Cá mập được mệnh danh là sát thủ của đại dương, luôn là nỗi kinh hoàng cho người đi biển. Nhắc đến chúng, ta liên tưởng ngay đến hàng loạt các vụ tấn công con người.
Cá mập bò
Cá mập bò có tên như vậy do có mũi lớn, ngắn, tính cách hung hăng và có khuynh hướng húc đầu vào con mồi trước khi tấn công. Chúng là loài cá mập được nhận định là nguy hiểm nhất đối với con người. Cá mập bò có đôi mắt nhỏ, nhưng có hàng loạt cơ quan nhỏ xíu ở đầu để cảm nhận dòng điện từ của con mồi từ xa. Bơi với tốc độ chóng mặt, chúng nhảy bổ vào con mồi và tiêu diệt nhanh gọn bằng hàm răng hình lưỡi cưa. Cá mập bò có thể sống ở cả trong nước mặn, nước ngọt và có thể sống ở sông sâu trong đất liền. Vì thế, chúng thường sống gần các khu vực dân cư nên rất nguy hiểm cho con người. Cá mập bò có kích thước trung bình, thân chắc, thịt dày, vây ngực dài, săn mồi nhanh nhẹn và lanh lợi, chúng ăn hầu hết mọi thứ chúng thấy, như cá, cá heo và cả những con cá mập khác.
Cá mập trắng lớn
Trọng lượng cơ thể lớn cộng thêm hàm răng sắc nhọn biến cá mập trắng trở thành kẻ săn mồi đáng sợ. Chúng thích ăn những động vật có vú, nhiều mỡ để lấy năng lượng. Thực tế, cá mập trắng lớn không phải là cỗ máy giết người vô tâm mà chỉ là một con cá hiếu kỳ. Đa số các vụ cá mập trắng lớn tấn công con người là do nhầm lẫn. Chúng lầm tưởng con người là hải cẩu – món ăn chính của chúng. Tuy nhiên, chỉ một lần cắn của cá mập trắng lớn cũng đủ gây chết người vì nạn nhân bị chảy máu đến chết. Các vụ tấn công con người của cá mập trắng được biết đến nhiều nhất là ở vùng biển Nam Phi và Australia.
Cá mập hổ
Loài cá này có những đường lằn trên lưng nên được gọi với tên như vậy, những vết lằn này sẽ mờ dần theo tuổi tác. Cá mập hổ săn mồi dũng mãnh, có thể ăn bất cứ thứ gì. Ngoài những thức ăn như mực, cá, cá mập nhỏ, rùa biển, hải cẩu… trong dạ dày chúng còn tìm thấy các vật như túi nhựa, mẩu sắt vụn, chai thủy tinh… Chúng có thể dự trữ thức ăn mà không tiêu hóa trong nhiều tháng, thậm chí là nhiều năm. Cá mập hổ có khứu giác rất phát triển, cho phép phát hiện những dấu hiệu dù là rất ít của máu hòa tan trong nước, và tìm đến ngay nơi phát tán nó. Cá còn rất nhạy cảm với các sóng siêu âm tần thấp do các con vật bị thương phát ra. Khi tiến đến gần nạn nhân, cá có thể che dấu tất các siêu âm phát ra bởi chính nó, do đó nạn nhân không cảm nhận bất cứ nguy hiểm nào. Cá mập hổ vì thế cũng là một trong những thủ phạm lớn nhất gây ra những cuộc tấn công chết người và là loài cá mập nguy hiểm nhất ở vùng nhiệt đới.
Cá mập đại dương
Đây là loài cá mập có trọng lượng lớn, cơ thể có thể dài 3,5m, săn chắc, dễ nhận biết qua đốm trắng trên đốt sống lưng đầu tiên. Thức ăn chủ yếu là cá ngừ, cá nhồng và cá cờ, nhưng chúng cũng có thể ăn bất cứ thứ gì. Chúng sống ngoài khơi xa ở các vùng biển Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương và Đại Tây Dương. Cá mập đại dương là loài hung dữ, chuyên tấn công con người trong các vụ đắm tàu và những người thợ lặn ngoài khơi xa.
Cá mập Mako vây ngắn
Cá mập Mako vây ngắn là loài cá mập lớn, cơ thể khi trưởng thành có thể dài từ 2,75 – 4m và nặng tới 800kg. Chúng có hình dáng thủy động lực tốt hơn các loài cá mập khác cùng với khối cơ có độ nhịp nhàng, uyển chuyển nên chúng là loài cá mập nhanh nhất (vận tốc có thể đạt tới 50 km/h) và có khả năng nhảy lên khỏi mặt nước. Cá mập Mako vây ngắn có mặt ở khắp các vùng biển nhiệt đới và ôn đới trên thế giới. Chúng phân bố từ bề mặt cho tới vùng nước tương đối sâu. Ở vùng nước nhiệt đới ấm, chúng bơi sâu bên dưới mặt nước vì chúng thích lạnh hơn. Cá mập Mako vây ngắn có tấn công con người nhưng khá ít vì chúng không bơi lại gần những bãi biển. Những nạn nhân bị chúng tấn công thường là những thợ lặn và những người cho chúng ăn.
Cá mập đầu búa
Sinh sống trong các vùng biển nhiệt đới trên thế giới, cá mập đầu búa có trọng lượng 400 – 460kg, dài 4 – 6m. Đặc điểm dễ nhận biết của loài này là cấu trúc sụn đặc biệt ở đầu dẹt và mở rộng sang hai bên tạo thành hình dáng của một chiếc “búa”. Chính nhờ đó mà cá mập búa dễ dàng phát hiện con mồi bởi các cơ quan cảm giác ở trên đầu được tiếp xúc với lượng nước nhiều hơn. Ngoài ra, hàm răng của chúng có những chiếc răng hình tam giác với cạnh hình răng cưa, nằm nghiêng về phía góc miệng là công cụ hữu hiệu giúp chúng săn mồi. Chúng chủ yếu săn mồi vào ban đêm, thức ăn yêu thích là cá đuối, cá mập nhỏ và nhiều loại cá khác. Cá mập búa cũng vô cùng nguy hiểm với con người khi bơi gần bờ, trong vịnh và cửa sông để kiếm mồi. Tuy nhiên, chúng chỉ tấn công con người khi bị kích động.
>> Tuy là một loài hung dữ, nguy hiểm, nhưng cá mập đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái biển, duy trì sự cân bằng giữa các loài. Giá trị từ con cá mập rất lớn khiến chúng đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng từ nạn săn bắt của con người. Nếu không chấm dứt tình trạng khai thác quá mức, cá mập có thể sẽ biến mất hoàn toàn trong những thập kỷ tới. |