Phát triển bền vững nuôi trồng thủy sản trên biển

Nhiều đối tượng nuôi thương phẩm

Theo ông Võ Khắc Én – Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản, hiện nay, người dân trên địa bàn tỉnh tập trung nuôi 2 đối tượng chủ lực là tôm hùm và các loại cá tại 4 vùng nuôi trọng điểm thuộc huyện Vạn Ninh, thị xã Ninh Hòa, TP. Nha Trang và TP. Cam Ranh. Ngoài ra, thời gian qua, người dân trong tỉnh còn nuôi ốc hương bằng đăng, lồng trên biển; các đối tượng nuôi khác như: Hàu Thái Bình Dương, ngọc trai, rong biển cũng được phát triển. Các đối tượng nuôi biển đã mang lại giá trị kinh tế cao, nâng cao thu nhập cho người nuôi. Điều này cho thấy các vùng biển của tỉnh rất phù hợp để phát triển nuôi biển, với nhiều đối tượng nuôi thương phẩm khác nhau.

Hiện nay, trên vịnh Vân Phong đã có một số cơ sở nuôi thủy sản biển theo hướng công nghiệp, hiện đại

Trong nuôi thương phẩm trên biển, tôm hùm là đối tượng nuôi trọng điểm của người dân trong tỉnh. Hiện nay, trên địa bàn có 60.647 ô lồng nuôi tôm hùm, với sản lượng hàng năm hơn 1.500 tấn, chủ yếu là tôm hùm bông, tôm hùm xanh. Vấn đề khó khăn của người nuôi tôm hùm là chưa chủ động được nguồn giống. Hiện nay, nguồn tôm hùm giống khai thác trong tỉnh chỉ cung cấp được 25 – 30% nhu cầu thả nuôi, số còn lại người nuôi phải nhập từ các tỉnh lân cận và từ nước ngoài về.

Đối tượng nuôi chủ lực khác là các loài cá biển như: Cá bớp, cá chim vây vàng, cá mú, cá chẽm… được nuôi biển dưới hình thức lồng bè gỗ truyền thống và lồng theo công nghệ Na Uy. Về nuôi lồng bè gỗ truyền thống, toàn tỉnh có 9.072 lồng nuôi cá, với sản lượng hàng năm hơn 8.200 tấn. Về nuôi quy mô công nghiệp, trên địa bàn có 2 cơ sở nuôi theo công nghệ lồng Na Uy với sản lượng cá thương phẩm hơn 7.000 tấn/năm. Các hộ nuôi cá lồng bè trên biển đang phải đối diện với nhiều thách thức như: Công nghệ nuôi còn lạc hậu, đa số sử dụng thức ăn tươi, mật độ thả nuôi chưa đảm bảo, do đó độ rủi ro về môi trường, thiên tai, dịch bệnh rất lớn…

Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh còn có các loại thủy sản khác được người dân thả nuôi trên biển. Trong đó, cua biển có diện tích nuôi khoảng 662ha, sản lượng hàng năm hơn 88 tấn; hàu Thái Bình Dương có diện tích nuôi hơn 37ha, sản lượng gần 210 tấn/năm; rong biển có diện tích nuôi trồng hơn 47ha, sản lượng hơn 414 tấn/năm; các loại nhuyễn thể diện tích nuôi hơn 100ha, sản lượng 216 tấn/năm.

Giải pháp để phát triển bền vững

Tại hội nghị “Phát triển nuôi biển bền vững” do Bộ NN-PTNT tổ chức tại tỉnh Phú Yên mới đây, ông Lê Tấn Bản – Giám đốc Sở NN-PTNT cho biết: Để phát triển bền vững NTTS biển, Sở NN-PTNT đã phối hợp với các địa phương ven biển triển khai quy hoạch chi tiết mặt nước các vịnh trên địa bàn, trong đó quy hoạch vùng nuôi lồng bè dành cho đối tượng tôm hùm, cá và các loại thủy sản có giá trị kinh tế cao; triển khai các cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển NTTS biển. NTTS biển của tỉnh sẽ chuyển nhanh theo hướng sản xuất hàng hóa, nâng cao giá trị trên mỗi diện tích nuôi, đảm bảo truy xuất nguồn gốc để phục vụ chế biến, xuất khẩu. Bên cạnh đó, ngành sẽ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng vùng nuôi tập trung; phát triển các vùng nuôi theo hướng trang trại, quy mô công nghiệp, công nghệ cao, khuyến khích người dân ứng dụng công nghệ cao vào NTTS biển. Đối với nuôi tôm hùm và các loại cá biển sẽ chuyển đổi dần từ nuôi bằng lồng gỗ truyền thống sang lồng nhựa HDPE công nghệ Na Uy. Việc phát triển nuôi thương phẩm sẽ được tổ chức theo chuỗi bằng cách thành lập các tổ liên kết để tạo điều kiện cho người nuôi, doanh nghiệp gắn kết, hợp tác với nhau tạo đầu ra ổn định, nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm thủy sản…

Tuy nhiên, vướng mắc hiện nay trong phát triển nuôi biển là giao mặt nước biển NTTS. Tỉnh kiến nghị Chính phủ sớm ban hành Quy hoạch không gian biển quốc gia và sửa đổi Nghị định 51 năm 2014 quy định việc giao khu vực biển nhất định cho tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài nguyên biển. Có như vậy, địa phương mới có cơ sở để giao khu vực biển NTTS và thực hiện các chính sách hỗ trợ, khuyến khích người nuôi.

Liên quan đến vấn đề này, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, tới đây, Bộ NN-PTNT sẽ họp bàn với Bộ Tài nguyên – Môi trường và thống nhất với Bộ Quốc phòng, các bộ, ngành khác để trình Chính phủ xem xét, tháo gỡ vướng mắc về giao mặt nước biển. Để có thể giao mặt nước biển phục vụ NTTS phải đảm bảo đầy đủ cơ sở pháp lý, mang tính lâu dài cho doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư. Lãnh đạo Bộ NN-PTNT cũng lưu ý các địa phương những thách thức trong phát triển NTTS biển như: Công nghệ sản xuất giống, hạ tầng thủy sản, công nghệ thức ăn, công nghiệp hỗ trợ nuôi trồng (lồng, tàu, sà lan để phục vụ nuôi biển)…