Hình mẫu trong cuộc chiến chống IUU

Ảnh minh họa

Tây Ban Nha chiếm 23,6% tổng sản lượng thủy sản khai thác của EU, với 898.333 tấn trong năm 2016. Đồng thời cũng là quốc gia có lượng tiêu thụ thủy sản bình quân lớn nhất châu Âu với 46,2 kg/người/năm. Các tập đoàn khai thác thủy sản khổng lồ tại Vigo như Nueva Pescanova có khả năng cung cấp nguồn hàng cho các khách sạn, nhà hàng và chuỗi siêu thị trên toàn thế giới. Trước năm 2014, tình trạng các tàu cá Tây Ban Nha khai thác trái phép diễn ra tràn lan, buộc Ủy ban châu Âu (EC) phải đưa ra lời cảnh báo chính thức.

Trước sức ép từ EU và cũng nhằm khôi phục hình ảnh sản phẩm thủy sản trên thị trường quốc tế, sau năm 2014, Chính phủ Tây Ban Nha đã sửa đổi luật để tạo điều kiện dễ dàng hơn cho cơ quan quản lý nhận diện và truy tố các tàu cá nước này khai thác trái phép tại vùng biển quốc tế và sử dụng cờ tàu của quốc gia khác. Hợp tác với các quyền lực pháp lý khác cũng giúp Tây Ban Nha chống IUU rất hiệu quả. Năm nay, Tòa án Tây Ban Nha đã xử phạt gần 9 tỷ EUR (10,5 triệu USD) với một nhóm các đội tàu khai thác thủy sản tại Vigo và cấm các tàu cá này rời cảng trong khoảng thời gian vài năm.

Tây Nan Nha đã và đang nỗ lực khôi phục và lan tỏa hình ảnh đẹp cho các đội tàu khai thác cá ngoài khơi nói riêng và toàn ngành khai thác nói chung. Theo Javier Garat Pérez, Chủ tịch Liên đoàn Nghề cá Tây Ban Nha (CEPESCA), khai thác trái phép giống như trộm cắp và tệ nạn này đã làm mất hình ảnh ngành khai thác thủy sản của Tây Ban Nha trên thị trường khu vực và thế giới. Theo dõi và giám sát các tàu cá khai thác trái phép rất khó vì chủ tàu đổi tên và treo cờ nước khác. Từng có rất nhiều tàu cá của Trung Quốc và Tây Ban Nha hoạt động tại vùng biển ngoài khơi Tây Phi nhưng lại treo cờ tàu Mongolia (một quốc gia không có biển). Tuy nhiên, từ khi Chính phủ Tây Ban Nha điều chỉnh luật, rất nhiều công ty và tàu cá sử dụng cờ tàu nước thứ 3 đối diện nguy cơ bị truy tố trước pháp luật và bị xử phạt rất nặng. Nhờ đó, tệ nạn IUU tại Tây Ban Nha đã giảm đáng kể.

Năm 2014, CEPESCA cũng đã kỷ thỏa thuận với Chính phủ để tạo thuận lợi cho việc giám sát các đội tàu của Tây Ban Nha hoạt động tại nước thứ 3 cũng như các tàu cá sử dụng cờ tàu của nước thứ 3. Mọi hoạt động giám sát gồm thời gian thực, camera trên tàu, nhật ký điện tử, quan sát toàn bộ hoạt động cập cảng và chuyển tải. CEPESCA cũng thiết lập một bộ Quy tắc thực hành đúng cho các công ty khai thác thủy sản tại Vigo, nâng cao ý thức khai thác thủy sản có trách nhiệm và bền vững. Theo Javier Garat Pérez, chia sẻ dữ liệu công khai và thu thập dữ liệu mới là yếu tố rất quan trọng và cần thiết trong cuộc chiến chống IUU.