Đảm bảo kiểm tra 100% cơ sở ương dưỡng giống

Lo ngại tôm giống kém chất lượng

Chất lượng tôm giống lâu nay vẫn là một vấn đề đáng lo ngại. Nước ta hiện có hàng nghìn cơ sở sản xuất tôm giống, tuy nhiên, tỷ lệ tôm giống đạt chuẩn chưa cao, trong khi nhiều cơ sở sản xuất chưa được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện theo quy định.

Theo số liệu của ngành thủy sản, cả nước có hơn 2.270 cơ sở sản xuất và ương dưỡng giống tôm nước lợ, nhưng số lượng cơ sở đạt tiêu chuẩn còn hạn chế. Điều kiện sản xuất tại nhiều cơ sở chưa đảm bảo, dẫn đến việc cung cấp tôm giống kém chất lượng. Phần lớn là các cơ sở nhỏ lẻ, không đạt tiêu chuẩn, vì thế tôm giống đưa ra thị trường không đảm bảo chất lượng khiên năng suất nuôi bị ảnh hưởng, và nguy cơ lây lan dịch bệnh rất lớn.

Một cơ sở sản xuất tôm giống theo công nghệ hiện đại tại tỉnh Ninh Thuận. Ảnh: Ninhthuantv

Theo các chuyên gia, chi phí con giống tuy chỉ chiếm 8 – 10% tổng giá thành sản xuất tôm, nhưng lại là yếu tố quyết định đến thành bại của cả vụ nuôi, ảnh hưởng đến tỷ lệ sống của tôm và tác động trực tiếp đến giá thành sản xuất.

Để thanh lọc thị trường tôm giống, ngành thủy sản đã ban hành nhiều văn bản nhằm kiểm soát các cơ sở sản xuất để nâng cao chất lượng con giống và đảm bảo hiệu quả sản xuất của người nuôi tôm. Đặc biệt, xây dựng hệ thống dữ liệu số về giống thủy sản, giúp người dân và cơ quan quản lý dễ dàng tra cứu, truy xuất nguồn gốc và chất lượng tôm giống.

Đảm bảo tốt vụ nuôi 2025

Ngày 04/6/2025, Cục Thủy sản và Kiểm ngư ban hành Văn bản số 774/TSKN-GTATS sở Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương về việc tập trung quản lý giống các đối tượng thủy sản chủ lực, có giá trị kinh tế.

Nội dung văn bản nêu rõ, hiện cả nước có 7.238 cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản (2.577 cơ sở thuộc diện phải cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản và 4.661 cơ sở thuộc diện quản lý điều kiện, chất lượng). Đến hết tháng 5/2025, đã kiểm tra, cấp Giấy chứng nhận cho 1.820/2.577 cơ sở, đạt 71%). Công tác kiểm tra, kiểm tra duy trì, cấp Giấy chứng nhận nhiều đối tượng nuôi được thực hiện đúng hạn (100% cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống cá rô phi, tôm hùm, cá nước lạnh, thủy sản nuôi truyền thống được kiểm tra và cấp Giấy chứng nhận). Kết quả kiểm tra, kiểm tra duy trì cấp Giấy giấy chứng nhận bắt đầu được cập nhật trên phần mềm Cơ sở dữ liệu Giống thủy sản, thức ăn thủy sản, sản phẩm xử lý môi trường.

Tuy nhiên, công tác quản lý giống thủy sản vẫn còn một số tồn tại. Cụ thể, việc kiểm tra, kiểm tra duy trì điều kiện cơ sở sản xuất, ương dưỡng còn chưa toàn diện, đồng bộ. Một số cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống cá tra, tôm nước lợ, nhuyễn thể, cá biển (15/76 cơ sở sản xuất giống cá tra, 273/1418 cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống tôm nước lợ, 489/635 cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống nhuyễn thể, 4/58 cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống cá biển, 36/57 cơ sở sản xuất giống giáp xác (ngoài tôm nước lợ)) chưa được kiểm tra, cấp Giấy chứng nhận; Nguồn gốc thủy sản bố mẹ đưa vào sản xuất giống chưa được kiểm soát theo quy định; Công tác quản lý, kiểm soát thời hạn sử dụng giống bố mẹ chưa được quan tâm đúng mức; chất lượng giống thủy sản lưu thông trên thị trường có lúc, có nơi chưa đáp ứng được yêu cầu; Công tác cập nhật thông tin quản lý, thông tin cơ sở, thông tin sản phẩm trên Cơ sở dữ liệu chưa thường xuyên và đầy đủ.

Để tiếp tục triển khai công tác quản lý giống thủy sản theo quy định của Luật Thủy sản năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Thủy sản; phục vụ tốt nuôi trồng thủy sản năm 2025, Cục Thủy sản và Kiểm ngư đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo thẩm quyền tổ chức rà soát, tuyên truyền, vận động, hướng dẫn các tổ chức, cá nhân có hoạt động sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản (nhất là cá tra, tôm nước lợ (tôm sú, TTCT), tôm càng xanh, nhuyễn thể, các loài cá biển) thực hiện thủ tục hành chính “Cấp, cấp lại Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản”, đảm bảo 100% cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản được kiểm tra và cấp Giấy chứng nhận theo quy định.

Kiểm tra duy trì điều kiện 100% cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản đã được cấp Giấy chứng nhận; cập nhật đầy đủ kết quả kiểm tra duy trì điều kiện sản xuất, ương dưỡng và kết quả sản xuất, ương dưỡng trên Cơ sở dữ liệu.

Trong quá trình kiểm tra duy trì điều kiện, bên cạnh việc kiểm tra theo quy định, tập trung kiểm tra, truy xuất nguồn gốc giống bố mẹ, kiểm soát thời hạn sử dụng giống bố mẹ, đảm bảo giống bố mẹ có nguồn gốc rõ ràng, tuân thủ thời hạn sử dụng. Kịp thời phát hiện các trường hợp sử dụng giống bố mẹ có nguồn gốc từ cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống bố mẹ không được cấp Giấy chứng nhận.

Cùng đó, tăng cường tổ chức thanh tra, kiểm tra chất lượng giống thủy sản trong sản xuất, ương dưỡng và lưu thông trên thị trường, kịp thời phát hiện giống kém chất lượng, không được kiểm dịch theo quy định, giống giả, xử lý nghiêm các vi phạm và công khai kết quả xử lý theo quy định (nếu có).

Đồng thời, Cục Thủy sản và Kiểm ngư cũng đề nghị các địa phương tiếp tục triển khai các nội dung tại Công văn số 161/TS-GTATS về việc quản lý, phát triển giống thủy sản, thức ăn thủy sản, sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản năm 2025.

Bảo Hân