Chống khai thác IUU: Rất nhiều việc phải làm ngay

Đây là một trong các nhiệm vụ mà Thứ trưởng Hoàng Trung giao cho Cục Kiểm ngư thực hiện trong năm 2024. 

Chiều 27/12/2023, Cục Kiểm ngư tổ chức Hội nghị tổng kết công tác thực thi pháp luật thủy sản, chống khai thác IUU năm 2023; định hướng nhiệm vụ giải pháp năm 2024. Hội nghị do Trung tướng Nguyễn Trọng Bình, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam, Trưởng Ban Chỉ đạo Bộ Quốc phòng về IUU và Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hoàng Trung đồng chủ trì. Hội nghị cũng được kết nối trực tuyến với 28 Sở NN&PTNT 28 tỉnh, thành ven biển; các Chi cục Kiểm ngư các vùng. 

Các đại biểu tham dự Hội nghị tổng kết Cục Kiểm ngư tại điểm cầu Hà Nội

Một năm nỗ lực

Báo cáo tại Hội nghị, ông Dương Văn Cường, Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư cho biết: Năm 2023, Lực lượng kiểm ngư Trung ương đã thực hiện 28 chuyến tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên biển bằng tàu kiểm ngư, 12 chuyến bằng xuồng kiểm ngư với 530 lượt cán bộ, thuyền viên. Kiểm tra 1.061 tàu cá, phát hiện 161 tàu cá vi phạm, trong đó 118 tàu cá trong nước và 43 tàu cá nước ngoài. Xử phạt theo thẩm quyền hoặc chuyển các cấp chính quyền xử phạt vi phạm hành chính trên 12,024 tỷ đồng. 

Hội nghị do Trung tướng Nguyễn Trọng Bình, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam, Trưởng Ban Chỉ đạo Bộ Quốc phòng về IUU và Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hoàng Trung đồng chủ trì

Cùng đó, lực lượng Kiểm ngư đã phát hiện, xử lý nhiều trường hợp vi phạm lỗi nghiêm trọng, tàu 3 không theo Điều 20 Nghị định số 42/2019/NĐ-CP, tập trung chủ yếu tàu cá thuộc tỉnh: Quảng Ngãi, Thanh Hóa, Thái Bình, Kiên Giang,… Hiện Cục Kiểm ngư đang tổng hợp số liệu tàu cá “ba không” được các đơn vị trực thuộc phát hiện, xử lý để báo cáo Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU và đề nghị địa phương tăng cường giải pháp quản lý, xử lý khối tàu này.

Ông Dương Văn Cường, Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư trình bày báo cáo tổng kết năm 2023

Kiểm ngư đã phối hợp vùng Cảnh sát biển, Biên phòng địa phương, hải quân vùng, kiểm ngư địa phương tuần tra chung, tuần tra chuyên đề, hỗ trợ ngư dân khai thác hải sản hợp pháp, chống khai thác IUU, ngăn chặn tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài tại vùng biển Tây Nam bộ và Vịnh Bắc bộ. 

Bên cạnh đó, các lực lượng thực thi pháp luật đã tích cực phối hợp tổ chức các lớp tập huấn, tuyên truyền, nâng cao nhận thức pháp luật về thủy sản cho ngư dân, chống khai thác IUU thông qua việc phát tờ rơi, xây dựng các bản tin phát trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Gỡ khó cho kiểm ngư địa phương 

Công tác thực thi pháp luật, chống khai thác IUU đã đạt nhiều kết quả tích cực tuy nhiên tình trạng tàu cá, ngư dân bị nước ngoài bắt giữ, xử lý có giảm mạnh nhưng chưa chấm dứt với nhiều hình thức tinh vi. Một trong các nguyên nhân là do điều kiện thực thi pháp luật của lực lượng kiểm ngư (đặc biệt là kiểm ngư địa phương) còn hạn chế. Hiện vẫn còn 6/28 tỉnh, thành phố ven biển chưa kiện toàn lực lượng kiểm ngư địa phương. 

Ông Ngô Tất Thắng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Quảng Ninh kiến nghị: Hiện nay, công cụ quản lý chính vẫn là lực lượng kiểm ngư, tuy nhiên đội ngũ này vẫn còn hạn chế, kiểm ngư chưa có tính hệ thống. Trong lúc chờ Đề án Phát triển lực lượng kiểm ngư đến năm 2030, tầm nhìn 2045 được Chính phủ phê duyệt, Cục Kiểm ngư cần có phương án hướng dẫn thực hiện đồng bộ kiểm ngư địa phương ở các tỉnh thành sao cho hiệu quả.

Ông Trần Xuân Học, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Nghệ An chia sẻ: Thời gian qua, tỉnh Nghệ An đã triển khai quyết liệt nhiều giải pháp để khắc phục các tồn tại, hạn chế trong công tác chống khai thác IUU. Tỉnh đã thành lập lực lượng kiểm ngư địa phương, tuy nhiên đội ngũ này còn non trẻ. Do vậy, ông Học kiến nghị: Cục Kiểm ngư tổ chức tuần tra chung để tăng cường hoạt động kết nối giữa kiểm ngư trung ương và địa phương, tham mưu sửa đổi nâng phụ cấp đi biển cho lực lượng này, đồng thời tham mưu Bộ NN&PTNT có chỉ đạo thống nhất tổ chức hoạt động của lực lượng kiểm ngư. 

Qua ý kiến phát biểu của các cơ quan chức năng, các đơn vị, Trung tướng Nguyễn Trọng Bình, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam cho rằng: Để chống IUU, các địa phương có rất nhiều phần việc phải làm ngay và quan trọng trước hết đó là thực hiện tốt công tác tuyên truyền tới người dân. Trách nhiệm của địa phương vì thế cũng rất quan trọng. Trung tướng mong các địa phương thấu hiểu để chia sẻ với các lực lượng chức năng và cùng nhau tháo gỡ hiệu quả. 

Chuẩn bị tốt nhất cho thanh tra lần 5

Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hoàng Trung khẳng định: Công tác thực thi pháp luật thuỷ sản trên biển, chống khai thác IUU năm 2023 đã được Bộ NN&PTNT, Bộ Quốc phòng và chính quyền 28 tỉnh/thành phố ven biển quan tâm chỉ đạo, thực hiện mạnh mẽ, đồng bộ từ trung ương đến địa phương và đạt nhiều kết quả quan trọng. Lực lượng Kiểm ngư đã hoàn thành công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát và xử lý vi phạm hành chính trên biển, ngăn chặn và giảm dần các hành vi khai thác IUU; Công tác phối hợp giữa các lực lượng thi pháp luật trên biển đạt nhiều kết quả tích cực.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hoàng Trung phát biểu kết luận Hội nghị

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Hoàng Trung trong năm vừa qua, công tác kiểm ngư, thực thi pháp luật thuỷ sản trên biển, chống khai thác IUU còn chưa được như kỳ vọng. Thứ trưởng chỉ đạo Cục Kiểm ngư cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ: Tham mưu, chỉ đạo quyết liệt việc thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU theo Công điện 1058/CĐ-TTg, Chỉ thị 102/CT-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Thông báo kết luận số 539/TB-VPCP ngày 25/12/2023 thông báo Kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang tại cuộc họp lần thứ 8 của Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU.

Kịp thời trình Thủ tướng phê duyệt Đề án tổng thể phát triển lực lượng Kiểm ngư đến năm 2030, tầm nhìn 2045; Tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm hành chính trên biển; tập trung kiểm soát các hành vi vi phạm nghiêm trọng về khai thác IUU ngay trong những tháng đầu năm 2024; Phối hợp duy trì lực lượng, phương tiện trực, tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên các vùng biển, trọng tâm là các vùng biển giáp ranh, chồng lấn, chưa phân định; bảo vệ, hỗ trợ ngư dân đánh bắt hợp pháp; kiên quyết ngăn chặn, xử lý tàu cá, ngư dân vi phạm khai thác IUU; Phát động và triển khai đợt cao điểm về tuần tra, kiểm tra, kiểm soát và xử lý vi phạm hành chính để tạo chuyển biến và có kết quả tốt nhất làm việc với Thanh tra của EC khi đến thanh tra lần thứ 5.

Thùy Khánh