Nâng cao nhận thức khai thác

Ngư đân nâng cao ý thức về chống khai thác IUU Ảnh: Thế Duyệt

Chứng nhận khai thác

Thời gian qua, sản phẩm thủy sản khai thác liên tục bị các nước cảnh báo do vi phạm những quy định của các quốc gia nhập khẩu. Như vụ việc cơ quan thẩm quyền Hà Lan đã đề nghị làm rõ một số vấn đề liên quan đến chứng nhận khai thác thủy sản do cơ quan thẩm quyền Việt Nam cấp. Nguyên nhân do cách ghi khối lượng chưa đúng theo yêu cầu của Ủy ban châu Âu (EC). Đồng thời, cơ quan thẩm quyền của Hà Lan cũng nêu rõ, nếu trong thời gian tới, việc ghi khối lượng không đúng theo hướng dẫn của EU thì các lô hàng xuất khẩu sẽ bị trả về. Trước đó, EU cảnh báo đến các lô hàng xuất khẩu, sẽ tăng cường tần suất kiểm tra về hồ sơ xuất xứ nguồn gốc đối với các lô hàng của Việt Nam, có thể lên đến 100%.

Theo các chuyên gia, nguyên nhân của tình trạng trên là do yêu cầu của người tiêu dùng trong khối EU ngày một cao, việc tiếp cận thị trường EU không dễ dàng đối với các doanh nghiệp thủy sản. Đại diện một doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản tại miền Trung thì cho rằng, các đơn vị xuất khẩu không nắm thông tin cũng như quy định của nước nhập khẩu. Các sản phẩm nhập từ Việt Nam khi kiểm tra phát hiện thấy hàm lượng chất cấm tỷ lệ rất cao.

Nỗ lực thay đổi

Để tránh ảnh hưởng đến việc xuất khẩu thủy sản của Việt Nam và giảm chi phí cho các doanh nghiệp nếu có lô hàng bị trả về, Tổng cục Thủy sản đã đề nghị Chi cục Thủy sản các tỉnh, thành phố ven biển thực hiện cách ghi khối lượng theo các quy định và văn bản hướng dẫn về chứng nhận, xác nhận thủy sản khai thác. Tổng cục Thủy sản cũng yêu cầu Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) thông báo cho các doanh nghiệp trong và ngoài Hiệp hội biết thông tin và phối hợp với các Cơ quan thẩm quyền thực hiện đúng các quy định và văn bản hướng dẫn về chứng nhận, xác nhận. Đối với trường hợp các lô hàng bị trả về liên quan đến việc chứng nhận, xác nhận thủy sản khai thác thì tổ chức, cá nhân thực hiện việc xác nhận, chứng nhận lô hàng đó phải chịu trách nhiệm.

Liên quan tới xóa bỏ “thẻ vàng” của EC, bà Nguyễn Thị Phương Dung, Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Hợp tác Quốc tế (Tổng cục Thủy sản) tại cuộc họp thường kỳ của Bộ NN&PTNT mới đây cho biết, trong thời gian qua, nhằm ngăn chặn, phòng ngừa, chống hành vi khai thác IUU, hàng loạt giải pháp mang tính cấp bách, khẩn trương được tập trung triển khai như: Rà soát và ban hành bổ sung các quy định về chống khai thác IUU tại các văn bản quy phạm pháp luật; tuyên truyền phổ biến về các giải pháp cấp bách chống khai thác IUU tới cộng đồng ngư dân và các bên có liên quan; thực hiện đối thoại với EU, cập nhật tiến độ mà Việt Nam đã và đang triển khai nhằm cải thiện quản lý nghề cá theo hướng nghề cá có trách nhiệm…

Cùng đó, Bộ NN&PTNT đã phát văn bản mời VASEP làm thành viên chính thức tham gia đoàn đàm phán do Bộ trưởng Bộ NN&PTNT dẫn đầu về vấn đề xóa “thẻ vàng” của EC tại Bỉ trong tháng 3/2018. Mặt khác, Tổng cục Thủy sản phối hợp rất chặt chẽ với các tổ chức xã hội nghề nghiệp như VASEP, Hội Nghề cá Việt Nam… truyền thông về vấn đề IUU đến cộng đồng ngư dân. 

Tuy nhiên, giới chuyên gia thủy sản nhận định, thời điểm hạn chót của EU không còn xa, dù đánh giá cao sự nỗ lực của các doanh nghiệp, nhà quản lý trong việc thực hiện các giải pháp để kéo giảm thấp nhất nguy cơ sẽ bị phạt “thẻ đỏ”, nhưng khó có thể khẳng định việc tháo gỡ có đạt được hay không?