Hiện đại – Hiệu quả – Bền vững

Nuôi tôm ngoài khơi California Ảnh: Intrafish

Xu hướng 4.0

Không chỉ dừng lại ở các tiến bộ khoa học kỹ thuật mà các ứng dụng thông minh, các công nghệ mới, máy móc hiện đại đang ngày càng được áp dụng nhiều hơn. Aidan Connolly, Giám đốc sáng tạo và Phó Chủ tịch mảng kinh doanh của Công ty Alltech, một chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực kinh doanh nông nghiệp cho rằng, có 8 công nghệ kỹ thuật số đang từng bước chuyển đổi ngành chăn nuôi, bao gồm: robot, máy bay do thám, blockchain, internet kết nối vạn vật, công nghệ thực tế ảo, công nghệ tương tác thực tế. Đây chính là những công nghệ dưới góc độ phần cứng hoặc phần mềm có thể giúp chúng ta hiểu rõ điều gì đang xảy ra với con vật của mình. Chẳng hạn như việc sử dụng robot, IoT hay Blockchain trong nuôi tôm… không còn là viễn cảnh nữa mà sẽ là tương lai gần, vô cùng gần và những điều này sẽ làm thay đổi bộ mặt ngành nuôi tôm trong tương lai.

Nhiều công ty công nghệ nuôi thủy sản đang khai thác sức mạnh của trí thông minh nhân tạo để cải thiện việc thu thập thông tin từ cảm biến và ra quyết định. Nhiều máy bay không người lái và robot đã đề cập để sử dụng cảm biến để kiểm tra dưới nước và thu thập dữ liệu như pH nước, độ mặn, ôxy, độ đục và các chất gây ô nhiễm… được lắp đặt ở ao nuôi tôm sử dụng các thiết bị cảm biến chất lượng nước và báo cáo liên lục về phần mềm trên các thiết bị thông minh cho người dùng. Khi có sự cố máy sẽ gọi điện thông báo cho người nuôi biết để kịp thời xử lý.

Hiện, nuôi tôm cũng được xem là lĩnh vực tiên phong trong việc ứng dụng IoT. IoT sẽ biến ngành nuôi tôm từ một lĩnh vực sản xuất định tính thành một lĩnh vực sản xuất chính xác dựa vào những số liệu thu thập, tổng hợp và phân tích thống kê. Những hệ thống thiết bị cảm biến, đo đạc sẽ được kết nối với nhau, tích hợp GPS và các công nghệ theo dõi để thu thập dữ liệu, kết nối với hạ tầng đám mây để truy xuất dữ liệu, phân tích đưa ra quyết định tối ưu hóa lượng nước, lượng thức ăn, tự động hóa các hoạt động theo dõi sức khỏe tôm hàng ngày và cung cấp giải pháp theo dõi thời gian thực.

Và không thể không kể tới Blockchain, bởi nó sẽ đóng vai trò rất quan trọng trong các hệ thống thực phẩm trong tương lai. “Truy xuất nguồn gốc là một phần không thể thiếu trong tương lai của ngành nông nghiệp nói chung và chăn nuôi thế giới nói riêng”, Connolly cho biết. 

Xu hướng không kháng sinh

Ngành nuôi tôm hiện nay vẫn không ngừng tìm kiếm các giải pháp thay thế kháng sinh như sử dụng các thảo dược tự nhiên, probiotic, prebiotic, enzyme hay sử dụng các acid hữu cơ. Theo TS Jo Ella Barnes, các biện pháp thay thế kháng sinh trong nuôi tôm vẫn đang tiếp tục được nghiên cứu và thử nghiệm. Giải pháp hàng đầu vẫn là kỹ thuật chuẩn bị ao nuôi, xử lý nước, nâng cao chất lượng di truyền trong sản xuất tôm giống, khẩu phần ăn, điều chỉnh tần suất cho ăn, và thời điểm thu hoạch hợp lý. Một trong những chiến lược hiện nay được sử dụng để chống lại dịch bệnh tôm là công nghệ nuôi nước xanh (De Schryver et al., 2014). Đặc điểm của hệ thống này là sự kết hợp hệ vi tảo với hệ vi sinh vật để có thể cạnh tranh các chất dinh dưỡng với vi khuẩn gây bệnh và sản xuất các hợp chất ức chế khả năng sống của chúng (Natrah et al., 2014). Tuy nhiên, dù sử dụng biện pháp nào thì việc áp dụng quản lý tốt trang trại, thức ăn và nước ao nuôi vẫn giúp đảm bảo ngăn chặn dịch bệnh.

Xu hướng tiếp cận thị trường online

Kinh doanh nông sản thế kỷ 21 sẽ không còn nhỏ lẻ theo kiểu mang ra chợ bán. Nếu muốn mở rộng quy mô và muốn tiếp cận đến những thị trường tiêu dùng tiềm năng thì bắt buộc các mặt hàng nông sản phải được lên sàn. Một mặt giúp giới thiệu quảng bá sản phẩm, cũng như cơ hội bán buôn, ký kết các hợp đồng cung cấp nông sản bền vững với các đối tác lớn. Hiện tại, Việt Nam cũng đã có những gian hàng trực tuyến như Lazada, Sendo, Tiki… cho phép mọi người có thể thiết lập gian hàng trực tuyến.

Nhiều đánh giá, nhận định chỉ ra rằng, ngành chăn nuôi nói chung và ngành nuôi tôm sẽ còn phải đối mặt nhiều thách thức của biến đổi khí hậu và áp lực mở rộng hơn nữa để đáp ứng nhu cầu khi dân số bùng nổ, thu nhập và tốc độ đô thị hóa tăng kéo dài ít nhất trong vài thập kỷ tới. Tuy nhiên, nhìn dưới góc độ toàn cầu, sự tiến bộ của khoa học và công nghệ trong lĩnh vực nuôi, dinh dưỡng, thú y sẽ góp phần thúc đẩy chăn nuôi đi theo đúng quỹ đạo xanh, sạch và bền vững.