lượng cá thu hoạch khi nuôi ghép với các loại cá khác thì “Nên bắt cá hô ra trước để tránh các loại cá khác quẫy đuôi làm đỏ mình cá hô bán mất giá. Hoặc cá hô bị chết do các loại cá khác chui vô miệng”, ông Bảnh chia sẻ thêm.

Chia sẻ thành công

Theo ông Bảnh, nuôi cá hô không tốn thức ăn do cá chỉ ăn thực vật phù du, rong tảo trong nước, tỷ lệ sống cao (trên 95%), tăng trưởng nhanh (mỗi năm cá tăng trọng từ 2,5-3 kg/con tùy mật độ nuôi), dễ nuôi, ít dịch bệnh, giá cá bình quân lên tới 150.000 đồng/kg đối với loại cá trên dưới 5 kg/con. Do vậy, hiệu quả nuôi thời điểm hiện tại có thể nói là rất cao. “Tôi đã bán đợt cá hô đầu tiên 900 con với kích cỡ từ 3,1 – 6,1 kg/con, giá bán 132.000 – 162.000 đồng/kg. Tính ra, doanh thu gần 500 triệu đồng, lợi nhuận hơn 400 triệu đồng sau khi trừ chi phí”, ông Bảnh cho biết.

Trong thời gian tới, ông Bảnh sẽ tiếp tục bán số cá còn lại hơn 1.000 con với doanh thu ước tính trên 600 triệu đồng. Nếu tính hiệu quả chung của đợt thả nuôi đầu tiên này, ông Bảnh thu lãi hơn 1 tỷ đồng, trong khi chi phí đầu tư ngoài tài sản cố định như ao hồ thì chi phí con giống là lớn nhất, với giá chỉ gần 30 triệu đồng. Tuy nhiên, ông Bảnh cũng không khỏi lo ngại đầu ra của cá hô, do đối tượng này chỉ được tiêu thụ tại các nhà hàng, quán ăn lớn nên các đầu mối thu mua cũng hạn chế, với mỗi lần bán chỉ vài chục con.

Tuy vậy, với mong muốn, càng nhiều người nuôi cá hô thì việc khai thác loài cá này ngoài tự nhiên càng giảm, nguồn lợi thủy sản có điều kiện được phục hồi, nên ngay khi thu hoạch đợt cá đầu tiên mang lại hiệu quả cao, ông Bảnh đã mạnh dạn giới thiệu, hướng dẫn cho những bà con xung quanh, cũng như những người nuôi cá trong và ngoài tỉnh từ việc mua con giống, đến kinh nghiệm chăm sóc đối tượng mới này mà ông đã đúc kết được trong quá trình nuôi. Đến nay, chỉ tính riêng khu vực xã Trung Hòa, huyện Chợ Gạo đã có hơn 20 hộ nuôi cá hô được vài tháng tuổi đang phát triển tốt. 

 Thành Công