Quản lý và phát triển nguồn lợi thủy sản

Nghề nuôi cá đang phát triển trên địa bàn tỉnh

Tỉnh Bắc Kạn có 1.364 ha là sông, suối và 205ha diện tích đầm, hồ nhỏ, eo ngách gồm 1 số hồ có diện tích lớn như hồ Khuổi Khe (Na Rì), hồ Bản Chang (Ngân Sơn). Đây là lợi thế để có thể phát triển nghề nuôi trồng thủy sản tại các địa phương trong tỉnh.

Tận dụng những lợi thế đó, trong những năm gần đây, hoạt động nuôi trồng thuỷ sản tại tỉnh ta đã có bước phát triển đáng kể. Diện tích nuôi trồng thủy sản tăng dần qua từng năm, góp phần từng bước chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong nông nghiệp, nâng cao giá trị kinh tế nông nghiệp. Năm 2016 diện tích nuôi trồng thuỷ sản toàn tỉnh đạt 1.190 ha, tổng sản lượng thuỷ sản ước đạt 1.705 tấn. Đến năm 2018, tổng diện tích nuôi trồng thủy sản đạt 1.409hq, năng suất trung bình trên 16 tạ/ha, sản lượng đạt 2.312 tấn, đáp ứng phần nào nhu cầu thực phẩm thuỷ sản của người dân trên địa bàn. Ngoài việc đào đắp ao nuôi cá hay tận dụng các khe suối, tại một số địa phương đã xây dựng nhiều mô hình nuôi cá lồng ở những nơi có diện tích mặt nước lớn như hồ Bản Chang (Ngân Sơn), Bàn Vài (Khang Ninh, Ba Bể), Quảng Chu (Chợ Mới)…

Tuy nhiên, theo đánh giá của ngành chuyên môn, bên cạnh sự phát triển thủy sản tỉnh Bắc Kạn đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức, trong đó có sự suy giảm nguồn lợi thủy sản trong các thủy vực nguồn lợi thủy sản tại các sông, suối và hồ chứa trên địa bàn tỉnh đã và đang ở tình trạng bị khai thác quá mức và có tính chất hủy diệt, nhiều loài cá quý hiếm bản địa có nguy cơ bị tuyệt chủng, phá vỡ sự cân bằng sinh thái thuỷ sinh, kích cỡ khai thác thác cá ngày càng nhỏ, nguồn lợi thủy sản đang dần cạn kiệt đến mức báo động. Công tác bảo vệ, phục hồi và tái tạo nguồn lợi thủy sản chưa được quan tâm đúng mức, việc các tổ chức, cá nhân tham gia thả cá bổ sung nguồn lợi thủy sản còn nhiều hạn chế, các bãi giống, bãi đẻ không được bảo vệ. Thực trạng này đòi hỏi tăng cường công tác quản lý, bảo vệ, phục hồi và tái tạo nguồn lợi thủy sản tại các sông, suối và hồ chứa trên địa bàn để duy trì và ổn định số lượng các giống loài thủy sản cũng như sản lượng thủy sản khai thác hàng năm.

Nhằm tăng cường bảo vệ nguồn lợi thủy sản, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 241/QĐ-UBND phê duyệt Chương trình bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2017 – 2022. Theo đó, triển khai các kế hoạch phục hồi và tái tạo nguồn lợi thủy sản; tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặc chẽ hoạt động khai thác các loài thuỷ sản có giá trị kinh tế cao, xử lý triệt để nhằm chấm dứt các hành vi vi phạm pháp lệnh về bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản; quy hoạch bảo vệ nguồn lợi thủy sản khu bảo tồn hồ Ba Bể và các vùng nước trọng điểm, giám sát các thủy vực tự nhiên có các loài thủy sản quý hiếm như: Cá võng, cá cóc, cá lăng, cá chuối hoa, cá sỉnh gai, cua suối trung bộ và một số loài cá truyền thống; xây dựng vùng cấm đánh bắt, khai thác theo từng thủy vực và theo thời vụ bảo vệ các loài thuỷ sản quý hiếm tránh nguy cơ cạn kiệt và bị tuyệt chủng. Xây dựng cộng đồng thôn, xã tham gia quản lý và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, tăng cường truyền thông nâng cao ý thức cộng đồng về bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản…

Để tái tạo nguồn lợi thủy sản tự nhiên và phát triển nghề nuôi cá bền vững, hàng năm Sở Nông nghiệp và PNTN xây dựng kế hoạch, duy trì hoạt động thả cá giống (chủ yếu là các loài cá bản địa, các loài cá nguy cấp, quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng) trên các hệ thống các sông, hồ lớn ở địa phương. Hoạt động này thu hút đông đảo sự tham gia của cán bộ, nhân dân, người khai thác và nuôi thủy sản trên địa bàn, từ đó góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc chung tay bảo vệ, phát triển nguồn lợi thủy sản. Mặc khác, đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản. Tổ chức các lớp tập huấn nâng cao nhận thức cho cán bộ cấp huyện, xã và ngư dân về pháp luật trong lĩnh vực thuỷ sản, lợi ích của việc bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản trong cộng đồng ngư dân cũng như toàn xã hội.