Ecuador: Hành trình trở thành cường quốc tôm thế giới

Lợi thế tự nhiên

Ngành tôm Ecuador chủ yếu phát triển tại ba vùng trọng điểm với tổng diện tích hơn 200.000 ha, trong đó tỉnh Guayas chiếm tới 60% diện tích và hơn 80% sản lượng. Nhờ khí hậu nhiệt đới ổn định, các trang trại có thể nuôi từ 3 đến 4 vụ mỗi năm, đảm bảo nguồn cung liên tục quanh năm. Vị trí địa lý chiến lược cũng mang lại lợi thế vượt trội: chỉ trong vòng ba giờ di chuyển, tôm từ trại nuôi có thể đến các cảng lớn để xuất khẩu. Thời gian từ thu hoạch đến khi lên tàu chỉ mất 3 – 4 ngày, giúp Ecuador giữ được độ tươi, giảm chi phí và rủi ro vận chuyển.

Đổi mới công nghệ

Động lực chính đưa Ecuador trở thành “cường quốc tôm” đến từ đổi mới công nghệ và đầu tư bài bản. Trong 5 năm qua, hàng loạt trang trại đã trang bị hệ thống quạt nước, cho ăn tự động và điện khí hóa. Hiện nay, hơn 35% trang trại sử dụng máy cho ăn tự động, 11% được điện khí hóa, giúp năng suất tăng từ 3.400 lên hơn 6.500 pound/ha.

Trong lĩnh vực giống, các phòng thí nghiệm và trại ương tại chỗ ngày càng chú trọng phát triển di truyền, cải thiện chất lượng ấu trùng và triển khai theo dõi gen ở cấp độ trang trại. Song song, các công ty thức ăn đầu tư mạnh vào R&D, đưa ra sản phẩm chuyên biệt cho từng giai đoạn sinh trưởng, giảm hệ số chuyển đổi thức ăn từ 1,6 xuống chỉ còn 1,4. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn đáp ứng xu thế toàn cầu về sản xuất bền vững.

Nhờ những đổi mới này, Ecuador không chỉ gia tăng sản lượng mà còn nâng tầm giá trị sản phẩm. Tỷ lệ tôm xuất khẩu đã qua chế biến tăng từ 28% lên 56% trong vòng 6 năm, giúp mở rộng thị trường sang Mỹ và châu Âu – nơi người tiêu dùng sẵn sàng trả giá cao hơn cho sản phẩm có giá trị gia tăng.

Chiến lược xuất khẩu và tham vọng ngôi vương

Mục tiêu của Ecuador trong giai đoạn 2025 – 2030 là duy trì tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) 6 – 8%/năm, đồng thời gia tăng tỷ trọng sản phẩm chế biến sâu để tiếp cận phân khúc cao cấp. Chính phủ và doanh nghiệp cùng đặt ưu tiên vào ba trụ cột: bền vững, giá trị gia tăng và đa dạng hóa thị trường. Nếu đạt được, Ecuador có thể trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu về xuất khẩu tôm.

Dù sở hữu nhiều lợi thế, ngành tôm Ecuador vẫn phải đối mặt với một số thách thức. Chi phí lao động cao do nền kinh tế đô la hóa, tình trạng bất ổn chính trị, an ninh xã hội, cùng rủi ro từ biến đổi khí hậu có thể tác động đến sản xuất. Ngoài ra, các rào cản thương mại từ những thị trường lớn như Trung Quốc cũng là yếu tố khó lường.

Tuy vậy, Ecuador đã và đang chứng minh khả năng thích ứng mạnh mẽ. Việc xây dựng một hệ sinh thái hoàn chỉnh, nơi các công ty nội địa và quốc tế cùng đầu tư vào công nghệ, di truyền, và thức ăn, tạo nên nền tảng bền vững. Nhờ đó, ngành tôm nước này không chỉ duy trì tốc độ tăng trưởng mà còn củng cố vị thế như một “hình mẫu cạnh tranh” cho toàn ngành thủy sản thế giới.

Vũ Đức
(Theo Pablo Montalbetti GT)