Ô nhiễm ở âu thuyền Thọ Quang, Đà Nẵng: Chưa có lời giải

Nơi neo đậu tàu thuyền Thọ Quang đã quá tải, kéo theo ô nhiễm trầm trọng – Ảnh: Thanh Tùng

Ô nhiễm âu thuyền Thọ Quang trầm trọng đến mức ông Huỳnh Đức Thơ, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đã từng phát biểu trong một cuộc họp thành phố mới đây rằng đi qua nơi này phải bịt mũi, thở không nổi.

Mùi hôi ở âu thuyền và cảng cá Thọ Quang không chỉ bám vào áo quần, xộc vào tận bữa ăn của các hộ dân sống dọc bờ Đông sông Hàn mà còn lưu cữu trên quần áo, ba lô của du khách  qua lại cầu Thuận Phước.  Ngày 24/1, do ảnh hưởng của không khí lạnh, gió từ biển thốc vào cùng với mưa lớn làm rác thải cuộn lên, bồng bềnh trên mặt nước. Một nhóm du khách nước ngoài vừa dừng xe bước xuống giơ máy ảnh lên đã phải vội vã quay đi vì không chịu được mùi hôi thối.

Những ngày đứng gió, mùi hôi bốc lên từ mặt nước khu vực neo đậu tàu thuyền và cảng cá, càng khủng khiếp hơn, trở thành nỗi ám ảnh thường trực với hàng ngàn hộ dân sống ở các tòa nhà chung cư gần đó. Các hộ dân tổ 41 phường Nại Hiên Đông cho biết, ô nhiễm ở khu vực âu thuyền có từ trước khi âu thuyền này được thành lập do thói quen xả rác, phóng uế bừa bãi của một bộ phận dân cư sông nước.  Năm 2004, khi âu thuyền xây dựng xong, ô nhiễm lại tăng thêm do mật độ tàu thuyền neo đậu thường xuyên tăng gấp nhiều lần. 

Ngư dân có tàu cá neo đậu ở âu thuyền Thọ Quang cũng thừa nhận rác thải sinh hoạt nổi khắp mặt nước là do họ thả xuống. Nêu câu hỏi tại sao không đưa rác lên bờ, chúng tôi được một số ngư dân cho biết rằng họ đã…quen với việc thả rác xuống sông ! Không thể trách ngư dân xả rác tùy tiện, bởi ai cũng hiểu, để thay đổi thói quen này của ngư dân từng sống tạm bợ trong những dãy “nhà chồ” ven sông Hàn hay những mái nhà trống trước trống sau ven biển, không phải là chuyện dễ dàng. 

Âu thuyền Thọ Quang được TP Đà Nẵng đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng từ năm 2004 với 58 ha mặt nước và 25 ha mặt đất, đảm bảo cho khoảng 1.000 tàu cá neo đậu, tránh trú bão. Gần 12 năm qua, âu thuyền đã rơi vào tình trạng quá tải tàu thuyền. Những ngày mưa bão, âu thuyền Thọ Quang dày đặc tàu cá. Ô nhiễm môi trường cũng vì thế mà tăng đột biến.

Ngoài việc quá tải các tàu cá, âu thuyền thọ Quang còn là nơi hứng nước thải và mùi hôi từ quá trình sản xuất của không dưới 25 cơ sở chế biến thủy – hải sản cùng với 1 chợ cá và hàng chục lồng bè nuôi cá.

Ô nhiễm nước,  ngày một tăng thêm trong khi  trạm xử lý nước thải Thọ Quang chỉ mới đảm nhiệm thu gom được tối đa 3.000 m³/ngày/đêm là nguyên nhân khiến bất cứ ai đặt chân đến bờ Đông cầu Thuận Phước cũng phải bịt mũi, thở không nổi.

Tương tự bãi rác Khánh Sơn, TP Đà Nẵng vẫn chưa có giải pháp hữu hiệu để giải quyết bài toán ô nhiễm ở âu thuyền và cảng cá Thọ Quang – cả hiện tại và lâu dài. Do chưa có đáp án tối ưu cho tình trạng quá tải tàu thuyền và ô nhiễm nên lãnh đạo TP đang còn dè dặt với tờ trình của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho tăng diện tích cảng cá trong khu vực âu thuyền Thọ Quang. 

Do dự, không cho nâng cấp mở rộng cảng cá ở âu thuyền thuyền Thọ Quang của lãnh đạo TP Đà Nẵng là có cơ sở vì không thể để một khu vực rất nhạy cảm về du lịch ở ngay cửa sông Hàn ô nhiễm đến mức khó kiểm soát như hiện nay.

Để ngăn ô nhiễm, TP Đà Nẵng hiện đã cho đầu tư nâng cấp trạm xử lý nước thải ở khu vực này lên 10.000 m³ nước/ngày/đêm và sẽ đưa vào sử dụng trong khoảng thời gian cuối quý I, đầu quý II/2016. Công suất trạm xử lý nước thải tăng gấp 3 lần so với hiện nay nhưng theo các chuyên gia  ô nhiễm ở cảng cá và khu vực âu thuyền Thọ Quang vẫn có chiều hướng gia tăng khi TP này chưa thể dứt khoát trong lựa chọn giữa sản xuất, chế biến, hậu cần nghề cá và phát triển du lịch!